ทำบัตรประชาชน 2567 ทำบัตรใหม่ บัตรหาย บัตรหมดอายุ ต้องทำยังไง ใช้เอกสารอะไรบ้าง

การทำบัตรประชาชน เป็นกระบวนการทางราชการที่เกี่ยวข้องกับการลงทะเบียนและออกบัตรประจำตัวประชาชนสำหรับประชาชนในประเทศไทย เป้าหมายหลักของบัตรประชาชน คือเพื่อให้รัฐบาลสามารถจัดการข้อมูลประชาชน และบริการต่าง ๆ ให้แก่ประชาชนได้อย่างมีประสิทธิภาพและถูกต้อง นอกจากนี้ บัตรประชาชนยังเป็นเอกสารที่จำเป็นในการยืนยันตัวตนและใช้สิทธิต่าง ๆ เช่น การลงคะแนนเลือกตั้ง การเข้ารับบริการทางการแพทย์ การทำธุรกรรมทางการเงิน และอื่น ๆ 

บัตรประจำตัวประชาชนไทย เป็นบัตรประจำตัวประชาชนที่รัฐออกให้แก่ผู้มีสัญชาติไทยที่มีอายุตั้งแต่ 7 ถึง 70 ปี โดยเกิดขึ้นครั้งแรกในปี พ.ศ. 2486 ในสมัยรัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงคราม โดยเดิมได้กำหนดให้ผู้ที่มีอายุ 16 ปีบริบูรณ์ให้ไปร้องขอทำบัตร ต่อมาลดอายุลงเหลือ 15 ปีในปี พ.ศ. 2526 และ 7 ปีในปี พ.ศ. 2554

การทำบัตรประจำตัวประชาชน

บัตรประชาชน เป็นเอกสารราชการที่ออกให้สำหรับคนไทยที่มีชื่อในทะเบียนบ้านเท่านั้น เพื่อใช้เป็นหลักฐานในการแสดงตน ใช้พิสูจน์และยืนยันตัวบุคคลในการติดต่อราชการ การขอรับบริการหรือสวัสดิการในด้านต่างๆ จากหน่วยงานของรัฐรวมทั้งใช้ประกอบการทำธุรกรรมต่างๆ ทำนิติกรรม ฯลฯ เช่น การสมัครงาน การขอเปิดบัญชีเพื่อทำธุรกรรมกับธนาคาร การโอนอสังหาริมทรัพย์/อสังหาริมทรัพย์ เป็นต้น ทั้งนี้หากผู้ใดไม่อาจแสดงบัตรโดยไม่มีเหตุอันควรต้องระวางโทษปรับไม่เกิน 200 บาท

คุณสมบัติของผู้ที่ต้องมีบัตรประจำตัวประชาชน

1. มีสัญชาติไทย
2. ต้องมีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้าน (ท.ร.14)
3. มีอายุตั้งแต่ 7 ปี แต่ไม่เกิน 70 ปี
4. สำหรับผู้มีอายุเกิน 70 ปี และผู้ได้รับการยกเว้น จะขอมีบัตรประจำตัวประชาชนได้

บุคคลที่กฎหมายยกเว้นไม่ต้องมีบัตรประจำตัวประชาชน

1. สมเด็จพระบรมราชินี
2. พระบรมวงศานุวงศ์ตั้งแต่ชั้นพระองค์เจ้าขึ้นไป
3. ภิกษุ สามเณร นักพรต และนักบวช
4. ผู้มีกายพิการเดินไม่ได้ หรือเป็นใบ้ หรือตาบอดทั้งสองข้าง หรือจิตฟั่นเฟือน ไม่สมประกอบ
5. ผู้อยู่ในที่คุมขังโดยชอบด้วยกฎหมาย
6. บุคคลซึ่งกำลังศึกษาวิชา ณ ต่างประเทศ และไม่สามารถยื่นคำขอมีบัตรประจำตัวประชาชนได้

ทำบัตรประชาชนครั้งแรก ต้องทำยังไง?

