4 กลุ่มผู้ป่วยห้ามกิน “ฟ้าทะลายโจร” เมื่อมีอาการ “เจ็บคอ”

โรงพยาบาลหนองคาย ระบุ 4 กลุ่มผู้ป่วยที่ไม่ควรกินฟ้าทะลายโจรเพื่อรักษาอาการเจ็บคอ 

ยาฟ้าทะลายโจร รักษาอาการไข้ เจ็บคอได้

นศภ.อมรรัตน์ โคตรปัญญา, นศภ.สุรัชฎา ธุระแสง และ ภญ.สุพัตรา แข็งกลาง กลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลหนองคาย ระบุว่า การศึกษาประสิทธิผลของยาแคปซูลฟ้าทะลายโจร (เตรียมโดย กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ และควบคุมคุณภาพให้มีปริมาณ total lactone คำนวณเป็น andorgrapholideไม่น้อยกว่า 6%) ในการบรรเทาอาการไข้เจ็บคอ (pharyngotonsillitis) แบบ double-blind, randomized trial ในผู้ป่วยจ้านวน 152 คน ที่เป็นไข้และเจ็บคอ มารับการรักษาที่โรงพยาบาลชุมชน 6 แห่ง แบ่งเป็น 3 กลุ่ม 

1. กลุ่มรับประทานยาพาราเซตามอล 
2. กลุ่มรับประทานฟ้าทะลายโจร ขนาด 3 กรัม/วัน 
3. กลุ่มรับประทานฟ้าทะลายโจร ขนาด 6 กรัม/วัน (ครั้งละ 1.5 กรัม วันละ 4 ครั้ง) 

โดยทำการทดลองนาน 7 วัน พบว่า ในวันที่ 3 ของการรักษาผู้ป่วยกลุ่มที่ได้รับพาราเซตามอล หรือแคปซูลฟ้าทะลายโจร ขนาด 6 กรัม/วัน อาการไข้ และอาการเจ็บคอหายไปมากกว่ากลุ่มที่ได้รับฟ้าทะลายโจรขนาด 3 กรัม/ วัน แต่ผลการรักษาไม่แตกต่างกันในวันที่ 7 ของการรักษา 

นอกจากนี้ ผลข้างเคียงทั้ง 3 กลุ่มไม่แตกต่างกัน พบประมาณ 20% ของผู้ป่วยแต่ละกลุ่ม อาการที่พบคือ คลื่นไส้ อาเจียน รู้สึกไม่สบายท้อง และไม่สบายตัว เวียนศีรษะ ง่วงนอน อ่อนเพลีย

อย่างไรก็ตาม ฟ้าทะลายโจรมีจ้อจำกัดในการใช้ ในกลุ่มผู้ป่วยบางกลุ่มไม่แนะนำให้ใช้ยาฟ้าทะลายโจรในการรักษาอาการเจ็บคอ

• “ฟ้าทะลายโจร” กับข้อควรระวังเมื่อกินควบคู่กับยาตัวอื่นๆ

4 กลุ่มผู้ป่วยห้ามกินฟ้าทะลายโจร เมื่อมีอาการเจ็บคอ

ห้ามใช้ฟ้าทะลายโจรสำหรับแก้เจ็บคอในกรณีต่างๆ ต่อไปนี้

1. ผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บคอเนื่องจากติดเชื้อ Streptococcus group A
2. ผู้ป่วยที่มีประวัติเป็นโรคไตอักเสบ เนื่องจากเคยติดเชื้อ Streptococcus group A
3. ผู้ป่วยที่มีประวัติเป็นโรคหัวใจรูห์มาติค
4. ผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บคอเนื่องจากมีการติดเชื้อแบคทีเรีย และมีอาการรุนแรง เช่น มีตุ่มหนองในคอ มีไข้สูง และหนาวสั่น

ข้อบ่งใช้ของยาฟ้าทะลายโจร ตามบัญชียาหลักแห่งชาติ

• บรรเทาอาการท้องเสียชนิดที่ไม่เกิดจากการติดเชื้อ เช่น อุจจาระไม่เป็นมูก หรือมีเลือดปน

• บรรเทาอาการเจ็บคอ
• บรรเทาอาการของโรคหวัด (common cold) เช่น เจ็บคอ ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ

ขนาดและวิธีใช้ยาฟ้าทะลายโจร 

บรรเทาอาการห้องเสีย

รับประทานครั้งละ 5๐๐ mg-2 g หรือ 2-8 capsule วันละ 4 ครั้ง หลังอาหารและก่อนนอน

บรรเทาอาการหวัด เจ็บคอ

รับประทานครั้งละ 1.5-3 g วันละ 4 ครั้ง หลังอาหารและก่อนนอน

ข้อควรระวังในการกินยาฟ้าทะลายโจร

1. ห้ามใช้กับหญิงตั้งครรภ์และหญิงให้นมบุตร เนื่องจากอาจทำให้เกิดทารกวิรูป (พิการ) ได้
2. การรับประทานยาฟ้าทะลายโจร อาจทำให้เกิดอาการผิดปกติของทางเดินอาหาร เช่น ปวดท้อง ท้องเดิน คลื่นไส้ เบื่ออาหาร วิงเวียนศีรษะ ใจสั่น และอาจเกิดลมพิษได้
3. หากใช้ติดต่อกันเป็นเวลานาน อาจทำให้แขนขามีอาการชาหรืออ่อนแรง
4. หากใช้ฟ้าทะลายโจรติดต่อกัน 3 วัน แล้วไม่หาย หรือมีอาการรุนแรงขึ้นระหว่างใช้ยา ควรหยุดใช้และพบแพทย์
5. ควรระวังการใช้ร่วมกับสารกันเลือดเป็นลิ่ม (anticoagulants) และยาต้านการจับตัว ของเกล็ดเลือด (antiplatelets)
6. ควรระวังการใช้ร่วมกับยาลดความดันโลหิตเพราะอาจเสริมฤทธิ์กันได้
7. ควรระวังการใช้ร่วมกับยาที่กระบวนการเมแทบอลซึม ผ่านเอนไซม์ Cytochrome P450 (CYP) เนื่องจากฟ้าทะลายโจรมีฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ CYP1A2, CYP2C9 และ CYP3A4

• 5 อันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากการกิน “ฟ้าทะลายโจร”