5 "แมงมุมมีพิษ" ที่พบในไทย และวิธีปฐมพยาบาลเมื่อถูกกัด
กรมการแพทย์ โดยสถาบันโรคผิวหนัง แนะนำผู้ถูกแมงมุมกัด หากแผลบริเวณที่โดนกัดมีอาการบวมแดง ปวดมาก หรือมีอาการทางระบบอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น คลื่นไส้อาเจียน ปวดศีรษะ มีไข้สูง เป็นต้น หรือกรณีสงสัยว่าเป็นแมงมุมมีพิษกัด ควรรีบไปพบแพทย์ เพื่อประเมินอาการและรับการรักษาโดยเร่งด่วน โดยเฉพาะกลุ่มเสี่ยง เด็ก ผู้สูงอายุ ผู้มีโรคประจำตัว เพราะอาจมีอันตรายถึงชีวิตได้ พร้อมแนะนำวิธีป้องกันแมงมุมมีพิษกัด
แมงมุมมีพิษที่พบได้ในไทย
นายแพทย์สมศักดิ์ อรรฆศิลป์ อธิบดีกรมการแพทย์ เปิดเผยว่า จากกรณีหญิงชาวกระบี่ถูกแมงมุมมีพิษไม่ทราบชนิดกัดที่ข้อมือซ้าย เกิดอาการวิงเวียนศีรษะ หน้ามืด ข้อมือบวมแดง มีไข้หนาวสั่น จนเกิดอาการช็อกต้องเข้ารับการรักษาตัวที่โรงพยาบาลและเสียชีวิตในเวลาต่อมานั้น ทำให้หลายคนเกิดความวิตกกังวลว่า ช่วงหน้าฝนแบบนี้จะมีสัตว์มีพิษอย่างแมงมุมออกอาละวาดหรือไม่ แล้วแมงมุมชนิดใดที่มีอันตรายที่อาจถึงแก่ชีวิตได้
แมงมุมมีพิษที่ประชาชนควรทราบมี 5 ชนิดคือ
- แมงมุมแม่ม่ายน้ำตาล
- แมงมุมแม่ม่ายหลังแดง
- แมงมุมมีพิษสีน้ำตาล
- แมงมุมสันโดษเมดิเตอร์เรเนียน
- แมงมุมแม่ม่ายดำ
วิธีสังเกตลักษณะเด่นของแมงมุมมีพิษ
- บริเวณท้องจะป่องเป็นพิเศษ ซึ่งไม่เหมือนแมงมุมที่อยู่ตามบ้านเรือนทั่วไป
- อาการหลังโดนแมงมุมพิษกัดมีได้หลากหลายความรุนแรง ทั้งอาการเฉพาะที่บริเวณผิวหนังที่ถูกกัด หรืออาจมีอาการที่ระบบอื่นๆ ที่อาจรุนแรงจนถึงแก่ชีวิตได้
อาการเมื่อถูกแมงมุมมีพิษกัด
แพทย์หญิงมิ่งขวัญ วิชัยดิษฐ ผู้อำนวยการสถาบันโรคผิวหนัง กรมการแพทย์ กล่าวเพิ่มเติมว่า อาการทางผิวหนังของผู้ถูกแมงมุมมีพิษกัด มีตั้งแต่อาการเฉพาะที่ซึ่งไม่รุนแรง ไปจนถึงอาการรุนแรงที่ทำให้เกิดแผลเนื้อตาย
นอกจากอาการทางผิวหนังอย่างปวด บวมแล้ว พิษจากแมงมุมสามารถทำให้เกิดอาการทางระบบอื่นๆ เช่น
- คลื่นไส้ อาเจียน
- มีไข้
- ปวดศีรษะ
- ในบางรายอาจเกิดอาการที่รุนแรงมาก เช่น ไตวาย หรือ ภาวะเลือดแข็งตัวในหลอดเลือด
อาการเหล่านี้มักเกิดขึ้นภายใน 1-2 วันหลังโดนกัด
วิธีปฐมพยาบาล เมื่อถูกแมงมุมมีพิษกัด
กรณีเป็นอาการทางผิวหนังสามารถดูแลเบื้องต้นได้โดย
- รีบล้างทำความสะอาดบาดแผล
- ประคบเย็นบริเวณที่ถูกกัด ไม่ควรประคบร้อนที่แผล
- หากมีอาการปวดสามารถรับประทานยาแก้ปวดได้
ผู้ที่ถูกแมงมุมพิษกัดควรรีบเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลเพื่อประเมินอาการโดยแพทย์ หากสามารถนำตัวแมงมุมที่กัดไปให้แพทย์ดูด้วยได้ให้นำไปด้วย กรณีมีอาการรุนแรงควรไปพบแพทย์โดยด่วน
วิธีป้องกันแมงมุมกัด
ผู้อำนวยการสถาบันโรคผิวหนัง ให้คำแนะนำเพิ่มเติมว่า วิธีป้องกันแมงมุมกัดที่ได้ผลดีที่สุด คือ
- ไม่ไปจับตัวแมงมุม หรือสวมถุงมือเวลาทำงานที่มีโอกาสเจอแมงมุม เช่น ทำสวน ปลูกต้นไม้ ขนฟืน เป็นต้น หมั่นทำความสะอาด ปัดใยแมงมุม หรือดูดด้วยเครื่องดูดฝุ่นบริเวณที่แมงมุมชอบมาชักใย เช่น กรอบประตู กรอบหน้าต่าง มุมเพดาน ช่องลม
- ติดมุ้งลวดป้องกันไม่ให้แมงมุมเข้าบ้าน
- ควบคุมกำจัดแมลงในบ้าน
- ไม่เปิดไฟทิ้งไว้ตอนกลางคืน เพื่อลดจำนวนแมลงเล่นไฟ เป็นการควบคุมจำนวนแมลงที่เป็นเหยื่อของแมงมุม
- หมั่นตรวจตราตามตู้เสื้อผ้า ชั้นใต้หลังคา ห้องเก็บของ ลังเก็บของ หลังกรอบรูป ใต้เฟอร์นิเจอร์ ตรวจดูและเขย่ารองเท้าและเสื้อผ้า เพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีแมงมุมหลบซ่อนอยู่ก่อนสวมใส่
- ฉีดพ่นยาฆ่าแมลงในบริเวณที่แมงมุมชอบอาศัย
- สามารถใช้กาวดักแมลงสาบสามารถใช้ดักจับแมงมุมในบริเวณที่แมงมุมชอบเดินผ่านได้
