สร้างวงล้อสุ่ม
ปฏิทิน 25675 เลิฟซีนในวรรณคดีไทย ที่ “โล้สำเภา” ของพี่หมื่นต้องชิดซ้าย!
“โล้สำเภา” ของพี่หมื่นกลายเป็นเรือเล็ก เมื่อเจอ “บทอัศจรรย์” ในวรรณคดีไทย
ออนแอร์เมื่อไหร่ก็มีคำฮิตเมื่อนั้น สำหรับละคร "บุพเพสันนิวาส" ที่ล่าสุดพี่หมื่นโป๊ปได้เปิดตัวคำว่า “โล้สำเภา” ให้สาวๆ จิกหมอนกันทั่วพระนคร ซึ่งขอบอกว่าการโล้สำเภาของพี่หมื่นนั้นไม่ใช่เรื่องใหม่เลย เพราะกิริยาการโล้สำเภาของหนุ่มๆ นั้นมีมาตั้งแต่สมัยโบราณ โดยปรากฏอยู่ในวรรณคดีไทยหลายเรื่อง ในบทที่เรียกว่า “บทอัศจรรย์” หรือฉาก “เลิฟซีน” ของตัวละครในเรื่องนั่นเอง
บทอัศจรรย์ เป็นการบรรยายฉากเลิฟซีนโดยการใช้สัญลักษณ์ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นเรือสำเภา ซอกหิน ถ้ำ ร่องน้ำ ว่าว ปลา ผึ้ง หรือดอกไม้ รวมถึงการใช้คำที่สละสลวย และเนื้อหาสุดแซ่บ ที่ทำให้ผู้อ่านสามารถจินตนาการตื่นเต้นไปกับเรื่องราว เรียกว่าเป็นอีกหนึ่งเสน่ห์ในบทวรรณคดีไทย และวันนี้ Sanook! Campus จะพาคุณไปสัมผัสกับบทอัศจรรย์ที่ต้องบอกเลยว่าเรือสำเภาของพี่หมื่นต้องชิดซ้ายเลยทีเดียว
ขุนแผน Feat. นางบัวคลี่ จากเสภาขุนช้างขุนแผน
ระดับความรุนแรง: พายุไต้ฝุ่น
ขุนแผนได้พบกับนางบัวคลี่ เมื่อครั้งเดินทางไปเสาะหาของวิเศษ และเกิดถูกใจนางบัวคลี่จนสมัครเข้าเป็นสมุนของหมื่นหาญ พ่อของนางบัวคลี่ และได้นางเป็นภรรยา ทว่าสุดท้ายขุนแผนเกิดผิดใจกับหมื่นหาญ จนหมื่นหาญสั่งให้นางบัวคลี่วางยาพิษฆ่าขุนแผน แต่ขุนแผนไหวตัวทันจึงฆ่านางและผ่าเอาลูกในท้องมาทำกุมารทอง บทอัศจรรย์ต่อไปนี้เป็นฉากในคืนส่งตัวของขุนแผนและนางบัวคลี่
“เกิดพยับพยุห์พัดอัศจรรย์ สลาตันเป็นระลอกกระฉอกฉาน
ทะเลลึกดังจะล่มด้วยลมกาฬ กระทบดานกระแทกดังกำลังแรง
สำเภาจีนเจียนจมด้วยลมซัด สลุบลัดเลียบบังเข้าฝั่งแฝง
ไหหลำแล่นตัดแหลมแคมตะแคง ตลบตะแลงเลาะเลียมมาตามเลา
ถึงปากน้ำแล่นส่งเข้าตรงร่อง ให้ขัดข้องแข็งขืนไม่ใคร่เข้า
ด้วยร่องน้อยน้ำคับอับสำเภา ขึ้นติดตั้งหลังเต่าอยู่โตงเตง
พอกำลังลมจัดพัดกระโชก กระแทกโคกกระท้อนโขดเรือโดดเหยง
เข้าครึ่งลำหายแคลงไม่โคลงเคลง จุ้นจู๊เกรงเรือหักค่อยยักย้าย
ด้วยคลองน้อยเรือถนัดจึงขัดขึง เข้าติดตรึงครึ่งลำระส่ำระสาย
พอชักใบขึ้นกบรอกลมตอกท้าย ก็มิดหายเข้าไปทั้งลำพอน้ำมา
พอฝนลงลมถอยเรือลอยลำ ก็ตามน้ำแล่นล่องออกจากท่า
ทั้งสองเสร็จสมชมชื่นดั่งจินดา ก็แนบหน้าผาสุกมาทุกวัน”
กลอนบทนี้เปรียบเทียบเพศชายเป็นเรือสำเภาที่เดินเรือฝ่าพายุ เข้ามายังร่องน้ำ ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของเพศหญิง แต่บังเอิญนางบัวคลี่เป็นสาวพรหมจรรย์ ร่องน้ำของนางก็เลยออกจะคับแคบหน่อย เรือสำเภาแล่นเข้ามายาก ต้องออกแรงกระแทกกันอยู่สักครู่ จึงเข้าไปได้ทั้งลำ (เรือ) และเมื่อคลื่นลมและอารมณ์สงบ เรือก็ล่องออกมา
