การรับรู้เพียงจำกัดในโลกออนไลน์ไร้ขอบเขต

ทุกๆ คนที่ใช้โซเชียลมีเดียเป็นประจำทุกวัน อาจไม่เคยสังเกต ว่าข้อมูลทุกอย่างที่อินเทอร์เน็ตป้อนให้เราอยู่ทุกเมื่อเชื่อวันนั้นเป็นข้อมูลในด้านที่เราเคยให้ความสนใจไว้เท่านั้น ซึ่งอาจเป็นข้อมูลเพียงด้านเดียวที่เรามักค้นหา กดไลก์ พิมพ์บ่อยๆ

ถ้าไม่เชื่อ ลองขอยืมโทรศัพท์คนรอบข้างมาเลื่อนฟีดดูสิ มันจะให้ความรู้สึกแปลกใหม่กับคุณทันทีราวกับว่าคุณอยู่คนละโลก ไม่เหมือนกับโลกที่คุณเคยอยู่ หน้าฟีดของเขาคนนั้นจะทำให้คุณรู้สึกแปลกเพราะไม่คุ้นชิน เหตุผลก็อย่างที่บอกไปตอนต้น เพราะอินเตอร์เน็ตมันป้อนแต่สิ่งที่เราสนใจมาให้เท่านั้น เขาเรียกสิ่งนี้ว่า Echo Chamber

คล้ายกับเสียงสะท้อนในห้อง เพราะบนโลกออนไลน์พฤติกรรมการใช้งานของเราจะส่งผลต่ออัลกอริทึม ทำให้เรามองเห็นแต่สิ่งที่เราสนใจ เป็นการพัฒนาเทคโนโลยีที่เลือกป้อนแต่สิ่งที่เราอยากเห็นเท่านั้น ผลที่ตามมาคือโลกของผู้ใช้งานแคบลง มันเป็นการจำกัดกลุ่มการรับข่าวสารในรูปแบบหนึ่ง ซึ่งประมวลจากการ กดไลก์ การเข้าชม การแสดงความคิดเห็น

ข้อเสียของมันคือสิ่งที่เราเห็นนั้นอาจเป็นเรื่องไม่จริง อาจทำให้เราเข้าใจผิดเกี่ยวกับข้อเท็จจริงในสิ่งที่เราเห็น เพราะโอกาสที่เราจะได้เห็นเรื่องจากอีกมุมนั้นถูกลดทอนลงไป ยกตัวอย่างเช่นเรื่องการเมือง ฝั่งต่อต้านรัฐบาลที่เลือกอ่านเลือกดูแค่ข่าวที่ถูกใจตัวเอง เห็นข้อเท็จจริงด้านอื่นน้อยลงกลายเป็นหนึ่งในกระบวนการให้เราปฏิเสธข่าวสารด้านอื่นไปโดยปริยาย

เป็นเพราะแนวคิดในการดึงดูดผู้ใช้งานโซเชียลมีเดียให้มากขึ้น ที่ไม่เพียงแต่สมัครและมีบัญชีไว้เท่านั้น แต่ทำให้เราเห็นแต่สิ่งที่เราชอบ เพื่อให้เราใช้บริการของเขานานขึ้น อย่างเช่นการแสดงผลวิดีโอที่แนะนำอยู่บนหน้าแรกของ Youtube จะเห็นได้เลยว่าตัวเว็บจะแนะนำแต่วิดีโอในหมวดหมู่ที่เราชอบดู เช่นเดียวกับแอปฯฟังเพลงที่จะแนะนำแต่แนวเพลงที่เราชอบ เพื่อสนับสนุนการหารายได้ให้กับเจ้าของแพล็ตฟอร์มนั้น ๆ อย่างการได้รับค่าโฆษณา เป็นต้น

Echo Chamber ไม่เพียงแต่ส่งผลกับคนทั่วไปเท่านั้นแต่กับผู้ประกอบการรายย่อยที่พึ่งพิงช่องทางออนไลน์ในการทำตลาดนั้นก็คงปวดหัวไม่เบา เพราะกลุ่มเป้าหมายนั้นจะแคบลงมาก ต้องพึ่งกลยุทธ์ส่วนตัวอย่างหนักในการทำการค้า

พอบอกแบบนี้ ทุกคนอาจอยากลองยืมหน้าฟีดของคนใกล้ชิดดู แล้วก็ต้องเห็นด้วยอย่างแน่นอน Echo Chamber คงไม่มีทางเลี่ยงหากยังใช้โซเชียลอยู่ทุกวัน เพราะมันกลายมาเป็นธรรมชาติในสังคมแล้ว เพียงแต่เราสามารถตระหนักต่อข้อมูลข่าวสารนั้นได้ รู้หน้ารู้หลัง แม้จะโดนบีบให้โลกแคบลงแต่เราก็เลือกที่จะแหวกโลกออกไปดูท้องฟ้าได้เช่นกัน