อันตรายที่คุณอาจไม่รู้! หากกินโปรตีนมากเกินไป

ไม่ว่าคุณจะเป็นสายเนื้อ สายปิ้งย่าง สายบุฟเฟ่ต์หมูกระทะ อาหารญี่ปุ่น หรือจะเป็นนักเพาะกายที่ทานเวย์โปรตีนเสริม คุณอาจเสี่ยงบริโภคโปรตีนมากเกินความจำเป็น และแน่นอนว่าอะไรที่มากเกินไปก็ย่อมส่งผลเสียต่อร่างกาย

ก่อนอื่นเรามาทำความเข้าใจเจ้าโปรตีนให้ดีขึ้นอีกสักนิดกันค่ะ

 

โปรตีน คืออะไร?

เราเรียนกันมาตั้งแต่เด็กว่า โปรตีนเป็นเป็นสารอาหารชนิดหนึ่งที่ร่างกายต้องการ เป็นหนึ่งในสารอาหารที่อยู่ใน 5 หมู่ และมักพบตามอาหารประเภทเนื้อสัตว์ นม ไข่ เป็นต้น

โปรตีนสำคัญต่อร่างกาย เพราะโปรตีนเป็นส่วนประกอบของเซลล์ เป็นสารเคมีที่ใช้ในการสื่อสารของเซลล์ในร่างกาย สร้างระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายให้แข็งแรง เป็นส่วนประกอบของเลือด ช่วยให้เลือดอยู่ในระดับปกติ หากมีโปรตีนในร่างกายเพียงพอก็จะไม่ทำให้เราเป็นโลหิตจาง ตัวเหลือง หรือดีซ่าน

ส่วนประโยชน์ของโปรตีนที่นักเพาะกาย คนชอบออกกำลังกายทราบกันดีคือ โปรตีนช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้อให้แข็งแรง ช่วยในการเจริญเติบโตของร่างกาย เสริมภูมิคุ้มกันโรค และช่วยซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ ยิ่งใครเป็นแผลยิ่งต้องทาน เพื่อช่วยให้แผลสมานตัว และหายได้เร็วขึ้น

อ่านต่อ >> จริงหรือไม่? กินไข่ ทำให้เป็นแผลเป็น-แผลนูน?

 

iStock

 

ภาวะขาดโปรตีน

แม้ในสมัยนี้จะพบเจอเด็ก หรือผู้ใหญ่ที่อยู่ในภาวะขาดโปรตีน หรือทานโปรตีนไม่เพียงพอได้ยาก เพราะเนื้อสัตว์ นม หรือไข่ในบ้านเราไม่ได้มีราคาสูงเกินเอื้อม และส่วนใหญ่ชาวบ้านที่ยากจนมักจะอยู่ในเกณฑ์ขาดสารอาหารที่มีประโยชน์โดยรวมเสียมากกว่า แต่หากในร่างกายมีปริมาณโปรตีนไม่เพียงพอจริงๆ อาจทำให้ร่างกายไม่แข็งแรง ป่วยง่าย ร่างกายห่อเหี่ยวไม่มีแรง ไม่กระฉับกระเฉง คิดช้า สมองทำงานช้า และเข้าสู่วัยชราภาพก่อนวัยอันควร โดยอาจดูที่ผิวหนังที่เหี่ยวย่น ริ้วรอยถามหา ผมร่วง เล็กเปราะบาง รวมไปถึงการทำงานของระบบร่างกายภายในที่ไม่สมบูรณ์

 

ภาวะโปรตีนมากเกินไป

จริงๆ แล้วโปรตีนมีทั้งแบบที่ร่างกายสร้างได้เอง และจากอาหารที่เราทานเข้าไป ดังนั้นหากเราประโคมทานโปรตีนมากจนเกินไป ก็อาจส่งผลเสียต่อร่างกายได้ โดยเฉพาะคุณผู้ชายที่ทานเวย์โปรตีนเสริมเพื่อการออกกำลังกายให้ได้กล้ามแน่นๆ หากทานโปรตีนมากเกินไป ตับและไตต้องทำงานหนักเพื่อขับเอาโปรตีนส่วนเกินออกจากร่างกาย

ในช่วงแรกๆ ตับและไตอาจทำงานได้ดี แต่หากยังทานโปรตีนมากเกินความจำเป็นซ้ำๆ จนตับและไตทำงานหนักมากเกินไป อาจเสี่ยงภาวะเลือดเป็นกรด ตับและไตเสื่อมสภาพเร็วกว่าเดิม แล้วจะเริ่มขับโปรตีนส่วนเกินออกจากร่างกายไม่ทัน โปรตีนอาจถูกส่ลกลับไปที่ลำไส้ใหญ่ และถูกแบคทีเรียเปลี่ยนสภาพให้กลายเป็นแอมโมเนีย และถูกดูดซึมเข้ากระแสเลือด ทำให้เกิดภาวะซึม ชัก หมดสติ สมองเสื่อม หรือตับ/ไตเสื่อม ตัว/ตาเหลือง หรือเป็นดีซ่านได้

 

iStock

 

ทานโปรตีนอย่างไรให้พอดีต่อความต้องการของร่างกาย

ง่ายที่สุดคือการจำกัดอาหารที่ทานให้ได้ 5 หมู่ต่อ 1 มื้อ ไม่ทานแต่สารอาหารใดสารอาหารหนึ่งมากเกินไป แบ่งสัดส่วนของอาหารหนึ่งจานให้มีโปรตีน 30% คาร์โบไฮเดรต 20% เกลือแร่ 20% วิตามิน 20% และไขมัน (ดี) 10% เลือกโปรตีนที่ดีในการทาน โดยเป็นเนื้อสัตว์ ไข่ และอื่นๆ ที่มีโปรตีนโดยผ่านการปรุงสุกด้วยวิธีต้ม ตุ๋น นึ่ง มากกว่าผัด ทอด และเอาหนังออก

ส่วนคนที่ทานเวย์โปรตีนเพื่อการเพาะกล้าม ควรทานก่อนออกกำลังกาย และทานในสัดส่วนที่ระบุเอาไว้บนฉลากผลิตภัณฑ์อย่างเคร่งครัด อย่ากำหนดสัดส่วนเอาเอง และรักษาสมดุลในการทานโปรตีนในแต่ละวันให้ดี อย่าเผลอทานแต่เวย์โปรตีน หรือไข่ขาวจนทานอาหารประเภทอื่นไม่เพียงพอ

 

ไม่ว่าอย่างไรร่างกายก็ต้องการความสมดุลนะคะ ควรทานอาหารให้หลากหลาย โปรตีนเองก็ควรทานจากอาหารหลายๆ ประเภท ทั้งหมู ไก่ ปลา นม ไข่ ถั่วประเภทต่างๆ เห็ดประเภทต่างๆ และอื่นๆ อีกมากมายให้เราได้เลือกทาน เพื่อคุณค่าทางสารอาหารที่ได้รับให้มีความหลากหลายมากยิ่งขึ้น ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ และพักผ่อนให้เพียงพอ เท่านี้ร่างกายที่แข็งแรงก็เป็นของคุณได้ง่ายๆ แล้วล่ะค่ะ