ขุนแผน Feat. นางสายทอง จากเสภาขุนช้างขุนแผน
ระดับความรุนแรง: พายุฝนฟ้าคะนอง
พลายแก้วหรือขุนแผน ซึ่งในขณะนั้นยังบวชเป็นสามเณร ได้พบรักกับนางพิมพิลาไลย เพื่อนเล่นในวัยเด็ก จึงอยากจะเข้าหานางพิม ทว่านางสายทอง พี่เลี้ยงของนางพิมไม่ยอม เพราะเห็นว่าผิดประเพณี เณรแก้วจึงเปิดดีลพิเศษ ยื่นข้อเสนอว่าเมื่อตนได้เป็นสามีนางพิมแล้ว จะแบ่งปันความเป็นสามีมาให้นางสายทองด้วย ซึ่งนางสายทองก็รับข้อเสนอนี้ นำไปสู่บทอัศจรรย์สุดแซ่บ ดังนี้
“ค่อยขยับจับเขยื้อนแต่น้อยน้อย ฝนปรอยฟ้าลั่นสนั่นเปรี้ยง
ลมพัดซัดคลื่นสำเภาเอียง ค่อยหลีกเลี่ยงแล่นเลียบตลิ่งมา
พายุหนักชักใบได้ครึ่งรอก แต่กลับกลอกกลิ้งกลับเป็นหนักหนา
ทอดสมอรอท้ายเสียหลายครา จนเภตราหยุดแล่นเป็นคราวคราว
สมพาสพิมดุจริมแม่น้ำตื้น ไม่มีคลื่นแต่ระลอกกระฉอกฉาว
ปะสายทองดุจต้องพายุว่าว พอออกอ่าวก็ล่มจมไปเลย”
บทนี้ฝ่ายชายยังคงเป็นเรือสำเภาที่ฝ่าพายุฝนฟ้าคะนองในทะเลลึกอย่างนางสายทอง เรือก็โคลงเคลงไปมา ต้องหยุดพักบ้างอะไรบ้าง จนสุดท้ายขุนแผนถึงกับล่มปากอ่าว เท่านั้นยังไม่พอ ยังมีการเปรียบเทียบลีลาดุเดือดแบบทะเลคลั่งของนางสายทอง กับลีลาของนางพิมพิลาไลยที่เป็นแค่ “แม่น้ำตื้นๆ” ด้วย
พญาเวนไตย Feat. นางกากี จากกากีกลอนสุภาพ
ระดับความรุนแรง: เขาพระสุเมรุสะเทือน
กากีกลอนสุภาพ เป็นเรื่องราวของหนุ่มๆ ผู้คลั่งไคล้ สาวรูปงาม กลิ่นกายหอมอย่างนางกากี ทำให้เกิดการแก่งแย่งชิงนางกากีผู้นี้จนเป็นเรื่องราวใหญ่โต บทอัศจรรย์บทนี้กล่าวถึงพญาครุฑเวนไตยที่แปลงกายมาเล่นสกากับท้าวพรหมทัต พระสวามีของนางกากี แล้วเกิดถูกใจนางกากี เลยแอบมามีความสัมพันธ์กัน
“บันดาลพลาหกเทวบุตร ก็ผึ่งผุดตั้งทั่วทิศาศาล
โพยมพยับอับอึงอนธการ สะท้านถึงเมรุราชสีขรินทร์
สัตภัณฑ์บรรพตก็ไหวหวั่น คงคาลั่นเป็นระลอกกระฉอกสินธุ์
ฝูงมหามัจฉาในวาริน ก็โดดดิ้นเล่นน้ำลำพองกาย
อันดอกดวงสิมพลีที่ตูมกลัด ครั้นฝนซัดเชยแช่มแย้มขยาย
ที่ตูมบานก้านกลีบขจรจาย รำพายกลิ่นรื่นรสเสาวคนธ์”
บทนี้กล่าวถึงความรุนแรงขณะฟีทเจอริ่งระหว่างพญาครุฑเวนไตยกับนางกากี ซึ่งพญาครุฑก็ได้ชื่อว่าเป็นผู้ที่มีพละกำลังมหาศาลอยู่แล้ว พอเข้าฉากเลิฟซีนก็ถึงขั้นเขาพระสุเมรุและเขาสัตตบริภัณฑ์สะเทือน ทะเลสีทันดรกระเพื่อม เหล่าปลาในทะเลกระโดดเริงร่า ในส่วนของนางกากีนั้นก็เบ่งบานราวกับดอกไม้ ฟินหรือไม่คงไม่ต้องถามใจแล้วล่ะ
พระอภัยมณี Feat. ผีเสื้อสมุทร จากเรื่องพระอภัยมณี
