ล้างมือบ่อยๆ ช่วง "โควิด-19" ระบาด อาจเสี่ยง "ผื่นผิวหนัง"
ล้างมือบ่อยๆ ในช่วงไวรัสโคโรนา 2019 หรือ โควิด-19 (COVID-19) ระบาดเป็นเรื่องที่ดี แต่กับบางคนที่ล้างมือบ่อยเกินไป และเป็นคนที่มีผิวหนังบอบบาง แพ้ง่าย อาจเสี่ยงผื่นผิวหนังแสบๆ คันๆ ได้
ล้างมือบ่อยๆ ช่วง "โควิด-19" ระบาด อาจเสี่ยง "ผื่นผิวหนัง"
นายแพทย์ณรงค์ อภิกุลวณิช รองอธิบดีกรมการแพทย์ และโฆษกกรมการแพทย์ กล่าวว่า โรคผื่นผิวหนังอักเสบที่มือ เป็นโรคที่พบได้บ่อยโดยเฉพาะวัยทำงาน เนื่องจากมือเป็นส่วนที่ต้องสัมผัสสารระคายเคืองได้บ่อย เช่น สบู่ ผงซักฟอก แชมพู หรือแม้แต่น้ำเปล่า ซึ่งจะทำให้หน้าที่การทำงานของเกราะป้องกันผิวลดลง ทำให้เกิดเป็นผื่น
ทั้งนี้ระยะเวลาของการเกิดโรคอาจเป็นไม่นาน แต่ในบางรายอาจเป็นรุนแรงและนานหลายปี ทำให้มีผลต่อการทำงานและส่งผลต่อคุณภาพชีวิต
สาเหตุของโรคผื่นผิวหนังอักเสบที่มือ
สาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากสารเคมีหรือสารที่ก่อให้เกิดการระคายเคืองทำให้ผิวหนังอักเสบจากการระคายเคือง หรือหากผิวหนังสัมผัสสารเคมี เช่น น้ำหอม ยาง หรือหนัง ทำให้เกิดการแพ้ จะเป็นลักษณะของผื่นแพ้สัมผัส บางรายอาจเป็นทั้งจากการระคายเคืองและการแพ้ร่วมกัน
แพทย์ผิวหนังระบุว่า ผื่นที่เกิดขึ้น อาจไม่ได้มีสาเหตุมาจากการแพ้แอลกอฮอล์ในเจลล้างมือทั้งหมด (บางส่วนอาจแพ้น้ำหอม หรือสารกันเสียที่ใส่ในเจลล้างมือ) คนที่มีอาการแพ้ แค่น้ำเปล่าก็อาจทำให้เกิดผื่นได้ โดยสาเหตุหลักมาจากการล้างมือบ่อยในช่วงโควิด-19 นั่นเอง
กลุ่มเสี่ยงโรคผื่นผิวหนังอักเสบที่มือ
- ผู้ที่มีประวัติเป็นผื่นผิวหนังอักเสบภูมิแพ้ในวัยเด็ก
- ผู้ที่ทำงานโดยที่มือต้องสัมผัสน้ำบ่อยกว่า 10 ครั้งต่อวัน เช่น แม่บ้าน คนเลี้ยงเด็ก คนทำอาหาร ช่างเสริมสวย ช่างซ่อมเครื่องยนต์ ศัลยแพทย์ ทันตแพทย์ พยาบาล คนงานก่อสร้าง เป็นต้น
อาการของโรคผื่นผิวหนังอักเสบ
แพทย์หญิงมิ่งขวัญ วิชัยดิษฐ ผู้อำนวยการสถาบันโรคผิวหนัง กรมการแพทย์ กล่าวเพิ่มเติมว่า ผู้ที่เป็นโรคผื่นผิวหนังอักเสบที่มือจะมีอาการดังนี้
- มีผื่นแดง คัน แห้ง ขุย
- บางครั้งมีร่องแตก เจ็บ หรือมีตุ่มน้ำเล็ก ๆ ที่ฝ่ามือ หรือด้านข้างนิ้วมือ
- บางรายอาจมีผื่นเฉพาะที่ เช่น บริเวณง่ามมือ กลางฝ่ามือ ปลายนิ้วมือ
- หากมีการติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อน จะทำให้มี ตุ่มหนอง ผื่นบวมแดงเจ็บ มีน้ำเหลือง
การรักษาส่วนใหญ่เป็นการควบคุมอาการ ไม่ได้ทำให้ผื่นหายขาด แต่หากผู้ป่วยทราบสาเหตุของการแพ้ หลีกเลี่ยงสารเคมีที่แพ้ได้อย่างถูกต้อง และเริ่มรักษาตั้งแต่ระยะแรกจะทำให้โรคไม่กลับมาเป็นซ้ำอีก
วิธีป้องกันโรคผื่นผิวหนังอักเสบที่มือ
ในเมื่อช่วงนี้ต้องล้างมือบ่อยๆ จริงๆ เราควรทำอย่างไรเพื่อหลีกเลี่ยงโรคผื่นผิวหนังอักเสบที่มือ
- หลังล้างมือทุกครั้ง ควรซับมือให้แห้ง แล้วทาครีมที่ให้ความชุ่มชื้น ทำให้สารเคมีที่แพ้หรือระคายเคืองเข้าสู่ผิวหนังได้ยากขึ้น ควรทาบ่อยเท่าที่จะทำได้ โดยเฉพาะเมื่อพบว่ามือเริ่มแห้งไม่ชุ่มชื้นและทุกครั้งหลังล้างมือ โดยเลือกผลิตภัณฑ์ที่ไม่มีน้ำหอม ไม่ใส่สี ไม่มีส่วนผสมที่ทำให้เกิดการแพ้ ระคายเคือง
- ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดมือ เช่น สบู่ก้อน สบู่เหลว เจลล้างมือ ควรเลือกที่อ่อนโยน ไม่มีส่วนผสมที่จะทำให้มือแห้งระคายเคืองมากขึ้น อาจเลือกชนิดที่ผสมมอยซ์เจอร์ไรเซอร์ เพื่อเพิ่มความชุ่มชื้น
- ไม่ควรใช้แอลกอฮอล์ ผงซักฟอก หรือน้ำยาทำความสะอาด มาใช้ทำความสะอาดมือ
- ไม่ควรคิดไปเองว่าเป็นเพราะแพ้แอลกอฮอล์ในเจลล้างมือ แล้วลองเปลี่ยนยี่ห้อใช้เอง เพราะอาจทำให้อาการเป็นหนักกว่าเดิม
- ไม่ล้างมือด้วยน้ำอุ่นมากๆ เพราะจะทำให้ผิวหนังแห้งมากขึ้น
- ควรสวมถุงมือเมื่อต้องทำงานสัมผัสกับน้ำหรือสารระคายเคืองโดยเลือกใช้ถุงมือที่เหมาะสม ซึ่งไม่ควรใส่ถุงมือนานกว่า 20 นาที เพราะจะทำให้เกิดความอับชื้นหรือระคายเคืองได้ หรือหากต้องใส่เป็นเวลานานควรเปลี่ยนถุงมือเมื่อรู้สึกว่าด้านในถุงมือเปียกชื้น และอาจใส่ถุงมือผ้าขาวไว้ข้างในถุงมืออีก 1 ชั้น เพื่อดูดซับเหงื่อ
- หากมีอาการแล้ว ควรไปพบแพทย์เพื่อหาสาเหตุที่แท้จริง หมั่นทายาสม่ำเสมอตามแพทย์สั่ง และไปพบแพทย์ตามนัดเพื่อติดตามอาการ และรับการรักษาต่อไป
