เด็กแรกเกิด ควรกินแต่ "น้ำนมแม่" เท่านั้น จริงหรือ?
คุณแม่มือใหม่หลายคน หรือแม้กระทั่งคุณแม่ของคุณแม่มือใหม่อีกที อาจจะมีวิธีการเลี้ยงลูกที่แตกต่างกันไปตามกาลสมัย แต่ด้วยการแพทย์สมัยนี้อาจทำให้ได้พบข้อเท็จจริงบางอย่างที่ทำให้เราเลี้ยงเจ้าตัวเล็กได้อย่างถูกต้องมากยิ่งขึ้น
ประโยชน์ของ “น้ำนมแม่” ที่มีต้องเด็กแรกเกิด
พญ.วนิชา ปัญญาคำเลิศ ผู้อำนวยการ ศูนย์สุขภาพสตรี โรงพยาบาลกรุงเทพ ให้ข้อมูลว่า น้ำนมแม่เป็นอาหารที่มีประโยชน์และมีคุณค่าทางโภชนาการสูง นับเป็นแหล่งอาหารที่สมบูรณ์ที่สุดสำหรับทารก การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่จะก่อความรักและรู้สึกผูกพันระหว่างคุณแม่กับลูกน้อย ช่วยสร้างสายสัมพันธ์แห่งความรัก ความผูกพัน และความอบอุ่นที่ลูกน้อยสามารถรับรู้ได้ในทันที
คุณประโยชน์ของนมแม่ คือ
- มีสารอาหารครบถ้วน
- สร้างภูมิต้านทานโรค
- สะอาด ย่อยง่าย ช่วยให้ลูกท้องไม่ผูก
- เสริมสร้างสติปัญญา
- เสริมสร้างความรักความอบอุ่น
คุณแม่ควรเริ่มให้ลูกดูดนมแม่โดยเร็วที่สุดหลังคลอด หรือภายในครึ่งชั่วโมงแรกหลังคลอด แม่ควรอุ้มทารกไว้แนบอก ถ้าลูกได้รับความอบอุ่นจะช่วยให้สามารถดื่มนมแม่ได้ตั้งแต่ชั่วโมงแรกๆ เสริมสร้างการให้นมแม่ได้ในระยะยาว
เด็กแรกเกิด ควรกินแต่นมแม่อย่างเดียวเท่านั้น
ที่สำคัญลูกควรได้รับแต่นมแม่เท่านั้นในช่วง 6 เดือนแรก ห้ามให้น้ำ อาหาร หรือเครื่องดื่มอื่นๆ ยกเว้นมีข้อบ่งชี้ทางการแพทย์ เนื่องจากสมองของเจ้าตัวเล็กเติบโตเร็วมากในขณะที่กระเพาะอาหารมีขนาดเล็ก หากให้น้ำหรืออาหารอื่นๆ ลูกจะดื่มนมแม่น้อยลง การให้นมแม่อย่างเดียวถือว่าเพียงพอเพราะมีน้ำเป็นส่วนประกอบหลักและมีสารอาหารที่จำเป็นครบถ้วนอยู่แล้ว
ดังนั้น การให้นมแม่อย่างถูกวิธีจึงมีความสำคัญ เพราะฉะนั้นการเตรียมตัวให้พร้อมตั้งแต่ก่อนคลอด การเลือกฝากครรภ์ในโรงพยาบาลที่ได้มาตรฐาน มีคลินิกนมแม่ที่มีการอบรมครรภ์คุณภาพ การให้ความรู้ตั้งแต่การให้นม การปั๊มนม การเก็บนม เรียนรู้พร้อมแก้ไขปัญหาเต้านมคัด น้ำนมไม่ออก หัวนมอุดตัน พร้อมให้การดูแลตั้งแต่ก่อนคลอดจนถึงหลังคลอด โดยมีพยาบาลนมแม่ทำงานร่วมกับทีมสูติ-นรีแพทย์ กุมารเวชศาสตร์ กุมารเวชศาสตร์สาขาทารกแรกเกิดและปริกำเนิด (NICU) นักโภชนาการ นักกายภาพ ที่พร้อมให้คำแนะนำ รับฟัง ใส่ใจทุกรายละเอียด และช่วยแก้ไขปัญหาอย่างทันท่วงที ช่วยให้คุณแม่ให้นมลูกน้อยได้สำเร็จและสมบูรณ์ ย่อมช่วยให้คุณแม่ให้นมลูกน้อยได้สำเร็จและมีประสิทธิภาพ
วิธีให้ลูกดูดนมจากเต้าได้ง่ายๆ
- หลังคลอด ควรให้ลูกดูดนมทันทีนอกจากจะเป็นการสร้างสายใยความผูกพันและความอบอุ่นระหว่างแม่และลูกน้อยแล้ว ยังเป็นการกระตุ้นให้ร่างกายแม่สร้างน้ำนมได้มากและเร็วยิ่งขึ้นและเพียงพอต่อความต้องการของลูกน้อย
- เน้นให้ลูกดูดนมบ่อยๆ ทุก 2 ชั่วโมง โดยให้พยาบาลทารกแรกเกิด (Nursery) จะเข้ามาช่วยฝึกสอนท่าอุ้มลูกที่ถูกต้องให้กับคุณแม่และการเอาลูกเข้าเต้าได้อย่างราบรื่น
- ในกรณีที่คุณแม่บางรายน้ำนมอาจจะยังมาหรือมาช้าจะมีพยาบาลนมแม่คอยให้ปรึกษา และเข้าเยี่ยมสม่ำเสมอเพื่อให้คุณแม่รู้สึกอุ่นใจคลายความกังวล
- หากคุณแม่ต้องกลับไปทำงานควรวางแผนในการให้นมลูก โดยคุณแม่ต้องเรียนรู้เรื่องการปั๊มนมและเก็บนม โดยในระหว่างวันทำงานช่วงพักสามารถปั๊มนมเก็บไว้ได้ โดยศึกษาวิธีการและเตรียมอุปกรณ์ให้พร้อม
- ที่สำคัญควรให้ลูกดูดนมจากเต้าก่อนไปทำงาน หลังกลับจากที่ทำงาน ตอนกลางคืน และช่วงวันหยุด เพราะการที่ลูกดูดนมแม่จากเต้าจะช่วยสร้างน้ำนมได้มากกว่าการใช้เครื่องปั๊มนม เพื่อลูกจะได้กินนมแม่ได้นานที่สุด