รู้ไว้! "ยาสามัญประจำบ้าน" ประกอบไปด้วยอะไรบ้าง?

เป็นเรื่องปกติอยู่แล้วสำหรับใครที่มีบ้าน ก็จะต้องทำให้ภายในบ้านนั้นมีความปลอดภัย หรือใส่ตัวช่วยป้องกันความอันตรายที่อาจเกิดขึ้นภายในบ้าน นอกเหนือจากเรื่องอุบัติเหตุแล้ว เรื่องโรคภัยไข้เจ็บและอาการบาดเจ็บก็นับว่าเป็นสิ่งที่สามารถเกิดขึ้นได้เสมอกับคนที่อาศัยอยู่ในชายคาเดียวกัน ฉะนั้น สิ่งที่เจ้าบ้านจะต้องให้ความสำคัญ คือ การมี "ยาสามัญประจำบ้าน" ติดเอาไว้เพื่อเป็นการแก้ไขปัญหาในเบื้องต้น ก่อนที่จะนำส่งไปยังผู้เชี่ยวชาญช่วยบรรเทาสิ่งที่เกิดขึ้นอีกครั้ง วันนี้ Sanook! Health เลยเอาเรื่องราวเกี่ยวกับยาสามัญที่ทุกๆ บ้านควรมี พร้อมกับเนื้อหาที่ต้องรู้เกี่ยวกับยาแต่ละประเภทว่าเป็นอย่างไร และมีอะไรบ้าง

ยาสามัญประจำบ้าน คืออะไร ?

ยาสามัญประจำบ้าน คือ ตัวยาที่กระทรวงสาธารณะสุขได้พิจารณาเอาไว้ว่าเป็นยาอันเหมาะสมที่ประชาชนควรซื้อมาไว้ประจำบ้านของตนเอง เพื่อจะเป็นประโยชน์ในการใช้ดูแลตัวเองจากอาการเจ็บป่วยเล็กๆ น้อยๆ ที่สามารถเกิดขึ้นได้ทั่วไปในชีวิตประจำวัน ซึ่งยาสามัญประจำบ้านนั้นเป็นยาที่มีความปลอดภัยสูง แต่ต้องมาควบคู่กับการใช้งานที่ถูกต้องก็จะไม่ก่อให้เกิดอันตรายใดๆ ต่อร่างกาย อีกทั้ง ยาสามัญประจำบ้านยังเป็นยาที่มีราคาถูกที่ประชาชนทั่วไปสามารถหาซื้อได้เองตามร้านขายยา ไปจนถึงร้านขายของชำทั่วไป โดยยาสามัญประจำบ้านที่ถูกระบุไว้มีทั้งหมด 53 ชนิด นำมาใช้รักษาโรคสามัญได้ทั้งหมด 16 กลุ่ม มีดังต่อไปนี้

1. กลุ่มยาบรรเทาปวดลดไข้ ประกอบไปด้วย

• ยาเม็ดสำหรับบรรเทาอาการปวดและลดไข้ แอสไพริน
• ยาเม็ดและยาน้ำสำหรับบรรเทาอาการปวดลดไข้ พาราเซตามอล โดยยาเม็ดจะมีขนาด 500 มก. และขนาด 325 มก.
• พลาสเตอร์ช่วยบรรเทาอาการปวด

2. กลุ่มยาแก้แพ้ ลดน้ำมูก ประกอบไปด้วย

• ยาเม็ดแก้แพ้ลดน้ำมูก คลอร์เฟนิรามีน

3. กลุ่มยาแก้ไอ ขับเสมหะ ประกอบไปด้วย

• ยาน้ำแก้ไอ ยาขับเสมหะสำหรับเด็ก
• ยาแก้ไอน้ำดำ

4. กลุ่มยาดม หรือยาทาแก้วิงเวียน หน้ามืด คัดจมูก ประกอบไปด้วย

• ยาดมแก้วิงเวียน เหล้าแอมโมเนียหอม
• ยาดมแก้วิงเวียน และแก้คัดจมูก
• ยาทาระเหย บรรเทาอาการคัดจมูกชนิดขี้ผึ้ง

