เช็กเลย! ไทรอยด์ของคุณ ทำงานผิดปกติอยู่หรือไม่?

ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานผิดปกติ เป็นภาวะที่คนไทยหหลายคนกำลังเผชิญอยู่ อาจจะรู้ตัวบ้าง ไม่รู้ตัวบ้าง บางคนอาจรีบมาพบแพทย์ตั้งแต่มีอาการผิดปกติเล็กน้อย แต่บางก็ทำงานหนักจนลืมดูแลตัวเอง มาอีกทีก็เป็นขั้นหนัก จนต้องรีบแอดมิทด่วนๆ คุณสามารถเช็คสุขภาพของตัวเองได้ว่ากำลังเสี่ยงที่จะอยู่ในภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานผิดปกติหรือไม่ ก่อนที่จะสายเกินไป

 

ต่อมไทรอยด์ อยู่ตรงไหน ทำหน้าที่อะไร?

ต่อมไทรอยด์อยู่ส่วนหน้าของคอ แม้จะมีขนาดเล็กประมาณ 2 นิ้ว แต่มีหน้าที่สำคัญในระบบต่อมไร้ท่อ ซึ่งมีผลการทำงานของอวัยวะเกือบทุกส่วนของร่างกาย

 

หน้าที่ของต่อมไทรอยด์

- ควบคุมการเผาผลาญไขมัน และคาร์โบไฮเดรต

- ผลิตฮอร์โมนไทรอยด์ที่สำคัญ เช่น ฮอร์โมน T3 และ T4

- ควบคุมระบบการหายใจ

- ควบคุมอุณหภูมิ

- ควบคุมพัฒนาการสมอง

- ควบคุมระดับคอเลสเตอรอล

- ควบคุมการทำงานของหัวใจ และระบบประสาท

- ควบคุมระดับแคลเซียมในเลือด

- ควบคุมการมีรอบเดือนของผู้หญิง ผิวพรรณ และอื่นๆ อีกมากมาย

 

ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานผิดปกติ

ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานผิดปกติที่เราพบกันอยู่บ่อยๆ มี 2 ประเภท คือ ต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกินไป (Hyperthyroidism) และต่อมไทรอยด์ทำงานน้อยเกินไป (Hypothyroidism)

 

ต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกินไป

เกิดจากโรคเกรฟส์ (Grave’s disease) หรือภาวะฮอร์โมนไทรอยด์เป็นพิษ ซึ่งเป็นโรคออโตอิมูน (ภูมิต้านตนเอง) อย่างหนึ่ง จะมีสารแอนติบอดีมากระตุ้นต่อไทรอยด์ให้ทำงานมากขึ้น ทำให้ต่อมผลิตฮอร์โมน T3 และ T4 มากเกินไป มักพบได้ในผู้หญิงก่อนวัย 40 ปี

 

ต่อมไทรอยด์ทำงานน้อยเกินไป

เกิดจากโรคฮาชิโมโต หรือต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรัง เป็นโรคต่อมไทรอยด์อักเสบเรื้อรังจากภูมิคุ้มกันทำงายตัวเอง ร่างกายจะจำเนื้อเยื่อตัวเองไม่ได้ และคิดว่าเป็นเนื้อเยื่อแปลกปลอม จึงพยายามสร้างภูมิคุ้มกันมาทำงายต่อมไทรอยด์

โรคนี้เป็นโรคทางพันธุกรรม และสัมพันธ์กับความผิดปกติของออโตอิมมูน เช่น เบาหวานชนิดที่ 1 ไขข้ออักเสบ ลูปัส และซีลีแอค โดยปกติโรคฮาชิโมโตจะเกิดในผู้หญิงมากกว่าผู้ชายถึง 7 เท่า และมักเกิดในวัยกลางคน

การทำลายต่อมไทรอยด์จะเกิดขึ้นอย่างช้าๆ หากเรื้อรังจะทำให้ต่อมไทรอยด์ผลิตฮอร์โมน T3 และ T4 ไม่เพียงพอ ฮอร์โมนทั้งสองชนิดนี้ช่วยควบคุมการทำงานของร่างกายให้เป็นปกติ ดังนั้นหากมีฮอร์โมน 2 น้อยเกินไป อาจทำให้ร่างกายมีอาการผิดปกติเกิดขึ้นได้

 

อาการของภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานผิดปกติ

ต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกินไป

- น้ำหนักลด

- ท้องเสีย

- อ่อนเพลีย

- ผิวชื้น เหงื่อออกมาก

- วิตกกังวล ไม่มีสมาธิ กระวนกระวาย นอนไม่หลับ

- กล้ามเนื้ออ่อนแรง

- มีลูกยาก ประจำเดือนขาด

- แท้งลูกง่าย

 

 

ต่อมไทรอยด์ทำงานน้อยเกินไป

- น้ำหนักเพิ่ม

- ท้องผูก

- อ่อนเพลีย

- ผมร่วง ผิวแห้ง

- สมองตื้อ เฉื่อยชา นอนหลับมาก

- ตะคริว

- มีลูกยาก ประจำเดือนมาก

- แท้งลูกง่าย

 

การรักษาภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานผิดปกติ

คนที่มีภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกินไป ต้องได้รับยา หรืออาจจะต้องผ่าตัด หรือได้รับน้ำแร่ไอโอดีน ซึ่งเป็นสารกัมมันตรังสี แต่วิธีนี้อาจจะทำให้ต่อมไทรอยด์ผลิตฮอร์โมน T3 และ T4 ไม่เพียงพอต่อการทำงานของร่างกาย หลังจากกินน้ำแร่แล้ว ประมาณ 90% ของผู้ที่มีโรคเกรฟส์ หรือผู้ที่เป็นมะเร็งของต่อมไทรอยด์จะมีปัญหาภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานน้อยเกินไปหลังการรักษา

ผู้ที่มีภาวะโรคฮาชิโมโตไม่จำเป็นว่าจะต้องได้รับการรักษาทุกคน บางคนอาจจะมีออโตอิมมูน แอนติบอดี ซึ่งต่อมไทรอยด์ยังทำงานอยู่โดยไม่ต้องรักษาหลายปี โดยทั่วไปเมื่อใดที่ร่างกายไม่สามารถผลิตฮอร์โมนไทรอยด์ได้เพียงพอ แพทย์จะให้ฮอร์โมนทดแทนเพื่อที่จะปรับสมดุลของฮอร์โมน

หากใครที่มีอาการตามด้านบน อย่าลืมไปพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยโดยละเอียดอีกทีนะคะ ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานผิดปกติส่งผลกระทบหลายอย่างในร่างกาย โดยเฉพาะคุณผู้หญิงที่ยังเพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะอักตรายอีกมากมาย ครั้งหน้าเราจะพูดถึงความเสี่ยงของโรคอื่นๆ จากภาวะต่อมไทรอยด์ผิดปกติกัน รออ่านกันต่อนะคะ