รู้จักโรค พี อาร์ อาร์ เอส (PRRS) โรคระบบสืบพันธุ์และระบบทางเดินหายใจสุกร

ทำความรู้จักโรคไวรัสที่ระบาดในหมูล่าสุด ต้นเหตุของการประกาศเขตโรคระบาดในหมู่บ้านโคกข้าวเหนียว และหมู่บ้านหนองคล้า ต.หนองหว้า อ.เขาฉกรรจ์ จ.สระแก้ว เมื่อวันที่ 10 พ.ย. ที่ผ่านมา

• สระแก้วพบไวรัสเพิร์สแพร่หนักในหมู ปศุสัตว์ประกาศเขตโรคระบาด-ฝังกลบหลายร้อยตัว

 
โรค พี อาร์ อาร์ เอส (PRRS) คืออะไร?

น.สพ.ตระการศักดิ์ แพไธสง ระบุว่า โรคพีอาร์อาร์เอส หรือ Porcine reproductive and respiratory syndrome เป็นกลุ่มอาการของโรค ในระบบสืบพันธุ์และระบบทางเดินหายใจในสุกร ทําให้แม่สุกรแท้ง ลูกตายแรกคลอดสูง อัตราการผสมติดต่ำ ลูกสุกรแคระแกร็น โตช้า ติดโรคอื่นๆ แทรกซ้อนได้ง่าย จึงเป็นโรคที่สร้างความเสียหายอย่างมากให้แก่เกษตรกรผู้เลี้ยงสุกร

 
สาเหตุของโรคพี อาร์ อาร์ เอส (PRRS) 

เกิดจากการติดเชื้อไวรัส PRRS virus ในตระกูล Arteriviridae เชื้อไวรัสพีอาร์อาร์เอส แบ่งได้เป็นสองสายพันธุ์คือ 

สายพันธุ์ยุโรป และสายพันธุ์อเมริกา ในประเทศไทยพบการติดเชื้อทั้งสองสายพันธุ์ 

 
อาการของโรคพี อาร์ อาร์ เอส (PRRS) ในสุกร

เชื้อไวรัสจะถูกขับออกจากร่างกายของสุกรป่วยทางอุจจาระ ปัสสาวะ ลมหายใจ และน้ำเชื้อ ซึ่งสามารถติดต่อหรือแพร่ไปยังสุกรตัวอื่นๆ ได้โดยการกินหรือการสัมผัสโดยตรง เช่น การดม การเลีย หรือการผสมพันธุ์ นอกจากนี้ยังสามารถติดต่อผ่าน อากาศที่หายใจหรือผ่านทางวัสดุอุปกรณ์เครื่องมือเครื่องใช้ต่างๆ ภายในฟาร์มที่ปนเปื้อนเชื้อไวรัส

อาการและความรุนแรงของโรคขึ้นอยู่กับชนิดของเชื้อ การจัดการฟาร์ม และสุขภาพของสุกรในฝูง 

กลุ่มสุกรแม่พันธุ์ มักจะมีอาการมีไข้เบื่ออาหาร ทําให้เกิดอาการแท้งโดยเฉพาะในระยะท้ายของการตั้ง ท้องหรือลูกตายแรกคลอดสูง อัตราการผสมติดต่ำ

กลุ่มสุกรพ่อพันธุ์ จะทําให้คุณภาพน้ำเชื้อลดลง อัตราการผสมติดต่ำ

กลุ่มสุกรดูดนม สุกรอนุบาล และสุกรขุน มักจะก่อให้เกิดปัญหาในระบบทางเดินหายใจ แคระแกร็น โต ช้า และทําให้เกิดโรคแทรกซ้อนอื่นๆ ได้ง่าย 

ความรุนแรงของโรคจะลดลงเมื่อสุกรอายุมากขึ้น สุกรที่มีอายุมากกว่า 1 เดือนจะแสดงอาการไม่เด่นชัดถ้าไม่มีโรคแทรกซ้อน

 
การรักษาโรคพี อาร์ อาร์ เอส (PRRS) ในสุกร

เนื่องจากโรคนี้เป็นโรคที่เกิดจากเชื้อไวรัสจึงไม่มียารักษา การให้ยาปฏิชีวนะจะช่วยป้องกันการติดเชื้อ แบคทีเรียแทรกซ้อน การให้ยาลดการอักเสบและลดไข้ในแม่สุกรจะช่วยลดอัตราการคลอดก่อนกําหนด

 
การป้องกัน และควบคุมโรคพี อาร์ อาร์ เอส (PRRS)

การป้องกันและควบคุมโรคพีอาร์อาร์เอส จะต้องนําหลายๆ มาตรการมาใช้ร่วมกัน ได้แก่

1. มีการจัดการฟาร์มและสุขาภิบาลที่ดี โดยเน้นการจัดการความปลอดภัยทางชีวภาพ (Biosecurity) ได้แก่องค์ประกอบของฟาร์ม การจัดการระบบขนส่ง การจัดการด้านสุขภาพสัตว์ และการจัดการสิ่งแวดล้อมที่ดี
   
   
2. สุกรสาวทดแทนในฝูง ควรมาจากแหล่งที่ปลอดเชื้อไวรัสพีอาร์อาร์เอส ก่อนนําเข้าร่วมฝูงต้องมีระยะ พักในโรงเรือนแยกต่างหากเพื่อเตรียมพร้อมและปรับสภาพอย่างน้อย 2 เดือน
   
   
3. ในปัจจุบันมีวัคซีนป้องกันโรคพีอาร์อาร์เอส ทั้งชนิดเชื้อเป็นและเชื้อตายสําหรับใช้ในการควบคุมโรค แต่ประสิทธิภาพของวัคซีนยังให้ผลไม่แน่นอน ดังนั้นจึงควรเน้นเรื่องการจัดการฟาร์มเป็นหลักในการควบคุม ป้องกันและลดการสูญเสีย เนื่องจากการติดเชื้อไวรัสพีอาร์อาร์เอส