ท้องเสีย ไม่จำเป็นต้องทานยาฆ่าเชื้อ เสี่ยงเอ็นอักเสบ-เอ็นขาดทั้งตัว

เรื่องของการทานยาฆ่าเชื้อมากเกินความจำเป็นจนทำให้เชื้อดื้อยา ยังคงเป็นปัญหาของคนไทยที่ควรได้รับการแก้ไขอย่างเร่งด่วน ตัวอย่างชัดๆ อยู่ที่ยา อะม็อกซี่ แคปซูลสีเขียว-ฟ้าที่คนไทยมักซื้อทานเองเมื่อมีอาการเจ็บคอ หวังฆ่าเชื้อแบคทีเรียที่อยู่ในลำคอให้หายไปไวๆ ทั้งที่จริงๆ แล้วเราอาจไม่ได้มีเชื้ออะไรให้ต้องฆ่าเลย อาการเจ็บคอสามารถหายได้เองพร้อมอาการไข้หวัดที่บรรเทาขึ้น

นอกจาก อะม็อกซี่ ยังมียาฆ่าเชื้อสุดฮิตอีกหนึ่งชนิด ที่คนไทยซื้อทานเองกันได้โดยง่าย นั่นคือ นอร์ฟลอกซาซิน โดยจะหาซื้อมาทานเมื่อมีอาการท้องเสีย คิดไปเองว่าท้องเสียจากการติดเชื้อ จึงหายาฆ่าเชื้อมาทาน

 

ท้องเสีย ต้องทานยาฆ่าเชื้อนอร์ฟลอกซาซิน?

แท้ที่จริงแล้ว 80-90% ของผู้ป่วยที่มีอาการท้องเสีย ไม่มีความจำเป็นที่จะต้องทานยาฆ่าเชื้อนอร์ฟลอกซาซิน แต่อย่างใด เพราะโดยส่วนใหญ่จะไม่ได้มีอาการท้องเสียจากเชื้อแบคทีเรีย หากแต่สามารถมีอาการที่ดีขึ้นได้จากการดื่มน้ำเกลือแร่ และพักผ่อนให้มากๆ เพียง 1-2 วันอาการก็จะดีขึ้น

 iStock

เมื่อไรที่อาการท้องเสียต้องเริ่มทานยาฆ่าเชื้อ?

มีเพียงผู้ป่วยบางส่วนที่มีอาการน่าสงสัยว่าจะท้องเสีย ท้องร่วงจากการติดเชื้อแบคทีเรียเท่านั้น ที่อาจจะต้องทานยาฆ่าเชื้อนอร์ฟลอกซาซิน หรือยาฆ่าเชื้อตัวอื่นๆ โดยอาการที่น่าสงสัยได้แก่ ท้องเสีย ท้องร่วงรุนแรงมาก จนเริ่มมีอาการขาดน้ำ ช็อก จนอาจเสี่ยงติดเชื้อในกระแสเลือด หรือถ่ายแล้วมีมูกเลือดปนออกมาด้วย

อย่างไรก็ตาม ยาฆ่าเชื้อทุกชนิด ก็ควรได้รับการวินิจฉัย และสั่งจ่ายยาจากแพทย์ที่ทำการตรวจเราอย่างละเอียดแล้วเท่านั้น ไม่ควรซื้อยาฆ่าเชื้อทานเองเด็ดขาด

 

ผลข้างเคียงอันน่ากลัว จากยานอร์ฟลอกซาซิน

สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาของประเทศสหรัฐอเมริกา แจ้งเตือนว่า ไม่ควรใช้ยากลุ่มนอร์ฟลอกซาซิน หรือยากลุ่มฆ่าเชื้อโรคมากเกินความจำเป็น ควรหลีกเลี่ยงไปใช้ยาฆ่าเชื้อกลุ่มอื่น และใช้ยากลุ่มนี้เพื่อเป็นการรักษาด่านสุดท้ายเท่าที่จำเป็นจริงๆ เท่านั้น เพราะผู้ป่วยบางรายมีอาการเอ็นอักเสบ และบางรายอาจถึงขั้นเอ็นขาดได้ ผลข้างเคียงดังกล่าวยังไม่สามารถรักษาให้หายเป็นปกติได้ และผู้ป่วยบางรายอาจถึงขั้นพิการอีกด้วย

 

ดังนั้น เมื่อมีอาการท้องเสีย ท้องร่วง หากมีอาการไม่หนักมาก สามารถซื้อน้ำเกลือแร่ ORS แก้ท้องร่วงมาทานเองได้ และเลือกทานอาหารอ่อนๆ งดอาหารรสจัด พักผ่อนมากๆ อาการจะดีขึ้น แต่หากมีอาการท้องเสียหนักมาก จนมีอาการเพลียจัด ร่างกายส่งสัญญาณขาดน้ำ หรือถ่ายต่อเนื่องยาวนานหลายชั่วโมง ควรรีบพบแพทย์ให้เร็วที่สุด อย่างไรก็ไม่ควรซื้อยาทานเอง เพราะอาจเกิดผลข้างเคียงร้ายแรงได้ค่ะ