ชอบทำอะไรซ้ำๆ จนรบกวนชีวิตประจำวัน เรากำลังเป็นโรคย้ำคิดย้ำทำหรือเปล่า?

เคยเป็นไหม? ย้ำคิดย้ำทำ ทำอะไรซ้ำ ๆ จนเสียเวลาชีวิตไป อย่างการล้างมือบ่อย ๆ แม้ว่ามือไม่ได้สกปรกหรือจับอะไรมา หรือก่อนออกจากบ้านก็เช็กสวิตช์ไฟ เช็กว่าปิดเตาแก๊สเรียบร้อยหรือเปล่า ล็อกบ้านดีหรือยัง ซ้ำ ๆ อยู่หลายครั้ง ซึ่งพอมาคิดดูอีกที ก็ไม่รู้ว่าทำไปทำไมนะ แต่ถึงอย่างนั้นก็ไม่สามารถหยุดสิ่งที่ทำอยู่ได้ จนบางทีก็ไม่แน่ใจว่าเราเป็นโรคย้ำคิดย้ำทำหรือเปล่า?

โรคย้ำคิดย้ำทำคืออะไร

โรคย้ำคิดย้ำทำ (Obsessive Compulsive Disorder หรือ OCD) เป็นอาการทางจิตเวชอย่างหนึ่ง ที่เกิดขึ้นจากภาวะความวิตกกังวลที่เราอาจจะไม่รู้ตัวแต่สะสมมาเป็นเวลานาน โดยผู้ป่วยจะมีพฤติกรรมทำบางสิ่งบางอย่างซ้ำไป ซ้ำมาเรื่อย ๆ เพื่อให้เกิดความสบายใจ เช่น คอยดูว่าปิดไฟห้องน้ำหรือยัง ถึงแม้จะเห็นว่าปิดไปแล้วก็ตาม ล้างมือบ่อย ๆ ตรวจเช็กสิ่งต่าง ๆ ก่อนออกจากบ้าน เป็นต้น

โรคย้ำคิดย้ำทำเกิดจากอะไร

สาเหตุของการเกิดโรคย้ำคิดย้ำทำนี้เกิดจากได้หลายสาเหตุ ทั้งการทำงานผิดปกติของร่างกาย จากครอบครัว หรือจากเหตุการณ์อื่น ๆ ได้แก่

• การทำงานของสมอง และระบบประสาทที่ผิดปกติทำให้ส่งผลต่อความรู้สึกที่แสดงออกมา
• เกิดขึ้นได้จากพันธุกรรม พบว่ามีความเกี่ยวข้องกับการเกิดโรค โดยพบว่าอัตราการเกิดโรคในแฝดไข่ใบเดียวกัน เท่ากับ ร้อยละ 60-90 ในขณะที่ในประชากรทั่วไป พบร้อยละ 2-3
• สภาพแวดล้อม หรือเหตุการณ์ที่เคยพบเจอ ส่วนมากจะเป็นเหตุการณ์รุนแรงที่ส่งผลต่อชีวิต

อาการของโรคย้ำคิดย้ำทำ (Obsessive Compulsive Disorder)

เพื่อไม่ให้รู้สึกว่าไกลตัวเกินไป เราลองสำรวจตัวเองขณะที่อ่านบทความนี้ดูก็ได้ว่ามีอาการเหล่านี้อยู่หรือเปล่า

• กลัวสิ่งสกปรก : ล้างมือวันละหลายรอบ กังวลเรื่องการปนเปื้อน
• เป็นระเบียบเกินไป : จัดของเป็นหมวดหมู่ จะหงุดหงิดเมื่ออะไรผิดไปจากเดิม
• ชอบเก็บสะสมสิ่งของ : เก็บสิ่งของที่ไม่ค่อยมีประโยชน์ ไม่ยอมทิ้งสิ่งไหนได้
• ตรวจเช็ก ไม่จบไม่สิ้น : ล็อกประตูหรือยังนะ ลืมปิดแก๊สหรือเปล่า เช็กไม่หยุด
• กลัวเกิดอันตรายร้ายแรง : จินตนาการถึงสถานการณ์อุบัติเหตุที่อาจจะเกิดขึ้น
• จดจ่อกับจำนวนตัวเลข : คิดซ้ำ ๆ คำนวณตัวเลข ตรวจสอบตัวหนังสือ
• ชอบถามคำถามเดิมซ้ำ : ถามคำถามเรื่องเดิม ๆ เพื่อความมั่นใจ หรือสบายใจ

การป้องกันโรคย้ำคิดย้ำทำ

• ดูแลตนเอง พักผ่อนให้เพียงพอ
• ผ่อนคลายด้วยการทำกิจกรรมอื่น ๆ เช่น ดูหนัง เล่นโยคะ ฟังเพลง เป็นต้น
• พยายามเสริมความมั่นใจให้กับตนเอง หลีกเลี่ยงความคิดที่เป็นกังวล
• หากรู้ว่าตนเองมีความเสี่ยงให้ปรึกษาแพทย์เพื่อรับคำแนะนำต่อไป

อ่านมาถึงตรงนี้ หลายคนคงรู้แล้วว่าอาการที่ตนเองเป็นอยู่ เข้าข่ายเป็นโรคย้ำคิดย้ำทำ (Obsessive Compulsive Disorder) หรือเปล่า โรคย้ำคิดย้ำทำอาจไม่รุนแรงถึงชีวิต แต่หากปล่อยไว้จะสามารถสร้างความลำบากในชีวิตประจำวัน และคนรอบข้างได้ หากสงสัยว่าผู้ป่วยมีความเสี่ยงหรือมีอาการที่ส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน ควรปรึกษาจิตแพทย์เพื่อรับการรักษาทันที