รถไฮบริด ได้เวลาเข้าใจรึยัง
เป็นที่ฮือฮอากันเลยทีเดียวกับการเข้ามาของรถยนต์ไฮบริดรุ้นที่ 3 ของประเทศไทย ที่ทฮอนด้า เปิดตัวรถยนต์ ฮอนด้า แจ็สไฮบริดอย่างเป็นทางการเช่นเดียวกับ การให้ความสามารถในการประหยัดน้ำมันในแง่มุมของเทคโนโลยีใหม่ที่เรียกว่าเครื่องยนต์ไฮบริด และวันนี้แม้ระบบเช่นนี้จะไม่เป็นที่นิยมมากมายนัก แต่ในอนาคตมันคือความหวังในการเดินทางคนที่ต้องการความประหยัดและสมรรถนะที่ยังลงตัว
ต้องยอมรับว่า "ระบบไฮบริด" มีคนกล่าวถึงเรื่องนี้อย่างจริงจังน้อยมาก ยกเว้นข้อความการตลาดที่เชิญชวนให้เราจับจองเป็นเจ้าของ ทั้งที่เรายังไม่แน่ใจว่ามันจะใช้ดีจริงหรือเปล่า และทำงานอย่างไร แบตเตอร์รี่แพงไหม เสียงง่ายรึเปล่า แต่ถ้าวันนี้คุณกำลังมองรถไฮบริดแล้วไม่แน่ใจ เราจะมาพาคุณไปรู้จักรถไฮบริดอันอย่างจริงจัง
รถไฮบริดคืออะไร
คำถามง่ายๆที่หลายคนต้องการคำตอบในเร็ววันเข้าใจง่ายว่า อะไรไฮบริด คำว่าไฮบริดในทางความหมายแล้วมันหมายถึง "พันธุ์ผสม" ในภาษาไทย แต่เมื่อมาพูดเกี่ยวเรื่องของรถยนต์สี่ล้อกลิ้งวิ่งได้ มันก็คือรถยนต์ที่ให้ความลงตัวในการขับขี่ด้วยการขับเคลื่อนรถยนต์ 2 ระบบขึ้นไป โดยอาจจะทำงานพร้อมกัน หรือทำงานแยกขนานกัน แต่ทั้งหมดนั้นระบบทั้งสองจะมีหน้าที่ขับเคลื่อนรถโดยตรง
แม้ความจริงการขับเคลื่อนรถด้วยแนวคิดสองระบบจะสามารถมีความเป็นไปได้ในหลายแนวทาง แต่ปัจจุบันการพัฒนารถยนต์ของค่ายรถยนต์ส่วนใหญ่มุ่งเน้นไปในทางการใช้เครื่องยนต์สันดาบภายในร่วมกับชุดระบบมอเตอร์ไฟฟ้า ในการขับเคลื่อนรถยนต์ โดยอาจจะทำงานเสริมกำลังระหว่างกัน หรือสามารถแยกโหมดการขับขี่ได้ตามแต่ต้องการ ขึ้นอยู่กับการออกแบบทางวิศวกรรมของบริษัทรถยนต์
ประเภทของระบบ "ไฮบริด"
มาถึงตอนนี้หลายคนอาจจะพอเข้าใจเล็กๆแล้วว่าระบบไฮบริดมันคืออะไร แต่สิ่งที่เราปฏิเสธไม่ได้คือ แม้จะมีความเหมือยนกัน แต่ในแง่ของการทำงานระบบ จะมีความแตกต่างกัน ซึ่ง โดยปกติแล้วรถยนต์ไฮบริดจะมีอยู่เพียง 3 ประเภท สำคัญในการทำงาน ได้แก่
1.ระบบไฮบริดแบบคู่ขนาน แนวคิดของการทำงานระบบเครื่องยนต์ไฮบริดแบบคุ่ขนานคือการให้เครื่องยนต์และมอเตอร์ไฟฟ้า ทำงานคุ่กัน โดยอากาศัยการควบคุมจากเกียร์เป็นสำคัญ การทำงานในลักษณะนี้ จะเน้นในการให้ความสามารถของการขับเคลื่อนรถเป็นหลัก แล้วควบคุมโดยชุดเกียร์ ซึ่งอาจจะสามารถปรับเลือกขับขี่แยกโหมดได้ ระหว่างเครื่องยนต์และไฟฟ้า แต่ตามหลักแล้วมันจะทำงานร่วมกัน
