11 ข้อ ชะลอป้องกันสมองเสื่อม
รศ.นพ.วีรศักดิ์ เมืองไพศาล
ภาควิชาเวชศาสตร์ป้องกันและสังคม
Faculty of Medicine Siriraj Hospital
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
ภาวะสมองเสื่อม ยังคงเป็นปัญหาสำคัญที่ทุกคนพยายามดูแลตัวเองและผู้สูงอายุในบ้านให้ห่างไกลจากโรคนี้
ปัจจุบันพบว่าโรคอัลไซเมอร์ นอกจากมีการเสื่อมของเซลล์สมองแล้ว ยังมีส่วนที่เกิดจากโรคของหลอดเลือด และพบว่าผู้ป่วยสมองเสื่อมส่วนหนึ่ง เกิดจากสาเหตุร่วมกันระหว่างโรคอัลไซเมอร์และโรคหลอดเลือดสมอง ดังนั้น การป้องกันโรคของหลอดเลือด จึงเป็นการป้องกันภาวะสมองเสื่อมไปด้วยในตัว
ปรับตัว ปรับใจ ป้องกันภาวะสมองเสื่อม
- หมั่นออกกำลังกายชนิดแอโรบิก เช่น เดินเร็ว วิ่ง ว่ายน้ำ เป็นประจำ ประมาณ40 นาทีต่อครั้ง สัปดาห์ละ 3 ครั้ง เนื่องจากมีการศึกษาพบว่า การออกกำลังกายเป็นประจำในวัยกลางคน จะช่วยลดการเกิดภาวะสมองเสื่อมในวัยสูงอายุได้ และยังพบว่า ผู้ที่ออกกำลังกายเป็นเวลา 6-12 เดือน แล้ววัดสมรรถภาพสมอง จะดีขึ้นกว่ากลุ่มที่ไม่ได้ออกกำลังกาย
- เลือกรับประทานอาหารที่เหมาะสม หลีกเลี่ยงอาหารมันจัด โดยเฉพาะอาหารจากไขมันอิ่มตัว ซึ่งพบในผลิตภัณฑ์จากนม เนื้อสัตว์ และทรานส์แฟ้ท(trans fat) หรือ ไขมันทรานส์ พบในขนมขบเคี้ยว ซึ่งเป็นไขมันตัวร้าย ที่เป็นสาเหตุหลักในการก่อโรคหัวใจและหลอดเลือดให้กับผู้คนทั่วโลก หันมารับประทานผัก ถั่วเมล็ดแห้ง ผลไม้ ธัญพืชที่ไม่ผ่านการขัดสี และปลา ซึ่งอุดมไปด้วยวิตามิน สารอาหารและเกลือแร่เพื่อบำรุงสมอง ส่วนการรับประทานวิตามินเสริม ยังไม่พบว่าได้ผลที่ชัดเจน เนื่องจากวิตามินเสริมหลายชนิด ไม่ได้เหมือนกับวิตามินที่มาจากอาหารตามธรรมชาติ
- นอนหลับพักผ่อนอย่างเพียงพอ ประมาณ7-8 ชั่วโมงต่อวัน และควรแก้ไขสำหรับผู้ที่มีปัญหาโรคที่เกี่ยวกับการนอนหลับ เช่น การอุดกั้นทางเดินหายใจขณะนอนหลับ
- ทำกิจกรรมที่ช่วยเสริมการเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ หรือกระตุ้นการคิดอ่าน ความจำ ประมาณวันละครึ่งชั่วโมง4-5 ครั้งต่อสัปดาห์ ซึ่งควรเป็นกิจกรรมที่ชื่นชอบ เหมาะสม และทำแล้วเพลิดเพลิน
- สร้างความสัมพันธ์กับผู้อื่น ด้วยการพูดคุยอย่างสม่ำเสมอ
- ทำจิตใจให้เบิกบาน ไม่เครียด ไม่เศร้าหมอง
- ควบคุมน้ำหนักตัวไม่ให้เกิน เพื่อลดความเสี่ยงของการเกิดสมองเสื่อมในอนาคต
- ไม่สูบบุหรี่ดื่มเหล้า
- ตรวจสุขภาพเป็นประจำทุกปี หากพบโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ควรแก้ไขและปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์
- หลีกเลี่ยงการใช้ยา ที่มีผลกดการทำงานของสมอง ทำให้ง่วงซึม และอาจทำให้เกิดอาการสับสนได้
- ระมัดระวังการเกิดอุบัติเหตุที่ศีรษะ โดยเฉพาะการหกล้มในผู้สูงอายุ
อ่านบทความเพิ่มเติม >>>>> SIRIRAJ E-PUBLIC LIBRARY
ขอบคุณเนื้อหาจาก คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล