3 คำ 3 ความหมาย และความลึกซึ้งของคำว่า “หัวใจ” ในภาษาญี่ปุ่น

สำหรับเพื่อน ๆ ที่ไม่ได้เรียนภาษาญี่ปุ่นมาก่อน ผมอยากจะขอเกริ่นสักนิดว่า ภาษาญี่ปุ่นสำหรับเราชาวไทยแล้ว เป็นภาษาที่ซับซ้อนวุ่นวายเป็นที่สุดภาษาหนึ่ง เพราะนอกจากความยุ่งยากในเชิงไวยากรณ์ที่ตรงข้ามกับภาษาไทยโดยสิ้นเชิงแล้ว ยังมีเรื่องตัวอักษร และสิ่งที่แสนจะซับซ้อน (แต่ช่างงดงาม) เป็นที่สุด คือความหมายและวัฒนธรรมที่ผูกโยงอยู่กับภาษาของพวกเขานั้น เป็นอะไรที่ไม่สามารถบรรยายได้หมด

แต่ถึงอย่างนั้น ผมก็อยากจะยกเอาความซับซ้อน แต่งดงามนั้น มาบอกเล่า ขยายความให้เพื่อน ๆ ได้อ่านและเข้าใจความหมายของคำว่า “หัวใจ” ที่มีอยู่ด้วยกันถึง 3 คำเลยทีเดียวครับ

คำที่ใช้อธิบาย “หัวใจ” ในภาษาญี่ปุ่น : ชินโซ ฮาตโตะ โคะโคะโระ

ในภาษาญี่ปุ่นมีถึง 3 คำ ที่ใช้ในการอธิบายคำว่า “หัวใจ”…คำแรก คือคำว่า “ชินโซ”「心臓」หมายถึงหัวใจที่เป็นอวัยวะในเชิงกายภาพ เต้นตุบตับอยู่ในร่างกายของเรา และบ่งบอกว่าเรายังมีชีวิตอยู่นั่นเอง ถ้าบังเอิญมีเพื่อนชาวญี่ปุ่นเดินมาบอกว่า “ฉันเจ็บชินโซเหลือเกิน” ให้รีบพาเขาไปหาหมอนะครับ!! เพราะเขาไม่ได้กำลังเจ้าบทเจ้ากลอนอยู่แน่ ๆ

 

คำต่อมาคือคำว่า “ฮาตโตะ”「ハート」ซึ่งเป็นคำยืมที่มาจากคำว่า Heart ในภาษาอังกฤษ ซึ่งคนญี่ปุ่นใช้เพื่อสื่อความหมายคำว่าหัวใจที่เป็นรูปทรง สุดจะหวานหยดในช่วงเทศกาลวาเลนไทน์ ใครโสดอย่าได้ไปญี่ปุ่นเชียวนะครับ จะเจ็บ “หัวใจ” ไม่รู้ตัว!!

 

และคำสุดท้าย คือคำว่า “โคะโคะโระ”「心」ที่ซับซ้อนเป็นที่สุด เพราะถ้าให้นึกถึงคำในภาษาไทยมาเทียบ ก็จะเป็นการรวมกันของคำว่า หัวจิตหัวใจที่หมายถึงความรู้สึก มโนจิตที่หมายถึง การรู้จำ รู้คิด จิตปรุงแต่ง และวิญญาณ ที่เป็นสภาพหนึ่งของการรับรู้…โคะโคะโระ จึงเป็นคำกว้าง ๆ ที่สื่อถึงความคิด ความรู้สึก ที่ใช้ในการบ่งบอกถึงอารมณ์ ความปรารถนาที่ซ่อนอยู่ภายในของเราทุกผู้ทุกคนนั่นเองครับ

 

ถ้าเราพูดถึงภาษาไทย เทียบกันกับ 3 คำในภาษาญี่ปุ่นที่ผมเล่ามานี้ ดูเหมือนว่าเราจะใช้คำว่า “หัวใจ” เพียงคำเดียวทดแทนได้ทั้งหมด เพราะคำว่าหัวใจในภาษาไทย ดูจะทับซ้อนกันในหลายความหมาย เช่น หัวใจที่เป็นอวัยวะ หัวใจที่หมายถึงความรู้สึก หรือแม้กระทั่งหัวใจที่เป็นรูปทรง เราก็ใช้ร่วมกันได้ แค่ปรับเปลี่ยนไปตามบริบทเท่านั้น แต่ก็อาจจะมีคำที่ลึกซึ้งไปกว่านั้นอย่าง จิตใจ จิตวิญญาณ และอื่น ๆ อีกด้วยเหมือนกันนะครับ

อย่าลืมลองนำไปใช้ และสังเกตดูว่าคนญี่ปุ่นกำลังสื่อถึง “หัวใจ” กับเราในความหมายแบบไหนอยู่นะครับ!…ถึงจะซับซ้อนแต่ก็งดงามอย่างที่ผมบอกไหมล่ะครับ