สังเกต "ลิ้น" เช็ค แพ้อากาศ-ไรฝุ่น

ช่วงปลายฝนต้นหนาว บางคนมักมีอาการ แพ้อากาศ หรือบางครั้งไม่เกี่ยวกับสภาพอากาศ แต่เป็นเพราะขาดการพักผ่อน มีความเครียด หรืออยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีสารก่อภูมิแพ้ก็สามารถทำให้อาการกำเริบได้

แพทย์จีนนภษร แสงศิวะฤทธิ์ อาจารย์ประจำคณะการแพทย์แผนจีน มีคำแนะนำเกี่ยวกับการเช็คลิ้น เพื่อดูอาการแพ้อากาศ ดังนี้

 

สังเกตลิ้นเช็ค แพ้อากาศ +ไรฝุ่น

มีผู้ป่วยหญิงอายุ 21 ปี คนหนึ่ง มาพบหมอ ด้วยอาการผื่นคันลมพิษที่แขน ขาและลำตัว อาการเป็นๆหายๆมาเกือบ 2 ปีแล้ว โรคมักกำเริบในช่วงนอนน้อย มีความเครียด และมักเกิดหลัง 6 โมงเย็น

เมื่อซักประวัติ พบว่า เธอมีอาการอื่นๆร่วมด้วยคือ เหงื่อออกมากตอนกลางวัน คอแห้ง กระหายน้ำบ่อย ฝ่ามือ ฝ่าเท้าร้อน อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย ขี้หงุดหงิด ปัสสาวะบ่อยทุก 1-2 ชั่วโมง ประจำเดือนมาตรงเวลาสม่ำเสมอ ประจำเดือนสีแดงสด มีลิ่มเลือดปน มักมีอาการปวดท้องเมื่อมีประจำเดือน ชีพจรเต้นลื่น เล็ก เร็ว

ส่วนพฤติกรรมด้านอื่นๆของเธอนั้น คือ อาศัยอยู่ในคอนโดมิเนียม ซึ่งอาจมีไรฝุ่นและสภาพอากาศไม่ถ่ายเท ชอบกินอาหารทะเล ดื่มน้ำเย็น ถ่ายเป็นปกติทุกวัน วันละครั้งไม่เคยเข้ารับการตรวจสกินเทสต์ (Skin Test) ไม่มีโรคประจำตัวและไม่มีประวัติการแพ้ยา

หมอได้ทำการตรวจลิ้น พบว่า ลิ้นมีสีแดงคล้ำ มีตุ่มเม็ดสีแดงคล้ายกับตุ่มในผลสตรอว์เบอร์รี่บนลิ้นและมีฝ้าขาวเป็นเยื่อบางๆ เส้นเลือดใต้ลิ้นมีสีม่วงคล้ำ ริมฝีปากแห้งและคล้ำ

 

ก่อนจะทำการวินิจฉัยอาการของผู้ป่วยหญิงท่านนี้ เรามาเช็กสภาพลิ้นในภาวะต่างๆกันก่อน

สำหรับคนที่ร่างกายอยู่ในสภาวะปกติ ฝ้าบนลิ้นจะเป็นสีขาวบาง สามารถมองเห็นลิ้นเป็นสีแดงอ่อน แต่หากฝ้าบนลิ้นค่อยๆเปลี่ยนจากเยื่อบางเป็นเยื่อหนา แสดงว่า การดำเนินของโรครุนแรงขึ้น ในถ้ากลับกัน ถ้าฝ้าบนลิ้นค่อยๆเปลี่ยนลิ้น,แพ้อากาศ,ไรฝุ่น,แพ้,ภูมิแพ้,อาการแพ้,แก้ภูมิแพ้จากเยื่อหนาเป็นเยื่อบาง แสดงว่า สุขภาพของผู้ป่วยดีขึ้น

ฝ้าบนลิ้นชุ่มชื้น แสดงว่า มีความชื้นสะสมในร่างกายค่อนข้างมาก แต่ ถ้า ฝ้าบนลิ้นแห้ง แสดงว่า สารน้ำในร่างกายถูกทำลายไปมาก ซึ่งสามารถแบ่งเป็น ร้อนและย็น แยกชนิดได้จากสี คือ ฝ้าสีเหลืองแสดงว่า ร่างกายมีภาวะโรคร้อน ฝ้าสีขาว แสดงว่า ร่างกายมีภาวะโรคเย็น

เส้นเลือดใต้ลิ้นค่อนข้างคล้ำ แสดงว่า ระบบไหลเวียนเลือดไม่ดี แต่ถ้า เส้นเลือดใต้ลิ้นซีด แสดงว่า มีภาวะเลือดและลมปราณพร่อง

 

สำหรับผู้ป่วยหญิงท่านนี้ หมอวินิจฉัยจากลิ้นและพฤติกรรมต่างๆได้ว่า ร่างกายอยู่ในภาวะเลือดร้อน ระบบไหลเวียนเลือดติดขัด จึงทำให้มีอาการแพ้ หมอรักษาโดยการให้ผู้ป่วยกินยาสมุนไพรจีนเพื่อช่วยปรับสมดุลร่างกาย ทำให้ความรุนแรง ความถี่ และอาการคันลดลง

เมื่อรู้เช่นนี้แล้ว เราควรสังเกตสุขภาพที่เปลี่ยนแปลงของเราทุกวัน ซึ่งสามารถทำได้ง่ายๆ โดยการเช็กลิ้นหรืออาการผิดปกติอื่นๆ รวมถึง ตรวจสอบพฤติกรรมด้านต่างๆในชีวิต เช่น อาหาร อารมณ์ สภาพแวดล้อม ที่อยู่อาศัย ซึ่งส่งผลต่อสุขภาพของเราทั้งสิ้น

การหมั่นสังเกตเป็นหนทางช่วยป้องกันความป่วยไข้และทำให้สุขภาพแข็งแรงได้ค่ะ

 

ข้อมูลเรื่อง “สังเกตลิ้น เช็ค แพ้อากาศ + ไรฝุ่น” จากนิตยสารชีวจิต
ภาพประกอบจาก istockphoto