ข้าวผัดอเมริกัน ที่ไม่มีที่อเมริกา เพราะคิดค้นและเกิดที่ประเทศไทย

ข้าวผัดอเมริกัน หนึ่งในอาหารที่มีมุกตลกติดมาด้วยเสมอว่า ข้าวผัดอเมริกัน ไม่มีที่อเมริกา(ซึ่งก็ไม่มีจริงๆ) แต่ที่น่าประหลาดอีกอย่างคือ ข้าวผัดอเมริกันนี้จะเรียกได้ว่าเป็นของพื้นที่ พื้นถิ่นของไทยเลยก็ได้แม้จะมีการดัดแปลงจากพวกซอสต่างๆ เพราะจากประวัติที่มีการเล่าหรือบอกต่อกันมานั้น คนไทยนี้ละเป็นคนทำ คิดค้นสูตรขึ้นมา

เรื่องเล่าและที่มาของข้าวผัดอเมริกันนั้นมีอยู่หลายเรื่อง แต่ที่น่าเชื่อถือแล้วมีการพูดถึงกันมากที่สุดนั้นมีอยู่ สองเรื่องด้วยกัน

ที่มาแรก มาจากคุณหญิงสุรีพันธ์ มณีวัต (เจ้าของนามปากกา “นิตยา นาฏยะสุนทร”) ซึ่งเป็นภรรยายของ คุณวิลาศ มณีวัติ (บรรณาธิการ นสพ.ชาวกรุง คนแรก) ได้เคยให้สัมภาษณ์ไว้ในหนังสือสกุลไทย ว่าตัวคุณหญิงสุรีพันธ์นั้นได้ประยุกต์ข้าวผัดอเมริกันขึ้นมาเอง ตอนนั้นคุณหญิงสุรีพันธ์ทำงานเป็น ผู้จัดการราชธานีภัตตาคาร เป็นแอร์พอร์ตเรสตัวรองต์ของกรมรถไฟที่สนามบินดอนเมือง ในวันนั้นมีสายการบินแห่งหนึ่งจองอาหารเช้าและอาหารกลางวัน แต่เที่ยวบินนั้นกลับยกเลิก แต่อาหารเช้าแบบอเมริกันนั้นถูกทำไว้รอล่วงหน้าแล้ว เมนูก็จะคุ้นเคยกับเวลาเราไปตามโรงแรมพวก ไข่ดาว ไส้กรอก ด้วยจำนวนที่เหลืออยู่มาก คุณหญิงสุรีพันธ์ จึงได้นำข้าวผัดที่มีอยู่มาประกอบกับอาหารเช้าที่เหลือไว้เพื่อรับประทาน ในขณะนั้นได้มีนายทหารอาหารไทยเห็นเลยขอร่วมรับประทานด้วย เมื่อมีเพื่อนทหารอเมริกันมาเห็นจึงได้ถามถึงชื่อข้าวผัดดังกล่าว คุณหญิงสุรีพันธ์ เลยตั้งชื่อว่า “อเมริกัน ฟรายด์ ไรซ์” จึงเป็นที่มาของชื่อ ข้าวผัดอเมริกัน ในช่วงนั้นส่วนประกอบยังไม่แน่นอนเท่าไร บางวันส่วนประกอบก็เปลี่ยนจากไส้กรอก เป็นไก่ทอด เนื้อทอด เนื้ออบ แล้วแต่ว่าครัววันนั้นทำอะไรหรือเหลืออะไรมากกว่า จากนั้นข้าวผัดอเมริกันก็ได้รับความนิยมขึ้นเรื่อยๆ จนมาถึงปัจจุบัน

ที่มาที่สอง เป็นเรื่องสั้นๆที่มักเล่ากันปากต่อปากคือพ่อครัวชื่อว่า โกเจ๊ก คิดค้นขึ้นเพื่อให้บริการทหารอเมริกันที่มาประจำการที่จังหวัดนครราชสีมา ซึ่งเป็นช่วงที่ประเทศไทยนั้นเป็นที่ตั้งฐานทัพของอเมริกาในสงครามเวียดนาม จากนั้นก็ได้รับความนิยมจนเผยแพร่ไปทั่วประเทศ

นอกจากสองเรื่องที่กล่าวมาก็ยังมีเรื่องอื่นๆอีกเช่น ข้าวผัดอเมริกานั้นปรับมาจาก ข้าวเม็กซิกันที่เป็นข้าวหุงหรือผัดกับมะเขือเทศ ทานกับเครื่องเคียงหลายๆอย่างแล้วเข้ามาพร้อมทหารอเมริกาเลยถูกดัดแปลง แม้ว่าข้อสรุปยังเป็นข้อถกเถียงปนเรื่องสนุกกันอยู่ แต่อย่างน้อยข้อสรุปที่แน่ๆคือข้าวผัดอเมริกันนั้นถูกทำในไทยแน่นอน