[Tech Gallery] บันทึกภาพใต้พิภพ จุดที่ลึกที่สุดของโลก

บันทึกภาพใต้พิภพ จุดที่ลึกที่สุดของโลก

นักถ่ายภาพถ้ำอย่าง Robbie Shone ต้องเดินทางไปยังหลายจุดที่ลึกที่สุดของโลกเพื่อบันทึกภาพ จากนั้นก็ทำให้มันสว่างขึ้นมา

คุณสนใจสิ่งไหนก่อน การมุดถ้ำหรือการถ่ายรูป?

ตอบยากเหมือนกันนะ ผมเรียนศิลปะที่มหาวิทยาลัย Sheffield Hallam ซึ่งผมก็เรียนถ่ายรูปด้วย ในขณะเดียวกันผมก็อยากหากิจกรรมทำในวันหยุด ก็เลยลองการไต่ถ้ำดู เพียงไม่กี่เดือนก็พบว่าผมสามารถผสมผสานศิลปะที่ผมเรียนเข้ากับการมุดถ้ำ มันอัศจรรย์มากเพราะแต่ละถ้ำมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวและเป็นเรื่องที่ท้าทายมาก ในการให้แสง

 ต้องระวังเรื่องอะไรเป็นพิเศษเกี่ยวกับอุปกรณ์บ้าง?

อุปกรณ์ถ่ายภาพมีความละเอียดอ่อนและไม่ได้ออกแบบมาเพื่อการไต่ถ้ำ เราจึงต้องใส่ลงในกล่องกันน้ำเวลาเดินทาง ผมใช้กล่องแบบตู้กลมที่ใช้กันในวงการเรือใบเพื่อไม่ให้อุปกรณ์เปียกน้ำ และรูปทรงของมันทำให้มันไม่ไปเข้าติดในซอกหลืบ นอกจากนั้นข้างในยังบุโฟมกันกระแทกและสามารถกลิ้งไปได้

อีกปัจจัยหนึ่งคืออุณหภูมิ อุณหภูมิในถ้ำขึ้นอยู่กับว่ามันอยู่ส่วนไหนของโลก ถ้ำบนเขาในทวีปอเมริกาเหนือหรือยุโรปอาจเย็น 4-5 องศาเซลเซียส ในขณะที่บางถ้ำในเขตร้อน เช่น เกาะบอร์เนียวอาจจะอุ่นขึ้นมาถึง 23 องศา ชิ้นเลนส์ด้านในอาจเกิดฝ้าได้ หากคุณต้องเดินทางจากจุดหนึ่งไปอีกจุดหนึ่งที่อุณหภูมิต่างกันมาก ผมจึงป้องกันด้วยการเอาถุงความร้อนแบบใช้แล้วทิ้งใส่ลงไปในกล่องที่บรรจุ กล้องก่อนจะลงไปในถ้ำ

 เวลาเจอที่แคบหรือช่องถ้ำที่ลึก คุณขนย้ายอุปกรณ์กันอย่างไร

เราต้องแบกอุปกรณ์ทุกอย่างด้วยตัวเอง บางครั้งก็ต้องขนย้ายกันสองสามรอบจากทางเข้ากว่าจะหมด แต่เนื่องจากผมมีประสบการณ์การไต่ถ้ำอยู่ก่อน ผมจึงรู้ว่าต้องยืนตรงไหน ต้องปีนข้ามอย่างไร หรือต้องขยับตัวแบบไหนในที่มืด

ผมมักจะมีผู้ช่วยไปด้วยขึ้นอยู่กับว่างานใหญ่แค่ไหน ถ้าเป็นงานเล็กก็อาจจะมีผู้ช่วยแค่คนเดียว แต่ถ้าเป็นถ้ำขนาดใหญ่ก็ต้องใช้มากกกว่านั้น ที่เคยใช้มากที่สุดคือ 15 คนสำหรับงานถ่ายถ้ำในเมืองจีน

 คำถาทางเทคนิคบ้าง: คุณเริ่มหัดถ่ายภาพในสถานที่ที่มืดสนิทอย่างไร

ผมไม่ใช้ไฟแฟลชรุ่นใหม่ เพราะ TTL หรือ LCD ก็ดีและแพงเกินไปสำหรับงานแบบนี้ ส่วนมากผมใช้แฟลชบัลบ์แบบหลอดราคาถูก เหมือนนักข่าวสมัยโบราณ มันให้แสงที่สว่างมาก มี Guide Number ที่ 350 เมตร นอกจากนั้นยังยิงแสงได้ง่ายแม้เวลาอยู่ในน้ำจึงไม่ต้องกังวลว่ามันจะเปียก แต่อย่างใด ข้อดีของมันคือถ้าผมทำพังไปอันหนึ่งมันก็ราคาแค่ ไม่กี่ร้อยบาท!

