"โควิด-19" VS "ไข้หวัดใหญ่" VS "ปอดอักเสบ" แตกต่างกันอย่างไร?
อาการโควิด 19 (ไวรัสโคโรนา) กับ อาการของปอดอักเสบ มีความคล้ายคลึงกันดังนี้
-
1 ใน 3 ของผู้ป่วยไข้หวัดใหญ่ มักติดเชื้อแบคทีเรียร่วมด้วยโดยเฉพาะเชื้อนิวโมคอคคัส ทำให้เกิดปวดบวม บางรายอาจติดเชื้อในกระแสเลือด ทำให้เสียชีวิตได้
-
โรคปอดบวมจากเชื้อนิวโมคอคคัสเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้นๆ ของผู้สูงวัยที่มีอายุมากกว่า 65 ปี
-
ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคหัวใจ เบาหวาน โรคปอด จะมีอัตราการเสียชีวิตจากโรค Covid-19 ไข้หวัดใหญ่ และปอดอักเสบ มากกว่าคนปกติ
ในช่วงที่ไวรัสโคโรนา 2019 หรือ โควิด-19 (COVID-19) ระบาด และดันมีอาการที่คล้ายคลึงกันกับไข้หวีดใหญ่ และปอดอักเสบ เราจะมีวิธีสังเกตอาการตัวเอง หรือคนใกล้ตัวก่อนที่จะเดินทางไปโรงพยาบาลได้อย่างไร Sanook Health มีข้อมูลจาก พญ. พเยีย ฉันทาดิศัย แพทย์ด้านโรคติดเชื้อ รพ. สมิติเวช สุขุมวิท มาฝากกัน
อัตราการพบได้บ่อย
- ผู้ป่วยส่วนใหญ่อายุระหว่าง 15-49 ปี (55.1% ของผู้ป่วยทั้งหมด)
ไข้หวัดใหญ่
- ทั่วโลกพบ 713 คน ต่อ 100,000 ประชากร/ปี
- ในไทยพบ 1,231 คน ต่อ 100,000 ประชากร/ปี
โรคปอดบวมจากเชื้อนิวโมคอคคัส
ยิ่งอายุมาก ยิ่งพบบ่อย
- อายุ 50-64 ปี พบ 25 คน ต่อ 100,000 ประชากร/ปี
- อายุ > 65 ปี พบ 67 คน ต่อ 100,000 ประชากร/ปี
ยิ่งอายุมากและมีโรคประจำตัว ยิ่งพบบ่อย
- อายุ>65 ปี และเป็นโรคเบาหวาน พบ 187 คน ต่อ 100,000 ประชากร/ปี
- อายุ>65 ปี และเป็นโรคหัวใจ พบ 254 คน ต่อ 100,000 ประชากร/ปี
- อายุ>65 ปี และเป็นโรคหอบหืด พบ 398 คน ต่อ 100,000 ประชากร/ปี
- อายุ>65 ปี และเป็นโรคปอดพบ 516 คน ต่อ 100,000 ประชากร/ปี
เชื้อที่เป็นสาเหตุ
โควิด-19
- SARS-CoV-2
ไข้หวัดใหญ่
- Influenza A(H3N2), A(H1N1)) virus
- Influenza B virus
โรคปอดบวมจากเชื้อนิวโมคอคคัส
- Streptococcus pneumoniae (เชื้อนิวโมคอคคัส)
อาการของโรค
โควิด-19
- ระยะฟักตัว 14 วัน
- ประมาณ 97.5% จะเริ่มมีอาการใน 11.5 วันโดยเฉลี่ย
- มีไข้ (98%) ประมาณ 60% พบไข้สูงกว่า 38 องศา
- ไอแห้งๆ (68%)
- อ่อนเพลีย (38%)
- หายใจหอบเหนื่อย (31%)
- (อาการปวดศีรษะ ปวดกล้ามเนื้อ หรือหนาวสั่น พบได้น้อยประมาณ 11-13%)
ไข้หวัดใหญ่
- ไข้สูงกว่า 38 องศา มีการหนาวสั่น
- ปวดกล้ามเนื้อ ปวดศีรษะ
- ไอแห้งๆ
- อ่อนเพลีย
- คัดจมูก
- เจ็บคอ
โรคปอดบวมจากเชื้อนิวโมคอคคัส
- ไข้สูง หนาวสั่น
- หอบ หายใจลำบาก
- ไอมีเสมหะ
ความรุนแรง
โควิด-19
- อาการรุนแรง (14%) – หายใจหอบเหนื่อยร่วมกับภาวะออกซิเจนในเลือดต่ำ hypoxia
- อาการขั้นวิกฤต (critical) (5%) – มีภาวะหายใจล้มเหลว
- หรือมีอวัยวะภายในล้มเหลว
ไข้หวัดใหญ่
- 1ใน 3 ของผู้ป่วยไข้หวัดใหญ่ มักติดเชื้อแบคทีเรียร่วมด้วยโดยเฉพาะเชื้อนิวโมคอคคัส ทำให้เกิดปวดบวม บางรายอาจติดเชื้อในกระแสเลือด ทำให้เสียชีวิตได้
โรคปอดบวมจากเชื้อนิวโมคอคคัส
- มักต้องนอนรักษาตัวในรพ.
