เภสัชศาสตร์ เรียนอะไร แล้วจบมาสามารถทำงานอะไรได้บ้าง?

คณะเภสัชศาสตร์ เป็นสถานศึกษาพื้นฐานในการผลิตเภสัชกร โดยแบ่งเป็นการศึกษาในระดับปริญญาบัณฑิตและบัณฑิตศึกษา การศึกษาทางเภสัชศาสตร์โดยส่วนใหญ่เป็นการศึกษาในระดับอุดมศึกษา ในหลายประเทศได้จัดหลักสูตรการศึกษาโดยใช้ระยะเวลาการศึกษา 3 - 6 ปี อันประกอบด้วย เภสัชศาสตรบัณฑิต, วิทยาศาสตรบัณฑิต สาขาเภสัชศาสตร์ หรือในระดับผู้เชี่ยวชาญทางเภสัชกรรม (Doctor of Pharmacy) ภายหลังสำเร็จการศึกษาแล้วในแต่ละประเทศจะมีการจดขึ้นทะเบียนเป็นเภสัชกรแตกต่างกันออกไป

คณะเภสัชศาสตร์ได้รับการจัดตั้งขึ้นเป็นครั้งแรกในประเทศฝรั่งเศส ซึ่งนับเป็นสถาบันการศึกษาทางเภสัชศาสตร์แห่งแรกที่ได้ยกระดับเข้าสู่ระดับอุดมศึกษา การศึกษาทางเภสัชศาสตร์โดยส่วนมากได้รับการแบ่งเป็น 2 ระบบ คือ วิทยาศาสตร์เภสัชศาสตร์ และ เภสัชบริบาลศาสตร์ โดยผู้สำเร็จการศึกษาทั้งสองประเภทต้องจดทะเบียนเป็นเภสัชกรเช่นกัน โดยวิทยาศาสตร์เภสัชศาสตร์ได้จำแนกออกเป็นหลายสาขา เช่น เภสัชภัณฑ์ เภสัชอุตสาหกรรม เภสัชวิทยา เภสัชเวท เภสัชเคมี เภสัชศาสตร์สังคม บริหารเภสัชกิจ และเภสัชบริบาลศาสตร์ยังแบ่งเป็น เภสัชกรรมคลินิก เป็นต้น

ปัจจุบันมีการจัดตั้งคณะและสำนักวิชาเภสัชศาสตร์ขึ้นหลายแห่งทั่วโลก ทั้งในสถานะเป็นโรงเรียน, วิทยาลัย, สำนักวิชา และคณะ แต่ละแห่งจะมีการจัดระบบการศึกษาแตกต่างกันออกไป

หลักสูตรการเรียนเภสัชศาสตร์

เภสัชศาสตร์จะแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มใหญ่ ๆ คือ สาขาวิชาเภสัชศาสตร์ (สายผลิต) และ สาขาวิชาบริบาลเภสัชกรรม (สายคลินิก) มีความแตกต่างกัน ดังต่อไปนี้

สาขาวิชาเภสัชศาสตร์ (สายผลิต)

จะเน้นการศึกษาในด้านการผลิตยา การค้นคว้าหาตัวยา และการควบคุมคุณภาพมาตรฐานของยาแต่ละชนิด รวมถึงการวิจัยยาและคิดค้นสูตรยาใหม่ ๆ อีกด้วย โดยส่วนมากแล้วสาขาวิชาเภสัชศาสตร์จะอยู่ในสายงานด้านการผลิต จะทำงานประจำที่โรงงานอุตสาหกรรมการผลิตยา

สาขาวิชาบริบาลเภสัชกรรม (สายคลินิก)

จะเน้นการศึกษาด้านการบริบาลเภสัชกรรม คือ จะต้องรู้วิธีการใช้อย่างถูกต้องและเหมาะสมกับผู้ป่วย การแนะนำให้ความปรึกษากับผู้ป่วยเกี่ยวกับวิธีการรับประทานยาหรือใช้ยาอย่างถูกต้อง และยังรวมถึงการสร้างเสริมสุขภาพที่ดีให้กับผู้ป่วย อีกด้วย โดยส่วนมากแล้วงานในสาขาวิชาบริบาลเภสัชกรรมจะทำงานประจำอยู่ที่โรงพยาบาล คลินิก ร้านขายยา สถานบริการสุขภาพ ฯลฯ

วิชาพื้นฐาน

• แคลคูลัส (Calculus)
• หลักเคมี (Principal of chemistry)
• เคมีอินทรีย์ (Organic Chemistry)
• เคมีเชิงฟิสิกส์และการนำไปประยุกต์ใช้ (Physical Chemistry and Applications)
• ฟิสิกส์เบื้องต้น (Introductory physics)
• เซลล์และชีววิทยาระดับโมเลกุล (Cell and Molecular Biology)
• ชีวเคมีการแพทย์พื้นฐาน (Basic Medical Biochemistry)
• สรีรวิทยาการแพทย์ (Medical Physiology)
• กายวิภาคศาสตร์พื้นฐาน (Basic Anatomy)
• ปรสิตวิทยาทางการแพทย์ (General Medical Parasitology)
• จุลชีววิทยาทางการแพทย์ (Medical Microbiology)
• หลักการสาธารณสุข (Principle of Public Health)
• ประสบการณ์สาธารณสุขในชุมชน (Public Health Experience in Community)
• ภาษาอังกฤษพื้นฐาน (Fundamental English)
• ภาษาอังกฤษพัฒนา (Developmental English)
• ภาษาอังกฤษเชิงวิชาการ (English for Academic Purposes)
• ภาษาอังกฤษวิชาชีพ (Professional English)

