7 สาเหตุ เสี่ยง "ปัสสาวะเล็ด" ในผู้หญิง
“ปัสสาวะเล็ด” หรือเรียกโรคนี้ได้อีกอย่างหนึ่งว่า “อาการช้ำรั่ว” (Urinary Incontinence) เป็นภาวะที่ทำให้เกิดอาการปัสสาวะเล็ดที่เกิดได้กับทุกเพศ เริ่มจากวัยทำงานไปจนถึงเริ่มเข้าวัยทอง สาเหตุจากความผิดปกติของระบบประสาทหรือกล้ามเนื้อของกระเพาะปัสสาวะ ท่อปัสสาวะ และความอ่อนแอของอุ้งเชิงกราน ซึ่งอย่างหลังมักเกิดขึ้นเมื่ออายุมากขึ้น และในบางกรณีก็เกิดจากนิ่วหรือเนื้องอกในทางเดินปัสสาวะได้
อาการปัสสาวะเล็ดเกิดขึ้นเมื่อมีอาการ ไอ จาม หัวเราะ ที่ทำให้เกิดความดันในช่องท้องจนเกิดปัสสาวะเล็ดออกมาได้ แต่ระดับความรุนแรงอาจแตกต่างกันไปในแต่ละคน
อ. พญ.กีรติ เชียงทอง แพทย์ประจำฝ่ายสูติศาสตร์-นรีเวชวิทยา โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ระบุถึงสาเหตุที่ทำให้มีความเสี่ยงปัสสาวะเล็ดในผู้หญิงเอาไว้ ดังนี้
7 สาเหตุ เสี่ยง "ปัสสาวะเล็ด" ในผู้หญิง
- การสูบบุหรี่
- ดื่มชา กาแฟ น้ำอัดลม มีสารกระตุ้นให้เกิดการปัสสาวะบ่อย
- อายุที่มากขึ้น
- ผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน ฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลง ทำให้เยื่อบุในกระเพาะปัสสาวะและท่อปัสสาวะเสื่อมสภาพ
- ผู้ที่มีน้ำหนักตัวมาก หรือ โรคอ้วน
- ผู้มีโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน
- ผู้ป่วยที่ระบบประสาทส่วนควบคุมกระเพาะปัสสาวะสูญเสีย จากอุบัติเหตุบริเวณไขสันหลัง หรือภาวะหลอดเลือดสมองตีบตัน
วิธีรักษาอาการปัสสาวะเล็ด
วิธีการรักษาอาจแตกต่างกันไปจากสาเหตุและความรุนแรงของอาการในแต่ละคน แต่เบื้องต้นแพทย์อาจแนะนำวิธีที่ช่วยให้อาการปัสสาวะเล็ดดีขึ้นได้ ดังนี้
- ดื่มน้ำให้เพียงพอในแต่ละวัน
ควรดื่มน้ำให้ได้ 6-8 แก้วต่อวันเป็นอย่างน้อย เพื่อช่วยให้ร่างกายขับปัสสาวะได้เป็นปกติในทุกๆ วัน และควรงดเว้นเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน แอลกอฮอล์ และน้ำอัดลม เพราะจะยิ่งระคายเคืองและกระตุ้นให้เกิดปวดปัสสาวะบ่อยขึ้นได้
- ฝึกปัสสาวะให้เป็นปกติ
คอยสังเกตตัวเองให้ลุกขึ้นไปเข้าห้องน้ำเพื่อปัสสาวะเป็นปกติ ไม่น้อยครั้งหรือมากครั้งจนเกินไป โดยปกติแล้วควรปัสสาวะทุก 3-4 ชั่วโมง หรือวันละ 4-8 ครั้ง
- บริหารอุ้งเชิงกรานให้แข็งแรง
ฝึกขมิบกล้ามเนื้อบริเวณนี้ (รอบช่องคลอด) อย่างถูกต้องและสม่ำเสมอ เช่น ขมิบค้างไว้ 5 วินาที และค่อยๆ ขยับเป็น 15 วินาที ในรายที่เป็นไม่รุนแรงน่าจะสามารถช่วยให้จำนวนครั้งในการเล็ดค่อยๆ ลดลงเรื่อยๆ
- ลดน้ำหนัก
ในบางราย สาเหตุที่ทำให้เกิดอาการปัสสาวะเล็ด คือ เป็นคนที่มีน้ำหนักมากเกินไป เกินเกณฑ์มาตรฐาน ดังนั้นหากลดน้ำหนัก ลดความอ้วนให้ร่างกายอยู่ในเกณฑ์ปกติแล้ว ความเสี่ยงต่ออาการปัสสาวะเล็ดก็จะลดลงด้วย
- งดสูบบุหรี่
ในบางราย สาเหตุที่ก่อให้เกิดอาการปัสสาวะเล็ดมาจากการสูบบุหรี่ด้วยเช่นกัน เพราะสารต่างๆ จากควันบุหรี่สามารถดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดและขับถ่ายออกทางกระเพาะปัสสาวะได้ รวมถึงสารก่อมะเร็งที่อาจเพิ่มความเสี่ยงมะเร็งกระเพาะปัสสาวะได้ด้วย ดังนั้นงดสูบบุหรี่จึงเป็นวิธีที่ดีที่สุด
- กินยา
หากมีอาการรุนแรงในระดับหนึ่ง แพทย์อาจพิจารณาให้ยามารับประทาน แต่หากยาไม่ได้ผล หรือมีอาการรุนแรงมาก แพทย์อาจพิจารณาให้รับการผ่าตัด ซึ่งส่วนมากจะผ่าตัดที่บริเวณท่อปัสสาวะ
