ฝันซ้ำ ๆ (Recurring Dream) สัญญาณว่าเรากำลังมีความเครียด

ในกิจวัตรประจำวันนอกจากการกินที่สำคัญก็มีการนอนนี่แหละที่เราขาดไปไม่ได้ การพักผ่อนที่เพียงพอส่งผลให้การดำเนินชีวิตมีประสิทธิภาพได้มากขึ้นกว่าเดิมทั้งในด้านพลังงาน ความคิด ที่มาพร้อมความสดชื่นแบบสุด ๆ แต่ถ้าหากว่าการนอนที่เพียงพอ มาพร้อมกับการฝันเหตุการณ์ซ้ำ ๆ จะนับว่าดีต่อสุขภาพอยู่ไหม?

อาการฝันซ้ำ (Recurring Dream)

การฝันซ้ำ (Recurring Dream) คือการที่เราฝันเหตุการณ์เดิม ๆ ซ้ำไปซ้ำมา จะกี่คืนก็ยังคงฝันเรื่องราวเดิม ๆ มักเกิดขึ้นได้กับทุกเพศทุกวัย พบได้ในช่วงวัยรุ่น 35% และวัยผู้ใหญ่ 60-70% โดยเฉพาะในผู้หญิง โดยถูกสันนิษฐานว่าอาจมาจากความเครียด และปัญหาต่าง ๆ ในชีวิตของแต่ละบุคคล เนื่องจากเป็นสิ่งที่อยู่ลึกภายใต้จิตสำนึก และจิตใจ จากความวิตกกังวล และความเครียด

โดยความฝันที่เกิดขึ้นจะไปในเชิงของการฝันร้าย เช่น การฝันเห็นผี ฝันว่าถูกไล่ล่า ฝันว่าตกจากที่สูง ฝันถึงเหตุการณ์ที่ไม่ได้เตรียมตัวนำมาซึ่งผลเชิงลบ จากการวิจัยพบว่าคนที่อยู่ในช่วงสภาวะจิตใจไม่ปกติมักจะฝันแบบนี้บ่อยครั้ง

ฝันร้ายที่กลายเป็นความเครียด

ฝันทั้งดีและร้าย มักเกิดในภาวะการนอนหลับในระยะ REM (rapid eye movement) หรือ ช่วงหลับฝัน เป็นช่วงที่จะฝันมากกว่าการนอนหลับช่วงอื่น ๆ และเป็นช่วงที่สมองจะช่วยเรื่องความทรงจำ การเรียนรู้ถาวร และการสร้างจินตนาการ

ซึ่งหากฝันร้ายในช่วงนี้ จะนำมาสู่ความเครียดที่ฝังลึกอยู่ในจิตใจเราได้ ผลจากการฝันร้ายจะทำให้เกิดภาวะความกลัวอย่างรุนแรง หรือมีความวิตกกังวล และหากฝันร้ายเกิดขึ้นบ่อย ๆ กับวัยผู้ใหญ่จะเป็นสัญญาณของปัญหาสุขภาพจิตที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตได้

สาเหตุที่ทำให้เกิดการฝันซ้ำ ๆ

• ภาวะซึมเศร้าวิตกกังวล และความเครียด
• การสูญเสียบุคคลที่รัก โรคเครียดหลังผ่านเหตุการณ์รุนแรง หรือสภาวะป่วยทางจิตใจ (PTSD)
• ผลข้างเคียงของยา เช่น ยากล่อมประสาท ยานอนหลับ เป็นต้น
• การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป หรือสูบบุหรี่มากเกินไป
• ยาเสพติด โดยมักเกิดกับผู้ที่อยู่ในช่วงเลิกยา
• ความผิดปกติของการหายใจขณะหลับ หรือภาวะหยุดหายใจขณะหลับ
• การรับประทานอาหารที่ย่อยยากก่อนเข้านอน เช่น อาหารประเภทเนื้อสัตว์ เป็นต้น
• โรคไบโพลาร์ มักจะเป็นความฝันที่สดใส ละเอียด

วิธีการกำจัดฝันร้ายไม่ให้มากวนใจ

แน่นอนว่าหากเราพักผ่อนให้เพียงพออาจไม่ใช่เพียงทางแก้เดียวที่จะช่วยให้การฝันเรื่องร้าย ๆ ซ้ำ ๆ นั้นหายไปจากเราได้ ตัวช่วยอื่น ๆ ก็มีผลได้เช่นเดียวกัน

• หลีกเลี่ยงคาเฟอีน นิโคติน และแอลกอฮอล์
• ทำกิจกรรมผ่อนคลายก่อนนอน เช่น โยคะ อาบน้ำอุ่น
• ควบคุมบรรยากาศห้องนอน เช่น การจัดห้อง อุณหภูมิห้อง
• หลีกเลี่ยงการนอนบนเตียงหากยังไม่หลับ ควรหากิจกรรมอื่นทำก่อน เพราะหากนอนไม่หลับจะทำให้เกิดความวิตกกังวลจนยิ่งทำให้นอนไม่หลับ
• ฝึกการหายใจ ควบคุมการหายใจให้สม่ำเสมอก่อนการนอน
• ปรับเปลี่ยนตารางการนอนให้เหมาะสมกับร่างกาย

ความฝันในบางครั้งอาจจะดูเป็นเรื่องไร้สาระ แต่หารู้ไม่ว่าบางทีก็สามารถบอกอาการของเราที่ซ่อนอยู่ก็ได้ หากใครที่มีอาการฝันซ้ำ ฝันร้ายบ่อย ๆ จนนำมาสู่การนอนไม่หลับและกระทบต่อปัญหาสุขภาพ ควรพบแพทย์ เพื่อเข้ารับคำปรึกษาเกี่ยวกับปัญหาการนอนไม่หลับอย่างตรงจุด เพราะปัญหาการนอนไม่หลับนั้นสามารถรักษาให้หายได้