ทำได้ทันทีเมื่อมีอายุ 7 ปีบริบูรณ์ และมีชื่อในทะเบียนบ้าน (ท.ร.14) ต้องทำบัตรประจำตัวประชาชนภายใน 60 วัน หากพ้นกำหนดจะเสียค่าปรับ ไม่เกิน 100 บาท

เอกสารในการทำบัตรประชาชนครั้งแรก

• สูติบัตร หรือหลักฐานอื่นที่ราชการออกให้ เช่น ใบสุทธิ สำเนาทะเบียนนักเรียน หนังสือเดินทาง เป็นต้น เพื่อแสดงว่าเป็นบุคคลเดียวกับผู้มีชื่อในทะเบียนบ้าน
• หากเด็กเคยเปลี่ยนชื่อตัว ชื่อสกุล ต้องนำใบสำคัญมาแสดงด้วย และหากบิดา มารดาของเด็กเคยเปลี่ยนชื่อตัว ชื่อสกุล ต้องนำใบสำคัญมาแสดงด้วย
• หากไม่มีเอกสารตามข้อ 2 ให้นำเจ้าบ้านหรือบุคคลผู้น่าเชื่อถือมาให้การรับรอง
• กรณีบิดามารดาเป็นคนต่างด้าว ให้นำใบสำคัญประจำตัวคนต่างด้าวของบิดา มารดามาแสดงด้วย หรือนำใบมรณบัตรของฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งที่ถึงแก่กรรมไปแสดง
• การขอมีบัตรครั้งแรกเมื่ออายุตั้งแต่ 16 ปีขึ้นไป ต้องนำเอกสารหลักฐานที่กำหนดตามข้อ 1,2,3,4 และให้นำเจ้าบ้านและบุคคลที่น่าเชื่อถืออย่างน้อย 2 คน ไปพบเจ้าหน้าที่เพื่อสอบสวนและให้การรับรอง
• ไม่เสียค่าธรรมเนียม

บุคคลน่าเชื่อถือ หมายถึง “บุคคลใดๆ ซึ่งมีภูมิลำเนาที่อยู่แน่นอน มีอาชีพมั่นคงและมีความรู้จักคุ้นเคยกับผู้ขอมีบัตรเป็นอย่างดี อาจเกี่ยวข้องเป็นญาติกันหรือไม่ก็ได้”

ทำบัตรประชาชนใหม่ กรณีบัตรประชาชนเดิมหมดอายุ

เมื่อบัตรประชาชนเดิมหมดอายุ สามารถทำบัตรใหม่ภายใน 60 วัน นับแต่วันที่บัตรเดิมหมดอายุ หรือ ก่อนหมดอายุ 60 วัน หากพ้นกำหนดจะต้องเสียค่าปรับไม่เกิน 100 บาท ผู้ถือบัตรสามารถขอทำบัตรใหม่ก่อนวันที่บัตรเดิมหมดอายุก็ได้ โดยให้ยื่นคำขอภายใน 60 วัน ก่อนวันที่บัตรเดิมหมดอายุ

เอกสารในการทำบัตรประชาชน กรณีบัตรประชาชนหมดอายุ 

• บัตรประจำตัวประชาชนเดิมที่หมดอายุ
• หากบัตรเดิมหมดอายุเป็นเวลานาน ต้องนำเจ้าบ้านหรือพยานบุคคลที่น่าเชื่อถือมารับรองด้วย
• ไม่เสียค่าธรรมเนียม

ทำบัตรประชาชนใหม่ กรณีบัตรประชาชนหาย บัตรถูกทำลาย

เมื่อบัตรประจำตัวประชาชนหาย หรือถูกทำลายให้ไปแจ้งความไว้เป็นหลักฐาน ณ ที่ว่าการอำเภอ สำนักงานเขตเทศบาลหรือเมืองพัทยา แล้วแต่กรณี และขอทำบัตรใหม่ภายใน 60 วัน นับแต่วันที่บัตรหายหรือถูกทำลาย หากพ้นกำหนดจะต้องเสียค่าปรับไม่เกิน 100 บาท