5. กลุ่มยาแก้เมารถ เมาเรือ ประกอบไปด้วย

• ยาแก้เมารถ ยาแก้เมาเรือ ไดเมนไฮดริเนท

6. กลุ่มยาสำหรับโรคปาก และลำคอ ประกอบไปด้วย

• ยากวาดคอ
• ยารักษาลิ้นเป็นฝ้า เยนเชี่ยนไวโอเลต
• ยาแก้ปวดฟัน
• ยาดมบรรเทาอาการระคายคอ

7. กลุ่มยาแก้ปวดท้อง ท้องอืด ท้องขึ้น ท้องเฟ้อ ประกอบไปด้วย

• ยาแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ยาธาตุน้ำแดง
• ยาเม็ดแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ โซดามิ้นท์
• ยาขับลม
• ยาน้ำแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ โซเดียมไบคาร์บอเนต
• ยาทาแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ทิงเจอร์มหาหิงค์
• ยาเม็ดลดกรดอะลูมินา - แมกนิเซียม

8. กลุ่มยาแก้ท้องเสีย ประกอบไปด้วย

• ยาแก้ท้องเสีย ผงน้ำตาลเกลือแร่

9. กลุ่มยาระบาย ประกอบไปด้วย

• ยาระบายกลีเซอรีน ชนิดเหน็บทวารหนักสำหรับเด็ก
• ยาระบายกลีเซอรีน ชนิดเหน็บทวารสำหรับผู้ใหญ่
• ยาระบายแมกนีเซีย
• ยาระบายมะขามแขก
• ยาระบายโซเดียมคลอไรด์ ชนิดสวนทวาร

10. กลุ่มยาถ่ายพยาธิลำไส้ ประกอบไปด้วย

• ยาถ่ายพยาธิตัวกลม อย่าง เบนดาโซล ใช้ถ่ายพยาธิตัวกลม

11. กลุ่มยาบรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อ แมลงกัดต่อย ประกอบไปด้วย

• ยาหม่องชนิดขี้ผึ้ง

12. กลุ่มยาสำหรับโรคตา ประกอบไปด้วย

• ยาหยอดตา ซัลฟาเซตาไมด์
• ยาล้างตา

13. กลุ่มยาสำหรับโรคผิวหนัง ประกอบไปด้วย

• ยารักษาหิดเหา เบนซิล เบนโซเอต
• ยารักษาหิด ขี้ผึ้งกำมะถัน
• ยารักษากลากเกลื้อน น้ำกัดเท้า
• ยารักษาโรคผิวหนังเรื้อรัง
• ยาทาแก้ผดผื่นคัน คาลาไมน์
• ยารักษาเกลื้อน โซเดียมไทโอซัลเฟต

14. กลุ่มยารักษาแผลติดเชื้อไฟไหม้ น้ำร้อนลวก ประกอบไปด้วย

• ยารักษาแผลน้ำร้อนลวกฟีนอล
• ยารักษาแผลติดเชื้อซิลเวอร์ ซัลฟาไดอาซีน ครีม

15. กลุ่มยารักษาแผลติดเชื้อไฟไหม้ น้ำร้อนลวก ประกอบไปด้วย

• ยาไส่แผล ทิงเจอร์ไอโอดีน
• ยาใส่แผล ทิงเจอร์ไทเมอรอซอล
• ยาใส่แผล โพวิโดน ไอโอดีน
• ยาไอโซโบรฟิล แอลกอฮอล์
• ยาเอทธิล แอลกอฮอล์
• น้ำเกลือล้างแผล

16. กลุ่มยาบำรุงร่างกาย ประกอบไปด้วย

• ยาเม็ดวิตามินบีรวม
• ยาเม็ดวิตามินซี
• ยาเม็ดบำรุงโลหิต เฟอร์รัส ซัลเฟต
• ยาน้ำมันตับปลา ชนิดแคปซูล
• ยาน้ำมันตับปลาชนิดน้ำ

ก่อนเลือกซื้อ "ยาสามัญประจำบ้าน" ต้องดูอะไรบ้าง ?

