3 พฤติกรรมเสี่ยง “โรคข้อเข่าเสื่อม” หรือยัง?

ช่วงเวลาที่ทุกฝ่ายยังคงต้องเฝ้าระวังโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 หรือ โควิด-19 (COVID-19) ไม่ให้กลับมาระบาดระลอก 2 จำเป็นอย่างยิ่งที่ผู้สูงอายุ ซึ่งเป็นหนึ่งในกลุ่มเสี่ยงต่อการรับเชื้อได้ง่าย ควรอยู่บ้านให้มากที่สุด และเมื่อต้องอยู่บ้านเป็นเวลานาน อาจมีโรคอื่น เช่น “ข้อเข่าเสื่อม” มาเยี่ยมเยียนได้ เรามีข้อมูลดีๆ เกี่ยวกับปัจจัยและพฤติกรรมเสี่ยงที่จะทำให้เกิดโรคข้อเข่าเสื่อม และข้อควรปฏิบัติเพื่อข้อเข่าที่แข็งแรงมาฝากกัน

ผู้ที่มีความเสี่ยง เป็นโรค “ข้อเข่าเสื่อม”

ผู้ที่มีอายุมากกว่า 50 ปีขึ้นไป เมื่ออายุมากขึ้น ความสามารถในการผลิตคอลลาเจนและน้ำหล่อลื่นบริเวณข้อต่อในร่างกายก็เริ่มลดลงทำให้บริเวณข้อเข่าขาดน้ำหล่อลื่นที่จะช่วยลดแรงกระแทกระหว่างกระดูก เมื่อกระดูกเกิดการเสียดสีกันโดยตรงมากๆ เป็นสาเหตุของข้อเข่าเสื่อมและทำให้เกิดอาการเจ็บปวดในที่สุด

ผู้ที่เป็นโรคข้ออักเสบ เช่น รูมาตอยด์ เกาต์  กลุ่มคนเหล่านี้มักพบกับอาการปวดบริเวณข้อได้ง่ายอยู่แล้ว เมื่อบริเวณข้อมีการอักเสบเป็นประจำหรือเป็นเรื้อรังนานๆ ก็อาจจะส่งผลให้เกิดโรคข้อเข่าเสื่อมได้เช่นกัน ดังนั้น หากเป็นโรคเหล่านี้ควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อรักษาให้หาย เพื่อลดความเสี่ยงในการปวดเรื้อรัง “ข้อเข่าเสื่อม” ไม่ได้เป็นปัญหาสุขภาพของผู้สูงวัยเท่านั้น คนอายุน้อยก็สามารถเป็นโรคนี้ได้ หากมีพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่มีความเสี่ยง เช่น น้ำหนักตัวที่มากเกินไป การออกกำลังกายที่ใช้แรงกระแทก หรือ การเป็นโรคเกี่ยวกับข้อเข่าอักเสบ 

พฤติกรรมเสี่ยงเป็นโรคข้อเข่าเสื่อม

1. ผู้ที่มีน้ำหนักตัวเกินมาตรฐาน จะทำให้ขาต้องรับน้ำหนักตัวมากเกินไป ส่งผลให้เกิดแรงกดทับบริเวณข้อเข่ามากกว่าปกติ โดยเฉพาะผู้ที่มีปริมาณไขมันมาก และมีมวลกล้ามเนื้อน้อยจะยิ่งทำให้เกิดภาระในการรับน้ำหนักตัว ทำให้เกิดการเสียดสีของกระดูกบริเวณข้อเข่ามากกว่าปกติ จึงอาจทำให้เกิดโรคข้อข้อเข่าเสื่อมและมีอาการปวดข้อเข่าได้
   
   
2. ผู้ที่ออกกำลังกายที่มีการกระแทกมาก การวิ่ง การยกน้ำหนัก อาจทำให้เกิดแรงกดทับบริเวณข้อต่อมากกว่าปกติ โดยเฉพาะผู้ที่มีน้ำหนักตัวมากเกินมาตรฐาน ควรเลือกออกกำลังกายเบาๆ ก่อน ไม่ควรเริ่มด้วยการวิ่งเร็วๆ เพราะอาจทำให้เกิดแรงกดทับบริเวณข้อเข่ามากเกินไปจนอาจทำให้เกิดอาการปวดบริเวณข้อเข่าหากทำเป็นประจำ ควรใช้อุปกรณ์ที่ช่วย Support บริเวณข้อเข่า และออกกำลังกายแต่พอดี ไม่หักโหมมากจนเกินไป
   
   
3. พฤติกรรมการนั่งพับเพียบ การนั่งคุกเข่านานต่อเนื่องเป็นประจำ ก็ทำให้เกิดแรงกดทับได้มากเช่นกัน  ก็อาจเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคข้อเข่าเสื่อมได้เช่นกัน

ข้อควรปฏิบัติเพื่อข้อเข่าที่แข็งแรง

เพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดโรคข้อเข่าเสื่อม ควรรักษาน้ำหนักตัวให้มีความสมดุล และออกกำลังกายอย่างเหมาะสมเป็นประจำ เสริมสร้างมวลกล้ามเนื้อที่แข็งแรงเพื่อช่วยในการเคลื่อนไหวร่างกาย และลดแรงกดทับจากน้ำหนักตัวที่มากเกินไป

อย่างไรก็ตาม การเลือกวิธีออกกำลังกายที่เหมาะสม ก็เป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่สำคัญ การออกกำลังกายทางน้ำ เป็นอีกหนึ่งตัวเลือกที่น่าสนใจ สำหรับผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับข้อต่ออักเสบ หรือ ข้อเสื่อมอยู่แล้ว รวมถึงผู้ที่ต้องการออกกำลังกายแต่กลัวปัญหาเรื่องแรงกระแทก เพราะน้ำจะช่วยพยุงร่างกายและลดแรงกระแทกได้ดี ช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้อได้ดีเช่นกัน