27 เมษา นี้ เตรียมร้อนกันสุดๆ แบบทุกปีจริงหรือ?

ตั้งแต่เข้าเดือนเมษายน ถือเป็นช่วงที่คนไทยต่างหันหน้าเข้าหาสถานที่ดับร้อนกันถ้วนหน้า ในช่วงที่อากาศในประเทศไทยกำลังร้อนระอุอย่างต่อเนื่อง และมีแนวโน้มว่าจะร้อนขึ้นทุกปี โดยวันที่ 27 เม.ย.ของทุกปีเป็นวันที่ดวงอาทิตย์โคจรมาตั้งฉากและอยู่ใกล้กรุงเทพมหานครมากที่สุด

ผู้สื่อข่าวมติชนออนไลน์ พูดคุยกับ ดร. ศรัณย์ โปษยะจินดา รองผู้อำนวยการสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ หวังเผยแพร่รายละเอียดปรากฎการณ์พิเศษที่เกิดขึ้นซ้ำทุกปี เบื้องต้น สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน)(สดร.) กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เผยว่า วันที่ 27 เมษายน 2557 นี้ ดวงอาทิตย์จะโคจรมาอยู่ในแนวตั้งฉากกับกรุงเทพมหานครในเวลาเที่ยงวัน ผ่านเหนือศรีษะพอดี

Q : ปรากฎการณ์ดวงอาทิตย์ตั้งฉากกับประเทศมีลักษณะเป็นเช่นไร ?

หลายคนมักเข้าใจว่าประเทศไทยมีอากาศร้อนมากที่สุดในช่วงเดือนเมษายนเพราะดวงอาทิตย์ใกล้โลกมากที่สุด แต่สิ่งนี้เป็นความเข้าใจที่ผิด เพราะสาเหตุที่แท้จรองมาจากการที่ดวงอาทิตย์เคลื่อนผ่านใกล้จุดเหนือศีรษะในเวลาเที่ยงวัน โดยทำมุมตั้งฉากกับพื้นดิน จึงได้รับรังสีความร้อนจากแสงอาทิตย์เต็มที่ซึ่งอาจจะเข้มข้นเป็นพิเศษ แต่ไม่ใช่อุณภูมิความร้อนที่จะเพิ่มขึ้น

เนื่องจากประเทศไทยตั้งอยู่ในเขตร้อนระหว่างแนวละติจูด 5-20 องศาเหนือ ซึ่งหมายถึงพื้นที่ระหว่างเส้นสำคัญทางภูมิศาสตร์ 2 เส้น ได้แก่ เส้นทรอปิกออฟแคนเซอร์ (Tropic of Cancer) กับเส้นทรอปิกออฟแคปริคอร์น (Tropic of Capricorn) เส้นแรกอยู่ในแนวละติจูดประมาณ 23.5 องศาเหนือ อีกเส้นอยู่ในแนวละติจูดประมาณ 23.5 องศาใต้ แต่ละปี ประเทศที่อยู่ในเขตร้อนจะมีวันที่ดวงอาทิตย์เป็นปรากฎการณ์ตามธรรมชาติ เกิดขึ้น ปีละ 2 ครั้ง กรุงเทพฯ จะเกิดขึ้นราววันที่ 27 เมษายน และ ในครั้งต่อไปดวงอาทิตย์จะเคลื่อนที่มาอยู่ในแนวตั้งฉากกับกรุงเทพมหานครอีกครั้งช่วงฤดูฝนในวันที่ 16 สิงหาคม ของทุกปี

Q : เกิดในช่วงเวลากี่โมง ยาวนานเพียงใด ?

ในช่วงกลางวันของ วันที่ 27 เมษายน 2557 เวลาประมาณ 12.16 - 12.17 น.ตามเวลาประเทศไทย ดวงอาทิตย์จะโคจรอยู่ในแนวตั้งฉากกับเขตกรุงเทพมหานคร ผ่านเหนือศรีษะของเราพอดี ส่วนระยะเวลาที่เกิดนั้นไม่นานมาก เป็นช่วงที่เราจะไม่มีเงาในระยะเวลาสั้นๆ เพราะโลกหมุนรอบตัวเองตลอดเวลา

Q : วันที่ 27 เมษายน ปีนี้จะเหมือนหรือแตกต่างจากปรากฎการณ์เดิมในรอบ 10 ปี ที่ผ่านมาหรือไม่ ?

ส่วนตัวแล้วคาดการณ์ว่าเป็นเหมือนเดิมดังเช่นทุกปี การที่ดวงอาทิตย์ตั้งฉากกับพื้นโลกทำให้ได้รับพลังงานจากดวงอาทิตย์อย่างเต็มที่ แต่อุณหภูมิจะสูงที่สุดหรือไม่นั้น ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง เช่น เมฆ ความชื้นในอากาศ หากมีฝนตกหรือได้รับอิทธิพลจากมรสุม ก็อาจส่งผลให้อุณภูมิไม่สูงที่สุดตามที่คาดการณ์กันไว้ ซึ่งส่วนนี้ต้องอาศัยข้อมูลจากกรมอุตุนิยมวิทยาอีกที

Q : มีผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันของเรายังไงบ้าง ?

ไม่มีผลต่อการดำเนินชีวิตประจำวันครับ เพียงแต่จะเป็นช่วงที่มีการสะสมความร้อนมากขึ้น และส่งผลให้กลางวันยาวนานกว่ากลางคืน ในขณะที่หากเป็นประเทศในแถบแอฟริกา หรืออีกซีกโลกหนึ่ง ซึ่งอยู่ในช่วงดูหนาว จะพบว่ามีกลางคืนยาวนานกว่ากลางวัน แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น คนที่ทำงานอยู่ในอาคารจะไม่ค่อยรู้สึกถึงการเปลี่ยนแปลงนี้เท่าใดนัก