เอกสารในการทำบัตรประชาชน กรณีบัตรประชาชนหาย

• เอกสารที่มีรูปถ่ายของผู้ขอมีบัตรใหม่ที่ทางราชการออกให้ เช่น ใบอนุญาตขับขี่ หลักฐานการศึกษา หรือหนังสือเดินทาง เป็นต้น
• หากไม่มีหลักฐานตามข้อ 2 ให้นำเจ้าบ้านหรือบุคคลผู้น่าเชื่อถือมาให้การรับรอง
• เสียค่าธรรมเนียม 100 บาท

ทำบัตรประชาชนใหม่ กรณีเปลี่ยนชื่อตัวหรือชื่อสกุล

เมื่อผู้ถือบัตรเปลี่ยนชื่อตัว/ชื่อสกุล ต้องเปลี่ยนบัตรภายใน 60 วัน นับแต่วันที่แก้ไขชื่อตัว ชื่อสกุล ในทะเบียนบ้าน หากพ้นกำหนดจะต้องเสียค่าปรับไม่เกิน 100 บาท

เอกสารในการทำบัตรประชาชน กรณีเปลี่ยนชื่อ-สกุล

• บัตรประจำตัวประชาชนเดิมที่ต้องการเปลี่ยน
• หลักฐานการเปลี่ยนชื่อตัวหรือชื่อสกุล แล้วแต่กรณี
• เสียค่าธรรมเนียม 100 บาท

ทำบัตรประชาชนใหม่ กรณีบัตรเดิมชำรุดในสาระสำคัญ บัตรถูกทำลาย

หากบัตรเดิมชำรุดในสาระสำคัญ บัตรถูกทำลาย เช่น บัตรถูกไฟไหม้บางส่วน บัตรชำรุด เลอะเลือน เป็นต้น ต้องเปลี่ยนบัตรภายใน 60 วัน นับแต่วันที่บัตรเดิมชำรุดหรือถูกทำลาย หากพ้นกำหนดจะต้องเสียค่าปรับไม่เกิน 100 บาท

เอกสารในการทำบัตรประชาชน กรณีบัตรเดิมชำรุด

• บัตรประจำตัวประชาชนเดิมที่ชำรุดหรือถูกทำลาย
• เอกสารที่มีรูปถ่ายของผู้ขอมีบัตรใหม่ที่ทางราชการออกให้ เช่น ใบอนุญาตขับขี่ หลักฐานการศึกษา หรือหนังสือเดินทาง เป็นต้น
• หากไม่มีเอกสารตามข้อ 2 ให้นำเจ้าบ้านหรือบุคคลผู้น่าเชื่อถือมาให้การรับรอง
• เสียค่าธรรมเนียม 100 บาท

กรณีบุคคลที่ได้รับการยกเว้นการมีบัตรประจำตัวประชาชน เช่นพระภิกษุ สามเณร ฯลฯ จะขอทำบัตรประจำตัวประชาชนก็ได้

เอกสารในการทำบัตรประชาชน กรณีที่ได้รับการยกเว้นการมีบัตรประจำตัวประชาชน

• กรณีพระภิกษุ หรือสามเณร ต้องย้ายชื่อเข้าทะเบียนบ้านของวัดก่อน แล้วแก้ไขคำนำหน้านามในทะเบียนบ้านเป็นพระ สามเณร หรือสมศักดิ์ ก่อนจึงจะขอมีบัตรได้
• หลักฐานที่แสดงว่าเป็นบุคคลซึ่งได้รับการยกเว้นไม่ต้องมีบัตร เช่น หนังสือสุทธิของพระ หรือหนังสือเดินทาง กรณีเป็นผู้ที่อยู่ระหว่างการศึกษา ณ ต่างประเทศ
• ไม่เสียค่าธรรมเนียม