การออกไปเลือกซื้อยาสามัญประจำบ้าน เราจะต้องเลือกยาที่มีการขึ้นทะเบียนอย่างถูกต้องกับสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา หรือ อย. โดยจะต้องมีเลขทะเบียนตำรับยาแสดงอยู่บนฉลากของยาตัวนั้นๆ อย่างชัดเจน เนื่องจากยาที่ได้รับการขึ้นทะเบียนนั้นถือได้ว่าเป็นยาที่ได้มาตรฐาน สามารถนำมาใช้รักษาโรค หรืออาการต่างๆ ได้ ต่อมาให้ดูเรื่อง วันหมดอายุ เพราะตัวยานั้นมีเวลาที่เสื่อมสภาพอยู่ จึงไม่ควรซื้อยาที่ใกล้วันหมดอายุ หรือหมดอายุแล้วมารับประทาน เพราะอาจทำให้เกิดผลเสีย หรืออันตรายต่อร่างกายได้ อีกทั้ง ยาที่ดีจะต้องอยู่ในบรรจุภัณฑ์ที่มีสภาพดี ตัวยาต้องอยู่ครบสมบูรณ์ ยาเม็ดต้องไม่แตก สีเรียบ ไม่มีจุดแปลกปลอมบนตัวยา ส่วนยาน้ำต้องไม่มีการตกตะกอน แต่หากแขวนตะกอนเมื่อเขย่า ตะกอนนั้นต้องกระจายตัวอย่างสม่ำเสมอ

ใช้ "ยาสามัญประจำบ้าน" อย่างไรให้ปลอดภัย ?

1. ต้องอ่านฉลากยาและเอกสารกำกับตัวยาให้เข้าใจก่อนใช้ยาทุกครั้ง จะได้ไม่เกิดความผิดพลาด
2. ควรใช้ยาให้ถูกต้องตามที่เอกสารกำกับยาได้ระบุไว้ ห้ามใช้ยาเกินขนาดโดยเด็ดขาด !
3. เลี่ยงการใช้ยาที่ผิดกับโรค เนื่องจากโรคบางอย่างต้องใช้ตัวยาในการรักษาที่ต่างชนิดกัน

เก็บ "ยาสามัญประจำบ้าน" อย่างไรให้ถูกต้อง ?

เมื่อเราซื้อยาสามัญประจำบ้านมาไว้ติดบ้านก็จะต้องมีตู้ยาสำหรับใส่ยาเหล่านี้โดยเฉพาะ จะได้เกิดความเรียบร้อยและสะดวกเมื่อหยิบใช้ อีกทั้งยังช่วยรักษาตัวยาให้มีอายุการใช้งานได้ตามกำหนด แนะนำให้ทำตามคำแนะนำดังต่อไปนี้

1. ให้แยกยาออกเป็นประเภทต่างๆ อย่างชัดเจน ตัวยาไหนสำหรับรับประทาน ตัวยาไหนสำหรับใช้ภายนอก
2. ยาที่ดีจะต้องมีฉลากที่ระบุข้อมูลไว้อย่างถูกต้อง ชัดเจน ตัวหนังสือไม่จาง ไม่ขาดหาย
3. ต้องเก็บยาไว้ในที่ที่ไม่มีแสงแดด ไม่โดนความร้อน ไม่สัมผัสกับความชื้น หรืออยู่ใกล้กับเปลวไฟ
4. ไม่ควรเก็บยาชนิดอื่นที่ไม่เกี่ยวข้องไว้ในตู้ยาสามัญประจำบ้าน เพราะอาจจะทำให้หยิบผิดได้
5. ต้องเก็บยาให้พ้นจากมือเด็ก

 

และนี่ก็คือประโยชน์และความสำคัญที่แต่ละบ้านจะต้องมี ยาสามัญประจำบ้าน ติดเอาไว้ป้องกันโรคและอาการบาดเจ็บเบื้องต้นที่สามารถเกิดขึ้นได้ทุกเวลา อีกทั้ง ยาสามัญต่างๆ เหล่านี้สามารถหาซื้อได้ตามร้านทั่วไป แต่แนะนำว่าต้องศึกษาตัวยาและข้อมูลอื่นๆ ให้รอบด้านก่อนซื้อมาใช้ เพื่อจะได้เกิดประโยชน์ในการรักษาโรคได้อย่างปลอดภัย