โรคอันตรายจาก “แมลงหวี่” หากปล่อยให้บินตอมตา-อาหาร
ประเทศไทยมักมีอากาศร้อนชื้นอยู่ตลอดทั้งปี และเป็นภูมิอากาศในแบบที่ แมลงหวี่ สามารถอาศัยอยู่ได้อย่างสบายๆ ดังนั้นคนไทยจึงอาจพบแมลงหวี่ได้ค่อนข้างบ่อย โดยเฉพาะในแหล่งที่มีอากาศร้อนอบอ้าว และมีความชื้นสูง
อย่างไรก็ตาม นอกจากจำสร้างความรำคาญให้เราแล้ว แมลงหวี่ยังเป็นพาหะนำโรคอันตรายมาให้เราหลายโรคเลยด้วย
รู้จัก “แมลงหวี่”
นางนิภา เบญจพงศ์ นักวิทยาศาสตร์การแพทย์ 8ว. ฝ่ายพิพิธภัณฑ์แมลงและอนุกรมวิธาน สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข ให้ข้อมูลว่า แมลงหวี่ เป็นแมลงตัวเล็กๆ ยาวประมาณ 3-4 มม. มักจะมีสีเหลือง ตาสีแดง เป็นแมลงที่ไม่มีความสำคัญทางการแพทย์ แต่อาจจะมีความสำคัญทางด้านเศรษฐกิจ เนื่องจากมักพบตามพืชผักและผลไม้เน่าเปื่อยต่างๆ ผลไม้ที่เก็บไว้ในบ้านเราก็อาจจะถูกแมลงตัวนี้รบกวนเสมอ ตัวหนอนมักจะอาศัยอยู่ในผลไม้ที่เสียมีเชื้อราเกิดขึ้น ก็จะพบตัวหนอนเหล่านี้กินเชื้อยีสต์ที่เจริญอยู่ในผลไม้
แมลงหวี่ อยู่ที่ไหนบ้าง
กองสุขาภิบาลอาหาร สำนักอนามัย กรุงเทพมหานคร ระบุว่า แมลงหวี่ เป็นพาหะนำโรคที่พบเห็นไดทั่วไป โดยเฉพาะบริเวณตามกองขยะแหล่งอาหารเศษ เปลือกผลไม้ ผลไม้เน่า ผักเน่า ถังหมักน้ำผลไม้ ถังหมักเหล้าไวน์ โรงงานน้ำสมสายชู อาหารหมักดอง เพลี้ย น้ำเลี้ยงที่ออกจากแผลตามลําต้นของพืช และยังอาจพบได้ตามป่าเขา ริมถนนหนทางต่างๆ และตามบ้านเรือนด้วย
แมลงหวี่ตอมเพราะอะไร?
แมลงหวี่ มักตอมอาหารหรือผลไม้ที่มีความหวาน เนื่องจากพวกมันถูกดึงดูดด้วยกลิ่นของน้ำตาลและสารที่หมักบูด รวมถึงแหล่งที่มีกลิ่นเปรี้ยวจากการหมักของผลไม้ นอกจากนี้ แมลงหวี่อาจตอมเหงื่อหรือน้ำมันจากผิวหนังของคน เนื่องจากพวกมันถูกดึงดูดด้วยกลิ่นเหงื่อและความชื้น
โรคอันตรายจากแมลงหวี่
เนื่องจากแมลงหวี่เพาะพันธุ์ตามแหล่งขยะ ผัก ผลไม้ดอง เน่าเปื่อย เชื้อรา สิ่งปฏิกูล มูลสัตว์ และ ตามลำตัว ขา มีขนทำให้เชื้อโรคต่างๆ เช่น
- บิด ไทฟอยด์ มีโอกาสติดมากับแมลงหวี่ที่มาตอมอาหารทำให้ เกิดการปนเปื้อนของเชื้อโรคต่างๆ ในอาหารของคน ทำให้สามารถถ่ายทอดโรคทางเดินอาหารสู่คนได้
- ตาแดง แมลงหวี่เป็นแมลงขนาดเล็กมีนิสัยชอบบินเป็นกลุ่ม ตอมตามที่ชื้น เช่น ตาของคนทำให้แพร่เชื้อโรคตาแดงได้
- แผลปากหมู แมลงหวี่ยังเป็นพาหะนำโรคแผลในปากหมูได้อีกด้วย
วิธีควบคุม และกำจัดแมลงหวี่
- การปรับปรุงสุขาภิบาลสิ่งแวดล้อม
- ทิ้งเศษอาหาร เศษผัก ผลไม้ ขยะต่างๆ ในถังขยะที่ฝาปิดมิดชิด ไม่รั่วหรือซึมน้ำและนำ ขยะไปกำจัดโดยการเผา ฝัง หมักทำปุ๋ย ถมที่ หรือเลี้ยงสัตว์ และต้องนำถังขยะไปทำความสะอาด
- กำจัดมูลสัตว์ สิ่งปฏิกูล โดยการฝัง หมักทำปุ๋ย หมักในถังหมักแก๊สชีวภาพ
- ควรเก็บผัก ผลไม้ ของหมักดองในภาชนะ ตู้เก็บอาหาร หรือมีฝาชีตาละเอียด ไม่ให้แมลงหวี่ตอม
- บริเวณสถานที่ประกอบอาหาร ห้องครัว ภัตตาคาร ร้านอาหาร ควรกรุด้วยมุ้งลวดตาข่าย ป้องกันไม่ให้แมลงหวี่เข้าไปรบกวนหรือตอมอาหาร
การทำลายตัวอ่อนของแมลงหวี่
-
นำมูลสัตว์ไปผึ่งแดดทำลายไข่/หนอนของแมลงหวี่
-
ใช้สารเคมีทำลายหนองแมลงหวี่ตามคำแนะนำการใช้ฉลาก เช่น ใช้สารไพเรทริน ไดอะซีมอน คลอไพริฟอส มาลาไทออน
-
การทำลายตัวแก่ของแมลงหวี่
วิธีกล ใช้ยางขนุนหรือกาวจับแมลงทาเชือกนำไปแขวนเหนือผลไม้เน่า เพื่อดักจับแมลงหวี่
วิธีสารเคมี
- ใช้สารเคมีชนิดที่มีอันตรายน้อยต่อมนุษย์ เช่น ไพเรทริน 0.1-0.4% ฉีดพ่นในอาคารบ้านเรือน
- ใช้สารเคมีพ่นตามแหล่งเพาะพันธุ์นอกอาคารบ้านเรือน เช่น
- Malathion 2-5%
- Diazinon 0.5-1%
- Fenetrothion 0.5-1%
- Ronnel 1%
- ใช้ของหมักดอง เช่น มะม่วงดอง ผักเสี้ยนดอง หรือสับปะรดผสมกับ Proproxur 0.1-2% ผสมเหยื่อล่อแมลงหวี่ ทั้งนี้ต้องทำด้วยความระมัดระวัง
แมลงหวี่ตอมตัว ทำอย่างไร?
หากแมลงหวี่ชอบตอมตัวคุณ ลองใช้สเปรย์กันแมลงสูตรธรรมชาติ เช่น สเปรย์ตะไคร้หอม หรือทำความสะอาดร่างกายและใช้ผลิตภัณฑ์ระงับกลิ่นที่มีส่วนผสมของน้ำมันหอมระเหยเพื่อป้องกันไม่ให้แมลงหวี่เข้ามาตอม