กรณีบุคคลที่พ้นสภาพได้รับการยกเว้นขอทำบัตร

ผู้ซึ่งพ้นสภาพได้รับการยกเว้นไม่ต้องมีบัตรประจำตัวประชาชน เช่น ผู้พ้นโทษจากเรือนจำหรือทัณฑสถาน เป็นต้น ต้องไปขอทำบัตรประชาชนภายใน 60 วัน นับแต่วันพ้นสภาพได้รับการยกเว้น หากพ้นกำหนดจะต้องเสียค่าปรับไม่เกิน 100 บาท

เอกสารในการทำบัตรประชาชน กรณีบุคคลที่พ้นสภาพได้รับการยกเว้นขอทำบัตร

• หลักฐานที่แสดงว่าพ้นสภาพจากการยกเว้นไม่ต้องมีบัตร เช่น หนังสือสำคัญของเรือนจำหรือทัณฑสถาน (ร.ท.5) หรือหนังสือเดินทางและเอกสารที่แสดงว่าเป็นผู้สำเร็จการศึกษาจากต่างประเทศ มีบัตรประจำตัวข้าราชการ พนักงานรัฐวิสาหกิจแล้วแต่กรณี เป็นต้น
• หากไม่ปรากฏข้อมูลการทำบัตร หรือบัตรเดิมได้หมดอายุนานแล้ว ต้องนำเจ้าบ้านและบุคคลน่าเชื่อถือมารับรองด้วย
• ไม่เสียค่าธรรมเนียม

ทำบัตรประชาชนใหม่ กรณีผู้ถือบัตรย้ายที่อยู่ทะเบียนบ้าน

เพื่อให้รายการที่อยู่ที่ปรากฏในบัตรประจำตัวประชาชนตรงกับรายการในทะเบียนบ้านผู้ถือบัตรผู้ใดย้ายที่อยู่จะขอเปลี่ยนบัตรโดยที่บัตรเดิมยังไม่หมดอายุสามารถทำได้แต่หากไม่ขอเปลี่ยนบัตรก็สามารถใช้บัตรนั้นได้ต่อไปจนกว่าบัตรจะหมดอายุ

เอกสารในการทำบัตรประชาชน กรณีผู้ถือบัตรย้ายที่อยู่

• บัตรประจำตัวประชาชนเดิม
• เสียค่าธรรมเนียม 100 บาท

ทำบัตรประชาชนใหม่ กรณีมีอายุเกิน 70 ปี ขอมีบัตร

คนสัญชาติไทยซึ่งมีอายุเกิน 70 ปี จะขอมีบัตรประจำตัวประชาชนก็ได้

เอกสารในการทำบัตรประชาชน กรณีผู้ซึ่งมีอายุเกิน 70 ปี ขอมีบัตร

• สำเนาทะเบียนบ้านฉบับเจ้าบ้าน
• บัตรประจำตัวประชาชนเดิม (ถ้ามี)
• หากไม่ปรากฏข้อมูลการทำบัตร หรือบัตรเดิมได้หมดอายุนานมากแล้ว ต้องนำเอกสารอื่นที่ทางราชการออกให้มาแสดง พร้อมทั้งนำเจ้าบ้านและบุคคลที่น่าเชื่อถือมารับรอง
• ไม่เสียค่าธรรมเนียม

ทำบัตรประชาชนใหม่ กรณีเป็นบุคคลได้รับการเพิ่มชื่อในทะเบียนบ้าน

ต้องยื่นขอมีบัตรประจำตัวประชาชนภายใน 60 วัน นับแต่วันที่เพิ่มชื่อในทะเบียนบ้าน หากพ้นกำหนดมีโทษปรับไม่เกิน 100 บาท

เอกสารในการทำบัตรประชาชน กรณีเป็นบุคคลได้รับการเพิ่มชื่อในทะเบียนบ้าน

• เพิ่มชื่อกรณีแจ้งเกิดเกินกำหนด ใช้หลักฐานสูติบัตร และสอบสวนเจ้าบ้านหรือบุคคลน่าเชื่อถือ
• เพิ่มชื่อกรณีชื่อตกสำรวจให้สำเนาทะเบียนบ้านที่ผู้นั้นเคยมีชื่ออยู่ก่อน หลักฐานการเพิ่มชื่อหรือหลักฐานที่ทางราชการออกให้ และสอบสวนเจ้าบ้านหรือบุคคลผู้น่าเชื่อถือ
• ไม่เสียค่าธรรมเนียม

