"จมูก" กับข้อเท็จจริงอันน่าอัศจรรย์ และการรับกลิ่นของคนเรา

จมูก เป็นอวัยวะบนใบหน้าอย่างหนึ่ง ซึ่งทำหน้าที่ของชีวิตที่สำคัญ มีความสัมพันธ์ระหว่างการรับรู้กลิ่นและสุขภาพโดยรวม ความสัมพันธ์ดังกล่าวแสดงให้เห็นจากจำนวนกลิ่นที่จมูกรับรู้ได้ บทความนี้จะทำให้คุณทราบเกี่ยวกับข้อเท็จจริง 5 ประการเกี่ยวกับจมูก และการรับรู้กลิ่นที่อาจทำให้คุณประหลาดใจได้

ข้อเท็จจริง 1: คนเราสามารถจำแนกกลิ่นที่แตกต่างกันได้อย่างน้อยหนึ่งล้านล้านกลิ่น

การศึกษาเมื่อเร็วๆ นี้ จากมหาวิทยาลัยร็อคกี้เฟลเลอร์ ในสหรัฐฯ เผยว่า คนเราสามารถดมกลิ่นที่แตกต่างกันได้ อย่างน้อยหนึ่งล้านล้านกลิ่น นักวิทยาศาสตร์อธิบายว่า เมื่อกลิ่นเข้าไปในจมูก กลิ่นจะเดินทางไปยังโพรงจมูกส่วนบน ไปสู่ร่องรับกลิ่น (olfactory cleft) เซลล์ประสาทรับกลิ่นที่อยู่ในบริเวณนี้ มีตัวรับกลิ่นที่หลากหลาย ซึ่งสามารถตรวจจับกลิ่นต่างๆ กัน เมื่อเส้นประสาทถูกกระตุ้น จะส่งสัญญาณไปยังสมอง ซึ่งทำให้เกิดกลิ่นเฉพาะที่สามารถตรวจจับได้ กลิ่นวานิลลา กลิ่นส้มในบางรูปแบบ อบเชย สีเทียน และคุกกี้ อยู่ในกลุ่มกลิ่นซึ่งเป็นที่พึงปรารถนามากที่สุด

 

ข้อเท็จจริง 2: คุณสามารถได้กลิ่นความกลัวและความรังเกียจ

จากการศึกษาเมื่อปี 2012 เราสามารถได้กลิ่นความรู้สึกกลัวและรังเกียจผ่านทางเหงื่อ แล้วสามารถรู้สึกได้ถึงอารมณ์แบบเดียวกัน มีการเก็บตัวอย่างเหงื่อจากผู้ชายขณะที่รู้สึกกลัวและรังเกียจ จากนั้น นักวิจัยให้กลุ่มตัวอย่างที่เป็นผู้หญิง ดมกลิ่นตัวอย่างเหงื่อโดยที่ไม่รู้ตัว และสังเกตการเคลื่อนไหวของดวงตา และการแสดงออกทางสีหน้า โดยกลุ่มตัวอย่างที่เป็นผู้ชายในการศึกษานี้ ใช้ผลิตภัณฑ์ที่ไม่มีกลิ่น และไม่สูบบุหรี่ หรือดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เพื่อให้กลิ่นมีความเป็นกลางมากที่สุดสำหรับการทดสอบเหงื่อ จากการสังเกต ผลการศึกษาวิจัยพบว่าผู้หญิงที่ได้กลิ่น "เหงื่อแห่งความกลัว" เปิดตากว้าง ซึ่งแสดงออกถึงความกลัว และผู้หญิงที่ได้กลิ่น "เหงื่อแห่งความรังเกียจ" ก็แสดงถึงสีหน้าแสดงความรังเกียจด้วยเช่นกัน

 

ข้อเท็จจริง 3: จมูกเป็นตัวกำหนดเสียง

เสียงเกิดในกล่องเสียง อย่างไรก็ดี เสียงนั้นเป็นเพียงเสียงที่ดังเบาๆ เสียงที่เราได้ยินจากผู้อื่น เวลาที่พวกเขาพูดหรือร้องเพลง ส่วนใหญ่สัมพันธ์กับโครงสร้างที่สั่นสะเทือนได้ของคอและจมูก วิธีที่เสียงถูกสร้างออกมาเหนือกล่องเสียง คือปัจจัยที่กำหนดความเข้มข้นของเสียง กระบวนการนี้เกิดขึ้นในจมูกและคอ ผู้ที่เป็นหวัดหรือโรคภูมิแพ้พูดด้วยเสียงที่ขึ้นจมูก เนื่องจากอากาศไม่สามารถผ่านออกมาทางจมูกได้ ทำให้สูญเสียการสะท้อนเสียงในโพรงจมูก ไซนัส ซึ่งเป็นโครงสร้างที่เต็มไปด้วยอากาศที่อยู่ในศีรษะ มีความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับจมูก ไซนัสเป็นส่วนที่สำคัญในการสะท้อนของเสียง

 

ข้อเท็จจริง 4: ผู้หญิงมีการรับกลิ่นที่ดีกว่าผู้ชาย

นักวิทยาศาสตร์เผยว่า ผู้หญิงรับกลิ่นได้ดีกว่า และมีการจำแนกกลิ่นได้ดีกว่าผู้ชาย เหตุผลหนึ่งที่อธิบายสิ่งนี้ อาจเป็นเพราะผู้หญิงมีสมองคอร์เทกซ์กลีบหน้าผากส่วนหน้า (orbital prefrontal) ที่พัฒนามากกว่า ข้อได้เปรียบนี้ ทำให้ผู้หญิงมีความสามารถในการค้นหาผู้ที่จะเป็นคู่ครองที่ดีที่สุดได้ และมีความผูกพันรวมทั้งความเข้าใจที่ดีกว่ากับทารกได้

 

ข้อเท็จจริง 5: การรับกลิ่นที่ลดลงอาจทำนายได้ถึงการเสียชีวิตในไม่ช้าสำหรับผู้สูงอายุ

จากการศึกษาเมื่อเร็ว ๆ นี้ ผู้ที่มีความสามารถในการตรวจจับกลิ่นที่ลดลง อาจเป็นสิ่งที่ทำให้ทำนายได้ถึงการเสียชีวิตภายในห้าปี การศึกษาดำเนินการกับกลุ่มตัวอย่างที่เป็นชาวอเมริกัน จำนวนมากกว่า 3,000 ราย ที่มีอายุ 57 ถึง 85 ปี นักวิจัยค้นพบว่า ผู้ที่ไม่สามารถรับกลิ่นต่างๆ ได้ เช่น กลิ่นกุหลาบ ส้ม และเปปเปอร์มินต์ มีความเสี่ยงสูงขึ้นเป็นสามเท่า ในการเสียชีวิตในห้าปีข้างหน้า อย่างไรก็ดี การรับกลิ่นที่ลดลงไม่ได้เป็นปัญหาที่รุนแรง ในกรณีส่วนใหญ่ คนส่วนใหญ่ที่มีการรับกลิ่นได้ลดลง เป็นผลมากจากโรคภูมิแพ้ และการบาดเจ็บที่ศีรษะ ปัจจัยเหล่านี้อาจไม่ได้ทำให้มีความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นในการเสียชีวิต Hello Health Group ไม่ได้ให้คำปรึกษาด้านการแพทย์ การวินิจฉัยโรค และการรักษาโรคแต่อย่างใด