วิชาที่เกี่ยวข้องกับเภสัชศาสตร์

• บทนำสู่วิชาชีพเภสัชกรรม (Introduction to Pharmacy Profession)
• บทนำทางเภสัชกรรมสำหรับเภสัชศาสตร์ (Introduction to Pharmaceutics for Doctor of Pharmacy)
• การควบคุมคุณภาพเภสัชภัณฑ์สำหรับเภสัชศาสตร์ (Pharmaceutical Quality Control for Doctor of Pharmacy)
• เภสัชกรรมสำหรับเภสัชศาสตร์ (Pharmaceutics for Doctor of Pharmacy)
• บทนำสู่เภสัชเวท (Introduction to Pharmacognosy)
• เภสัชเวทสำหรับเภสัชศาสตร์ (Pharmacognosy for Doctor of Pharmacy)
• เภสัชวิทยา (Pharmacology)
• ชีวเภสัชกรรมและเภสัชจลนศาสตร์ (Biopharmaceutics and Pharmacokinetics)
• เภสัชเคมีสำหรับเภสัชศาสตร์ (Pharmaceutical Chemistry for Doctor of Pharmacy)
• เภสัชบำบัดประยุกต์ (Applied Pharmacotherapeutics)
• กฎหมายทางเภสัชกรรม (Laws in Pharmacy)
• เภสัชสนเทศสำหรับเภสัชศาสตร์ (Pharmacoinformatics for Doctor of Pharmacy)
• เภสัชระบาดวิทยาเบื้องต้น (Basic Pharmacoepidemiology)
• การทบทวนข้อมูลยาใหม่ (Current Drug Review)
• การบริหารทางเภสัชศาสตร์และบทบาทเภสัชกร (Pharmacy administration and Pharmacist role)
• จริยธรรมเชิงวิชาชีพ (Professional Ethics)
• การจัดการคุณภาพในองค์กรสุขภาพ (Quality Management in Health Care Organization)
• ระเบียบวิธีวิจัยและสถิติสำหรับบริบาลเภสัชกรรม (Research Methodology and Biostatistics for Pharmaceutical Care)
• เภสัชเศรษฐศาสตร์เบื้องต้น (Basic Pharmacoeconomics)
• การสื่อสารเชิงวิชาชีพ (Professional Communication)
• เภสัชศาสตร์สังคมและพฤติกรรม (Social and Behavioral Aspects in Pharmacy)
• บทนำสู่ปฏิบัติการทางบริบาลเภสัชกรรม (Introduction to Clerkship for Doctor of Pharmacy)
• การฝึกงานวิชาชีพเภสัชกรรม (Pharmacy Training)
• โครงงานวิจัยทางเภสัชศาสตร์ (Research Project in Pharmaceutical Sciences)

คะแนนที่ใช้ในการสมัครสอบ

รอบแอดมิชชัน

• GPAX 20%
• O-NET 30%
• GAT 10%
• PAT2 (วิทยาศาสตร์) 40%

รายชื่อคณะและสำนักวิชาเภสัชศาสตร์ในประเทศไทย

• คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
• คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล มหาวิทยาลัยมหิดล
• คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
• คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น มหาวิทยาลัยขอนแก่น
• คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร มหาวิทยาลัยศิลปากร
• วิทยาลัยเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต มหาวิทยาลัยรังสิต
• คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ
• คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร มหาวิทยาลัยนเรศวร
• คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
• คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
• คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
• คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยพายัพ มหาวิทยาลัยพายัพ
• คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม มหาวิทยาลัยสยาม
• สำนักวิชาเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์
• คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเชีย มหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเชีย
• คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา มหาวิทยาลัยบูรพา
• คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา มหาวิทยาลัยพะเยา
• คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
• คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยเวสเทิร์น มหาวิทยาลัยเวสเทิร์น

แนวทางการประกอบอาชีพ

เป็นเภสัชกรประจำหน่วยงานราชการหรือเอกชนได้ทุกแห่ง เป็นเภสัชกรหรือผู้ควบคุมคุณภาพของยาในโรงงานเภสัชกรรม เป็นผู้ควบคุมมาตรฐานอาหารและยาบริสุทธิ์ เป็นนักวิเคราะห์วิจัยในสถาบัน กระทรวง ทบวง กรมต่างๆ เป็นเภสัชกรชุมชนในร้านจำหน่ายยาทั่วไป เป็นผู้บริหารการจำหน่ายยา นอกจากนี้ยังสามารถศึกษาต่อในระดับปริญญาโทและเอกทั้งในและต่างประเทศได้อีกด้วย