โรควิตกกังวล (Anxiety Disorder) ปัญหาสุขภาพจิตที่คนดัง และคุณอาจต้องเผชิญ
นอกจากโรคซึมเศร้าที่กำลังเป็นที่สนใจของคนไทยในปัจจุบันมากขึ้นแล้ว โรคที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพจิตอีกโรคหนึ่งที่สร้างปัญหาให้คนดังหลายคน และอาจจะเป็นใครคนใดคนหนึ่งที่คุณรู้จัก รวมทั้งอาจเป็นคุณได้ด้วย คือ โรควิตกกังวล (Anxiety Disorder)
มินะ สมาชิกเกิร์ลกรุ๊ปเกาหลีชื่อดัง TWICE ต้องพักรักษาตัวจนต้องยกเลิกการร่วมแสดงคอนเสิร์ตไปหลายงานเพื่อรักษาโรควิตกกังวล ในขณะที่สาว เจนนี่ จากวง BLACKPINK ก็มีอาการของโรควิตกกังวลจนแฟน ๆ สามารถสังเกตท่าทางไม่ปกติของเธอขณะกำลังแสดงอยู่บนเวที รวมไปถึงศิลปินวัยรุ่นชื่อดังระดับโลกจากอเมริกาอย่างหนุ่ม Shawn Mendes ที่เผยว่าเขามีอาการของโรควิตกกังวลจนต้องปรึกษาแพทย์ และกินยาระหว่างทัวร์คอนเสิร์ตรอบโลก
โรควิตกกังวล คืออะไร ?
ความวิตกกังวล เป็นปฏิกิริยาตอบสนองต่อความเครียดที่มีประโยชน์ในบางสถานการณ์ เพราะช่วยให้เราตื่นตัว และพร้อมรับมือกับปัญหาหรือเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่จะเกิดขึ้น อย่างไรก็ตามโรควิตกกังวลมีความแตกต่างจากความรู้สึกวิตกกังวลทั่ว ๆไป คนที่เป็นโรควิตกกังวลจะรู้สึกวิตกกังวล และกลัวอย่างเกินเหตุ จนมีผลทางลบต่อการดำเนินชีวิตประจำวัน
โรควิตกกังวล เป็นโรคที่พบได้มากในกลุ่มประชากรทั่วไป ปัจจุบันกลุ่มโรควิตกกังวลได้แบ่งโรคในกลุ่มนี้ออกเป็น 12 โรค แต่ที่พบได้บ่อย คือ โรคแพนิก (panic disorder, PD) กับโรคกังวลทั่วไป (generalized anxiety disorder, GAD)
โรคแพนิก
โรคแพนิก จัดเป็นโรควิตกกังวลชนิดที่พบได้บ่อย สามารถพบได้ตั้งแต่ในวัย 20 ปีถึงวัยกลางคน มีลักษณะอาการที่สำคัญ ได้แก่
- มีอาการแพนิกที่เกิดขึ้นอย่างเฉียบพลัน โดยใช้เวลาในการเกิดอาการราว 10 นาที เช่น
- แน่นหน้าอก
- ใจสั่น
- หวาดกลัว
- หายใจไม่ออก
- เวียนศีรษะ
- คลื่นไส้
- จุกแน่นท้อง
- มือเท้าเย็น
- รู้สึกชา เหมือนเป็นเหน็บ
- รู้สึกเหมือนควบคุมตัวเองไม่ได้
- รู้สึกเหมือนตัวเองกำลังจะตาย หรือเป็นบ้า
- มีอาการมากกว่า 1 ครั้ง หรือเกิดขึ้นซ้ำ ๆ เป็นเวลามากกว่า 1 เดือน
- ไม่สามารถคาดการณ์ได้ว่าจะเกิดอาการขึ้นเมื่อไร อาจเกิดขึ้นตอนกำลัง
- พิสูจน์แล้วว่าอาการทั้งหมดที่เกิดขึ้นไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับยา สารต่าง ๆ หรือสาเหตุทางกายอื่น ๆ
ระดับของอาการมีตั้งแต่ระยะแรกที่มีอาการไม่มาก ไปจนถึงมีอาการหนักจนส่งผลให้เกิดอาการของโรคซึมเศร้า เนื่องจากไม่สามารถดำเนินชีวิตตามปกติได้ หวาดกลัวจนไม่กล้าทำอะไรคนเดียว หลีกเลี่ยงทุกสิ่งที่หวาดกลัว ผิดหวัง และละอายกับตัวเอง บางรายหันไปพึ่งยาเสพติด แอลกอฮอล์ และไปสู่การฆ่าตัวตายได้เช่นกัน
โรคกังวลทั่วไป
อาการวิตกกังวลที่เกิดขึ้นจะไม่มีอาการรุนแรงเหมือนโรคแพนิก แม้จะมีสิ่งที่ทำให้วิตกกังวล แต่ยังสามารถดำเนินกิจกรรมที่ทำอยู่ได้ ยังไม่ต้องหยุดทำกิจกรรมในทันทีเหมือนโรคแพนิก ไม่ได้มีอาการกลัวว่าตัวเองจะตาย ไม่มีพฤติกรรมหลีกเลี่ยง หรือพึ่งพาอะไรมากเกินไป
อาการวิตกกังวลอาจเกิดขึ้นจากการทำงาน เรียน ครอบครัว หรือเรื่องส่วนตัวอื่น ๆ โดยผู้ป่วยรู้ตัวว่าตัวเองมีความกังวล แต่ไม่สามารถควบคุมให้ตัวเองคลายความกังวลลงได้
อาการของโรคกังวลทั่วไป เช่น
- กระสับกระส่าย
- อ่อนเพลีย
- หงุดหงิดง่าย
- ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ
- สมาธิสั้น
- นอนหลับยาก หรือหลับไม่สนิท
แนวทางในการรักษาโรควิตกกังวล
หลังจากการประเมิน และวินิจฉัยว่าเป็นโรควิตกกังวลจริง แพทย์อาจพิจารณาการรักษาโดยไม่ใช้ยาก่อนเป็นอันดับแรก โดยการอธิบายถึงโรค และอาการที่ผู้ป่วยกำลังเป็นอยู่ แนะนำให้ผู้ป่วยซักถาม รวมถึงญาติของผู้ป่วยด้วย เพื่อรับคำแนะนำจากแพทย์ในการปฏิบัติตัวเพื่อลดอาการที่อาจเกิดขึ้น
นอกจากนี้แพทย์อาจพิจารณาให้รับประทานยา ควบคู่ไปกับการฝึกสมาธิ ฝึกจินตนาการ ฝึกคิดในทางบวก
โรควิตกกังวล สามารถรักษาให้หายได้ หากได้รับคำแนะนำ การรักษาจากแพทย์อย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่การรับประทานยาเป็นประจำ จนสามารถลดความแรงของยา ลดความถี่ในการรับประทานยา จนสามารถหยุดยา และใช้ชีวิตตามปกติได้เหมือนเดิม