นอกจากนี้ระบบการทำงานแบบขนานนี้ยังมีระบบที่เรียกว่า Mild โดยใช้หลักการเดียวกัน เพียงแต่ใช้ชุดมอเตอร์ไฟฟ้าขนาดเล็ก โดยมากจะต่ำกว่า 20 กิโลวัตต์ ในการขับเคลื่อน ซึ้งแน่นอนเราสามารถอ่านได้ในสเป็คชีท
2.ระบบไฮบริดแยกสัดส่วนทำงาน ระบบนี้ในภาษาอังกฤษเราเรียกว่า Power Split Type ถ้านึกไม่ออกว่ามันทำงานยังไง ลองนึกถึงเจ้า Toyota Prius เข้าไว้ เพราะปัจจุบันปฏิเสธไม่ได้ว่า โตโยต้าเป็นผู้นำทางด้านระบบประเภทนี้อยู่
หลักการทำงานของระบบนั้นก็ไม่ยากรถไฮบริดก้ยังมีทั้งเครื่องยนต์และมอเตอร์ไฟฟ้าอยู่เหมือนเดิม แต่ระบบนี้จะเน้นการทำงานในลักษณะรับช่วงต่อระหว่างกัน โดยในความเร็วต่ำระบบจะทำงานเน้นการเคลื่อนด้วยมอเตอร์ไฟฟ้า แล้วดับเครื่องยนต์ไว้เพื่อการประหยัดน้ำมัน โดยจะสตาร์ทเครื่องยนต์อัตโนมัติ เมื่อต้องการชาร์จไฟฟ้าเข้าระบบ ในขณะที่เมื่อขับขี่ที่ความเร้วสุงขึ้นระบบจะทำการตัดต่อกำลังเองอัตโนมิต โดยปกติ เมื่อความเร็วเกิน 60 ก.ม./ช.ม. เครื่องยนตืจะเข้ามารับช่วงต่อในการทำงานเพื่อการขับเคลื่อนเป็นหลัก และเมื่อต้องการเร่งแซงมอเตอร์ฟ้าจะจะถูกจัดสรรปันส่วนพละกำลังเข้ามาช่วยเพื่อให้เกิดการใช้รอบเครื่องยนต์คงที่มกาที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้
3. ระบบไฮบริดอนุกรม ระบบไฮบริดในลักษณะนี้ยังเป็นที่ถกเถียงกันกว้างในต่างประเทศ และรถรุ่นหนึ่งที่ถูกพูดถึงก็คือเจ้า Chevrolet Volt ที่ถูกฟันไปว่ามันคือรถไฟฟ้า และในแวดวงวิศวกรรมเองก็ถกเถียงกัน
ลักษณะการทำงานของระบบไฮบริดแบบอุนกรมนี้ เป็นการทำงานโดยลักษณะของระบบใดระบบหนึ่งยึดหน้าที่หลักในการขับเคลื่อน อย่างเช่นการใช้มอเตอร์ไฟฟ้าในการขับเคลื่อนรถเป็นสำคัญ หากแต่ในระหว่างการทำงานนั้นอาจจะมีการช่วยเหลือของระบบที่ทำงานร่วมกัน เช่นเครื่องยนต์ที่สตาร์ทเพื่อปั่นไฟฟ้าเข้าแบตเตอร์รี่ไปจ่ายไฟให้มอเตอร์ไฟฟ้า ทำให้รถยังสามารถขับเคลื่อนต่อไปได้
อย่างไรก็ดี สิ่งที่เรานำมาพูดวันนี้เป็น ส่วนหนึ่งของระบบไฮบริด ที่เราอยากให้ทราบกัน เพื่อจะได้ตัดสินใจในการซื้อรถ และอยากให้เพื่อนๆ ได้เข้าใจกัน โดยในงวดหน้า เราจะมาพูดกันถึงเรื่องการประหยัดน้ำมันและรายละเอียดปลีกย่ยอของเจ้าไฮบริดกันต่อ