การขอมีบัตรประชาชนกรณีบุคคลซึ่งได้สัญชาติไทย หรือได้รับอนุมัติให้มีสัญชาติไทย หรือได้กลับคืนสัญชาติไทย

ยื่นคำขอมีบัตรภายใน 60 วัน นับแต่วันที่ได้รับสัญชาติไทย หากเกินกำหนดมีโทษปรับไม่เกิน 100 บาท

เอกสารในการทำบัตรประชาชน กรณีบุคคลซึ่งได้สัญชาติไทย 

• กรณีได้ได้รับอนุมัติให้มีสัญชาติไทยโดยการแปลงสัญชาติ หรือได้กลับคืนสัญชาติไทย ใช้หนังสือสำคัญการแปลงสัญชาติเป็นไทย หรือหนังสือสำคัญแสดงการได้กลับคืนสัญชาติเป็นไทยแล้วแต่กรณี
• หลักฐานอื่นๆ ที่ทางราชการออกให้ และสอบสวนเจ้าบ้านหรือบุคคลผู้น่าเชื่อถือ

ทำบัตรประชาชนใหม่ กรณีเปลี่ยนคำนำหน้านาม

เอกสารในการทำบัตรประชาชน กรณีเปลี่ยนคำนำหน้านาม

• บัตรประจำตัวประชาชนเดิม
• หลักฐานแสดงการเปลี่ยนคำนำหน้านาม เช่น ทะเบียนสมรส ทะเบียนอย่า เป็นต้น
• ไม่เสียค่าธรรมเนียม

สถานที่ทําบัตรประชาชน

การทำบัตรประชาชน สามารถไปติดต่อ ณ สถานที่ราชการ เช่น สำนักงานเขต, สำนักงานเทศบาล, สำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง, ที่ว่าการอำเภอในพื้นที่ที่อาศัยอยู่ ปัจจุบันสามารถทําบัตรประชาชนนอกเขตได้แล้ว โดยยื่นขอทำบัตรประจำตัวประชาชนได้ทุกจังหวัดทั่วประเทศ

นอกจากนี้ ก็ยังมีจุดบริการด่วนมหานคร (BMA Express Service) ที่เปิดให้ไปติดต่อทำบัตรประชาชน ณ สถานีรถไฟฟ้า BTS ในกรุงเทพฯ (ยกเว้นกรณีบัตรหาย ไม่สามารถติดต่อทำที่ BTS ได้)

รวมสถานที่ทำบัตรประชาชน ตามสถานีรถไฟฟ้า

• สถานีรถไฟฟ้าสยาม (หน้าศูนย์การค้าสยามพารากอน)
• สถานีรถไฟฟ้า BTS ชิตลม (ห้างเซ็นทรัลเวิลด์ ชั้น 2)
• สถานีรถไฟฟ้า BTS เอกมัย (ห้างเกตเวย์ เอกมัย ชั้น 3)
• สถานีรถไฟฟ้า BTS อุดมสุข
• สถานีรถไฟฟ้า BTS สนามกีฬาแห่งชาติ ห้าง MBK Center
• สถานีรถไฟฟ้า BTS วงเวียนใหญ่
• สถานีรถไฟฟ้า BTS หมอชิต
• สถานีรถไฟฟ้า BTS พร้อมพงษ์
• สถานีรถไฟฟ้า MRT สวนหลวง ร.9 พาราไดซ์ พาร์ค
• สถานีรถไฟฟ้า MRT หลักสอง เดอะมอลล์บางแค
• สถานีรถไฟฟ้า MRT ภาษีเจริญ ซีคอนบางแค

หมายเหตุ ทำบัตรทุกกรณี ยกเว้นบัตรหาย เวลาทำการทำการ วันจันทร์-วันศุกร์ เวลา 10.30-18.00 น. เปิดบริการทุกวัน (ยกเว้นวันหยุดนักขัตฤกษ์)