- เป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้นๆ ของผู้สูงวัย > 65 ปี
- ในคนไข้บางรายอาจติดเชื้อในกระแสเลือด เยื่อหุ้มสมองอักเสบ และทำให้เสียชีวิตได้ โดยเฉพาะผู้สูงอายุ และผู้มีโรคประจำตัว
อัตราการเสียชีวิต
โควิด-19
- ทุกช่วงอายุ: 1.4-2.3% (คาดว่าอัตราการเสียชีวิตอาจน้อยกว่า 1% เนื่องจากมีผู้ป่วยที่ไม่แสดงอาการด้วย)
- ผู้สูงอายุ >80 ปี: 14.8%
- ผู้มีโรคประจำตัว
- โรคหัวใจ 10.5%
- เบาหวาน 7.3%
- โรคปอด 6%
ไข้หวัดใหญ่
- ทุกช่วงอายุ: <0.1%
- ผู้สูงอายุ >65 ปี: 11.4%
- ผู้มีโรคประจำตัว
- โรคหัวใจ 11%
- เบาหวาน 10.6%
- โรคปอดเรื้อรัง 7.7%
โรคปอดบวมจากเชื้อนิวโมคอคคัส
- ทุกช่วงอายุ: 10%
- ผู้สูงอายุ > 80 ปี: 22%
- ผู้มีโรคประจำตัว
- โรคหัวใจ 18%
- เบาหวาน 11%
- โรคปอด 10%
การแพร่ระบาด
โควิด-19
- จากผู้ที่เป็นโรค ทางการไอหรือจามในระยะ 1-2 เมตร และตามพื้นผิวที่มีการปนเปื้อนของน้ำลาย เมื่อจับแล้วสัมผัสต่อไปที่ใบหน้า จมูก ปาก
- ยังไม่พบหลักฐานที่เชื้อจะลอยอยู่ในอากาศ โดยทั่วไปได้
ไข้หวัดใหญ่
- เชื้อไข้หวัดใหญ่อยู่ในเสมหะ น้ำมูก น้ำลายผู้ป่วย สามารถแพร่กระจายทางการไอ และจาม การสัมผัสสิ่งของที่มีเชื้อปนเปื้อน
โรคปอดบวมจากเชื้อนิวโมคอคคัส
- เชื้อนิวโมคอคคัสอาศัยอยู่ในโพรงจมูกและลำคอของทุกคนสามารถแพร่กระจายผ่านทางละออง การไอและจาม
วิธีป้องกัน
โควิด-19
- ล้างมือบ่อยๆ ด้วยน้ำและสบู่ หรือแอลกอฮอล์ล้างมือที่มีความเข้มข้นของแอลกอฮอล์ไม่ต่ำกว่า 70%
- รักษาระยะห่างจากผู้อื่นไม่ต่ำกว่า 1 เมตร โดยเฉพาะผู้ที่ไอ หรือ จามควรห่างมากกว่า 2 เมตร
- หลีกเลี่ยงการจับใบหน้า จมูก หรือปาก และหลีกเลี่ยงการทักทายด้วยการสัมผัสร่างกายผู้อื่น เช่นการจับมือ หรือการกอด
- สวมหน้ากากอนามัย
- หลีกเลี่ยงสถานที่ที่ผู้คนชุมนุมกัน พลุกพล่าน
ไข้หวัดใหญ่
- ล้างมือให้สะอาด
- สวมหน้ากากอนามัย
- หลีกเลี่ยงชุมชนแออัด
- ฉีดวัคซีนป้องกันเชื้อไข้หวัดใหญ่ (ฉีดวัคซีน 1 เข็ม ทุกปี)
โรคปอดบวมจากเชื้อนิวโมคอคคัส
- ล้างมือให้สะอาด
- สวมหน้ากากอนามัย
- หลีกเลี่ยงชุมชนแออัด
- ฉีดวัคซีนป้องกันเชื้อนิวโมคอคคัส (ฉีดวัคซีน 13 สายพันธุ์ 1 เข็ม ตามด้วย 23 สายพันธุ์ 1 เข็ม ห่างกัน 1 ปี)
ข้อมูลเพิ่มเติม