ระดับความรุนแรง: การดวลว่าว
เรารู้กันดีว่านางผีเสื้อสมุทรเป็นยักษ์ แต่ไม่ต้องตกใจ เพราะนางมาในรูปลักษณ์สาวงาม (ถ้าเป็นร่างยักษ์จริง พระอภัยมณีอาจต้องเดินเข้าถ้ำเลยก็ว่าได้!) สองคนนี้พบรักและอยู่กินกันฉันสามีภรรยา จนกระทั่งนางผีเสื้อสมุทรให้กำเนิดลูกชายคือสินสมุทร สุดท้ายพระอภัยมณีก็ค้นพบความจริงว่าภรรยาเป็นยักษ์ จึงพาลูกชายหลบหนีออกมาด้วยความช่วยเหลือของครอบครัวเงือก และนี่คือบทอัศจรรย์เมื่อครั้งรักยังหวานชื่นของพระอภัยมณีและนางผีเสื้อสมุทร
“เกิดกุลาคว้าว่าวปักเป้าติด กระแซะชิดขากบกระทบเหนียง
กุลาส่ายย้ายหนีตีแก้เอียง ปักเป้าเหวี่ยงยักแผละกระแซะชิด
กุลาโคลงไม่สู้คล่องกระพร่องกระแพร่ง ปักเป้าแทงตะละทีไม่มีผิด
จะแก้ไขให้หลุดสุดความคิด ประกบติดตกผางลงกลางดิน”
เลิฟซีนบทนี้ไม่ได้รุนแรงระดับฟ้าดินสะเทือน แต่ใช้ภาพการต่อสู้กันอย่างดุเดือดระหว่างว่าวจุฬาหรือกุลา ซึ่งหมายถึงเพศหญิง กับว่าวปักเป้า คือเพศชาย โดยฝ่ายว่าวปักเป้าเปิดเกมบุกก่อน ฝ่ายว่าวจุฬาสาวก็ขยับหนี ปักเป้าหนุ่มก็ไม่ลดละ เข้าจู่โจมอย่างแม่นยำ จนฝ่ายหญิง เอ๊ย! ว่าวจุฬาดิ้นไม่หลุด ตกเป็นฝ่ายพ่ายแพ้ในเกม (รัก) นี้ไปในที่สุด
พระอภัยมณี Feat. นางเงือก จากเรื่องพระอภัยมณี
ระดับความรุนแรง: สึนามิ
นอกจากนางผีเสื้อสมุทรแล้ว พระอภัยมณีซึ่งได้ชื่อว่าเป็นคาสโนวาคนหนึ่งในโลกวรรณคดีไทย ก็ได้พบรักกับนางเงือกในขณะที่หลบหนีจากเมียหลวงอย่างผีเสื้อสมุทร คนกับเงือกจีบกันเป็นอย่างไร อ่านเรื่องราวหวานปนแซ่บได้ในบทอัศจรรย์นี้
“อัศจรรย์ครั่นครื้นเป็นคลื่นคลั่ง เพียงจะพังแผ่นผาสุธาไหว
กระฉอกฉาดหาดเหวเป็นเปลวไฟ พายุใหญ่เขยื้อนโยกกระโชกพัด
เมขลาล่อแก้วแววสว่าง อสูรขว้างเขวี้ยงขวานประหารหัต
พอฟ้าวาบปลาบแปลบแฉลบลัด เฉวียนฉวัดวงรอบขอบพระเมรุ
พลาหกเทวบุตรก็ผุดพุ่ง เป็นฝนฟุ้งฟ้าแดงดังแสงเสน
สีขรินทร์อิสินธรก็อ่อนเอน ยอดระเนนแนบน้ำแทบทำลาย”
ใครจะไปคิดว่าคนกับนางเงือกมีอะไรกันแล้วจะสะเทือนถึงเปลือกโลกขนาดนั้น เลิฟซีนบทนี้ใช้ภาพคลื่นลมพายุในทะเล ที่รุนแรงประหนึ่งแผ่นดินไหว ทำเอาเขาอิสินธร ซึ่งอยู่ในหมู่เขาสัตตบริภัณฑ์ถึงกับเอนตัวจนยอดเขาแนบกับผิวน้ำในทะเลสีทันดร เรียกว่าทำให้เปลือกโลกเคลื่อนตัวจนเกิดสึนามิเลยก็ว่าได้
เรียกได้ว่าแต่ละเรื่องนั้น ทำ "โล้สำเภา" ของพี่หมื่น เป็นเรือเล็กควรออกจากฝั่งไปเลยทีเดียว คนที่ไม่คุ้นเคยอาจจะตกใจเล็กน้อยว่าทำไมมันติดเรทขนาดนี้ แต่บทอัศจรรย์เหล่านี้ก็ถือเป็นหนึ่งใน "เสน่ห์วรรณคดีไทย" ที่น่าสนใจ และเราเชื่อว่าน่าจะจุดประกายให้หลายคนสนใจค้นคว้าเรื่องราวในวรรณคดีต่อไป
