กรงกรรม : “เบาหวาน” ทำไมถึงเป็นแผลที่ขา-เท้า?
ฉากที่ตัวละคร “แม่ย้อย” ในละครเรื่อง “กรมกรรม” เป็นโรคเบาหวาน และมีแผลที่ขา สร้างความสะเทือนใจให้กับแฟนคลับละครหลายๆ คน แต่ทำไมผู้ป่วยโรคเบาหวานถึงมีแผลขา และที่เท้าได้?
ปัญหา “แผลที่เท้า” ของผู้ป่วยเบาหวาน
ข้อมูลจากโรงพยาบาลศิริราช ระบุว่า ผู้เป็นเบาหวานที่มีระดับน้ำตาลในเลือดสูงเป็นเวลานาน มีความเสี่ยงสูงต่อการถูกทำลายระบบประสาทและหลอดเลือดส่วนปลาย ซึ่งอาจทำให้ระบบประสาทรับความรู้สึกเสียหาย เมื่อเกิดการบาดเจ็บที่เท้า ซึ่งเป็นอวัยวะที่เกิดบาดแผลได้ง่าย จึงไม่สามารถรับความรู้สึกจึงมักเกิดแผลที่เท้าโดยไม่รู้ตัว
หากหลอดเลือดที่มาเลี้ยงขา และเท้ามีปัญหา จะทำให้ขบวนการการรักษาแผลของร่างกายเป็นไปอย่างล่าช้า และหากมีการติดเชื้อรุนแรงร่วมด้วยผู้ป่วยอาจต้องถูกตัดเท้าหรือขา ผู้เป็นเบาหวานมีความเสี่ยงต่อการถูกตัดขามากกว่าผู้ที่ไม่เป็นเบาหวานถึง 25 เท่า โดยผู้ที่เป็นเบาหวานที่มีประวัติการมีแผลมาก่อน มีโอกาสการเกิดแผลซ้ำใน 5 ปี คิดเป็นร้อยละ 70
ทั้งนี้พบว่า ร้อยละ 85 ของการสูญเสียสามารถป้องกันได้โดยการตรวจ และดูแลรักษาตั้งแต่ระยะแรก ดังนั้น การตรวจค้นหาและดูแลตั้งแต่ระยะแรกจึงมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อสุขภาพเท้าในผู้เป็นเบาหวาน
ปัจจัยเสี่ยงในการเป็นแผลที่เท้า ของผู้ป่วยเบาหวาน
- เพศชาย เสี่ยงมากกว่าเพศหญิง
- อายุมาก เสียงมากกว่าอายุน้อย
- สูบบุหรี่
- เป็นเบาหวานเรื้อรัง ที่ควบคุมระดับน้ำตาลไม่ค่อยได้
- เคยถูกตัดนิ้วเท้า หรือตัดขาจากแผลติดเชื้อมาก่อน
- เท้าผิดรูป
- มีหนังด้าน แข็ง ที่ฝ่าเท้า
- มีแผลที่เท้า และเป็นแผลซ้ำในรอบ 2-5 ปี
- เคยเป็นจอประสาทตาผิดปกติจากโรคเบาหวาน
- เคยมีภาวะแทรกซ้อนที่ไตจากโรคเบาหวาน
วิธีดูแลรักษาเท้า ลดความเสี่ยงเป็นแผล ของผู้ป่วยโรคเบาหวาน
- สำรวจเท้า และทำความสะอาดเท้าทุกวัน
- ทาโลชั่นทันทีที่ทำความสะอาดเสร็จ
- ตัดเล็บเท้า และทำความสะอาดเท้าอย่างระมัดระวัง อย่าให้เกิดบาดแผล
- หากพบผิวหนังหนา ควรให้ผู้เชี่ยวชาญตัดให้บาง อย่าตัดเอง เพราะอาจเกิดบาดแผลได้
- สวมถุงเท้าเป็นประจำ เพื่อลดการเสียดสีในการสวมรองเท้า และรักษาความชุ่มชื้นของฝ่าเท้า
- หากเกิดบาดผล ควรรีบพบแพทย์เพื่อทำการรักษาทันที หากไม่แน่ใจไม่ควรรักษาแผลเอง เพราะอาจเสี่ยงติดเชื้อได้
