9 โรค รักษาได้ด้วยการผ่าตัดส่องกล้องแบบแผลเล็กทางทรวงอก

อวัยวะที่อยู่ในทรวงอก ไม่ใช่มีเพียงแค่หัวใจเท่านั้นที่สำคัญ แต่ยังมีปอด หลอดอาหาร หลอดลม รวมถึงเส้นเลือดที่สำคัญอีกมากมาย หากเราเกิดอาการผิดปกติบริเวณอกขึ้นมา แน่นอนว่าอาการดังกล่าว ย่อมแตกต่างกันไปในแต่ละโรค ดังนั้นการรักษาให้ถูกจุด เช่น การตรวจภายในทรวงอกและการส่องกล้อง จึงเป็นสิ่งสำคัญ

บริเวณทรวงอกของคนเราประกอบด้วยหลายอวัยวะ แต่ละอวัยวะต่างทำหน้าที่อย่างสัมพันธ์กัน โดยปกติร่างกายของคนเราใช้ออกซิเจนเพื่อการดำรงชีวิต ออกซิเจนที่มีอยู่ในอากาศเข้าสู่ร่างกายโดยการหายใจเข้า และออกซิเจนจะไหลผ่าน จมูก ลำคอ หลอดลม เข้าไปถึงปอด และซึมเข้าสู่กระแสเลือดที่ไหลมายังปอดนำไปหล่อเลี้ยงร่างกาย และเลือดยังนำของเสียที่ร่างกายสร้างขึ้นนั่นคือ ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์มายังปอด และขับถ่ายทิ้งออกไปผ่านทางลมหายใจออก

ดังนั้นการแลกเปลี่ยนก๊าซทั้งสองต้องอาศัยปอด ซึ่งเป็นอวัยวะสำคัญที่ต้องทำงานได้เป็นปกติ ถ้าปอดทำงานไม่เป็นปกติจะทำให้เกิดอาการเหนื่อยง่าย หายใจลำบาก เพราะต้องออกแรงหายใจเพิ่มขึ้น เพื่อให้ร่างกายได้รับออกซิเจนเพียงพอ การสังเกตตัวเองจึงเป็นสิ่งสำคัญ 9 โรคในทรวงอก ได้แก่

1. โรคมะเร็งปอด (Lung cancer)
   
   
2. โรคลมรั่วในช่องอกที่เป็นซ้ำ (Recurrent pneumothorax)
   
   
3. โรคเนื้องอกต่อมไทมัส (Thymoma)
   
   
4. โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรงเอ็มจี (Myasthenia gravis)
   
   
5. โรคถุงน้ำจากหลอดอาหาร (Esophageal cyst)
   
   
6. โรคถุงน้ำจากหลอดลม (Pericardial cyst)
   
   
7. โรคติดเชื้อในช่องอก (Emphyema thoracis)
   
   
8. โรคน้ำขังในช่องหัวใจและช่องอกจากมะเร็ง (Malignant pericardial / pleural effusion)
   
   
9. โรคมะเร็งหลอดอาหาร (Esophageal cancer) 

โรคดังกล่าวสามารถรักษาได้ด้วยผ่าตัดส่องกล้อง

การรักษาโรคปอดและโรคในทรวงอกที่ผ่านมาในอดีต เป็นการผ่าตัดแบบเปิดแผล จะมีแผลผ่าตัดประมาณ 2-3 แผล โดยแผลแรกสำหรับกล้องส่อง แผลที่สองสำหรับอุปกรณ์ดึงรั้ง แผลที่สามสำหรับอุปกรณ์ผ่าตัดและอุปกรณ์ตัดเย็บ โดยแผลจะมีขนาด 3-4 เซนติเมตร โดยหลักการผ่าตัดคือ ให้ตำแหน่งกล้องอยู่บริเวณชายโครงช่องกระดูกซี่โครงที่ 7 - 8 ส่วนตำแหน่งแผลผ่าตัดหลักและแผลสำหรับอุปกรณ์ช่วยดึงจะอยู่ช่องกระดูกซี่โครงที่ 4 - 6 บริเวณด้านหน้าและด้านหลัง ทำให้แผลผ่าตัดต้องผ่าช่องซี่โครงหลายช่อง ปกติแล้วคนเราจะมีเส้นประสาทอยู่ใกล้บริเวณขอบล่างของกระดูกซี่โครงแต่ละซี่ การใส่อุปกรณ์เข้าไปจึงทำให้คนไข้มีโอกาสที่จะเกิดอาการเจ็บแผลหลังผ่าตัดได้จากการระคายเคืองของเส้นประสาทหลายตำแหน่ง

ปัจจุบันมีการพัฒนาแนวทางการรักษาโรคปอดและโรคในทรวงอกด้วยการส่องกล้องแผลเดียว (Video-Assisted Thoracic Surgery : VATS) เป็นการผ่าตัดส่องกล้องอวัยวะในช่องอก โดยใช้เลนส์ยาวร่วมกับอุปกรณ์ผ่าตัดยาวพิเศษ ผ่านช่องระหว่างซี่โครงโดยไม่มีการถ่างขยายซี่โครง ทำให้มีความแตกต่างกับการผ่าตัดในอดีต ทำให้คนไข้มีอาการเจ็บปวดหลังผ่าตัดน้อย ขนาดแผลเล็ก สามารถกลับไปทำงานได้เร็วขึ้น เพราะไม่ต้องมีการตัดกระดูกและระยะเวลาพักฟื้นในโรงพยาบาลเฉลี่ยเพียง 1-3 วัน ซึ่งการผ่าตัดวิธีนี้จะใช้เทคนิคขั้นสูงในการผ่าตัด แพทย์ที่ผ่าตัดต้องมีความชำนาญและประสบการณ์ในการผ่าตัดส่องกล้องชนิด 2 และ 3 แผลมาก่อน โดยคนไข้ที่ได้รับการผ่าตัดชนิดแผลเดียวจะมีอาการเจ็บน้อยกว่าผ่าตัด 3 แผล โดยผลที่ได้จากการผ่าตัดไม่แตกต่างกัน

การผ่าตัดส่องกล้องแผลเดียว (VATS) สามารถทำได้ใน 9 โรคที่กล่าวมา ช่วยทดแทนการผ่าตัดเปิดได้เกือบทุกโรคในทรวงอก แต่อาจมีข้อจำกัดในบางโรค เช่น ภาวะมะเร็งปอดระยะลุกลาม ภาวะมะเร็งเยื่อบุช่องอก (Malignant Mesothelioma) ภาวะติดเชื้อในช่องอกเรื้อรัง (Chronic Empyema Thoracis) เป็นต้น โดยแนวทางการรักษาขึ้นอยู่กับเทคนิคและประสบการณ์ของศัลยแพทย์ผู้ผ่าตัดเป็นผู้ตัดสินใจ

สำหรับผู้ป่วยที่เริ่มมีปัญหาเกี่ยวกับปอดและโรคในทรวงอกอย่านิ่งนอนใจเพราะอวัยวะทุกส่วนของร่างกายมีความสำคัญไม่แตกต่างกัน ถ้ารักษาไม่ทันร้ายแรงสุดอาจมีโอกาสเสียชีวิตได้เช่นกัน