แฟลชบัลบ์แรงสูงส่วนใหญ่จะเป็นหลอดใสไม่เคลือบสีฟ้า จึงมีอุณหภูมิสีอยู่ที่ 3,800K ซึ่งแปลว่าผมต้องใช้ฟิลเตอร์สีฟ้า 5,200K เพื่อแก้สีให้ถูกต้อง

 จะทำให้ถ้ำสว่างขึ้นมาต้องใช้หลอดแฟลชทั้งหมดกี่อัน

ขึ้นอยู่กับตัวแบบ ผมเคยใช้เพียงหลอดเดียวก็มี แต่ส่วนใหญ่ก็ประมาณ 50 – 100 หลอด ถ้าเป็นถ้ำที่มีขนาดใหญ่มากก็ต้องใช้หลายคนช่วยในการยิงแฟลช

สิ่งที่พลาดได้ง่ายก็คือคาดการณ์ผิดโดยคิดว่าใช้แสงไม่เยอะ ผมดูรูปถ่ายถ้ำทุกวันและดูรูปที่ช่างภาพอื่นถ่าย คนที่ไม่ทำเป็นอาชีพจะไม่มีทางรู้เลยว่าความมืดในถ้ำนั้นต้องใช้แสงมากแค่ ไหนในการทำให้มันสว่างขึ้นมา ถ้าคุณใช้แสงน้อยไป คุณก็ต้องแก้ไขกันอีกมากกว่าจะได้ภาพที่ใช้ได้ ผมจึงมักระวังไว้ก่อนและใช้แสงให้มากเข้าไว้

 คุณจะรู้ล่วงหน้าได้อย่างไรว่าถ้ำแต่ละแห่งนั้นจะถ่ายออกมาสวยหรือไม่ และถ้ำที่ดีจะต้องลึกอย่างเดียวหรือมีปัจจัยอื่นด้วย

ผมทำงานด้านนี้มาสิบปีแล้ว ผมเลยมีลางสังหรณ์ว่าแบบไหนจะออกมาดี แบบไหนไม่ดี ถ้าเป็นไปได้ผมก็จะไปที่ถ้ำนั้นก่อน พกไปแค่ไฟฉายอันเดียวและดูให้ทั่ว จากนั้นค่อยกลับไปใหม่หลังจากได้วิเคราะห์แล้วว่าต้องทำอย่างไรบ้างถึงจะได้ รูปถ่ายที่สวย

ผมไม่ชอบถ้ำที่มีชื่อเสียงที่อยู่ใกล้พื้นโลก ผมชอบที่ที่ห่างไกลและไปลำบาก เช่น ในป่าของ Papua New Guinea ที่น่าสนใจสำหรับผมก็เพราะว่าไม่มีใครเคยเห็นในถ้ำนั้นมาก่อน ผมจะไปกันเป็นกลุ่มและหลายครั้งก็เป็นพวกเราที่ค้นพบถ้ำนั้นเป็นครั้งแรก

 อะไรคืออุปสรรคที่คนส่วนใหญ่มักคาดไม่ถึงจนกว่าจะลงไปในถ้ำนั้นแล้ว

ถ้ำที่ลึกลงไปในแนวตั้งต้องอาศัยเทคนิคในการไต่เป็นพิเศษ และคุณก็ต้องมีวิธีการยึดขาตั้งกล้องไว้กับกำแพงถ้ำเพื่อถ่ายภาพ

ผมได้ถ่ายช่องถ้ำที่ใหญ่ที่สุดในโลกที่เมืองจีนเมื่อปีที่แล้ว ผมไต่ลงไปประมาณครึ่งหนึ่งได้และก็มองไปรอบๆ มันเป็นช่องถ้ำรูปทรงกระบอกที่สวยมากและก็มีสีสันที่วิเศษมาก ผมคิดว่ามันน่าจะเป็นฉากหน้าที่ยอดเยี่ยม ผมพกเก้าอี้เล็กๆ ลงไปด้วยและก็วางมันบนกระดานไม้ซึ่งผูกไว้กับเชือกอีกที นั่งอยู่อย่างนั้นสามชั่วโมงกว่าจะพร้อมถ่ายได้

ทุกอย่างถูกยึดเอาไว้กับสายคล้องนิรภัย ในขณะที่คอยระวังไม่ให้อะไรหลุดร่วงลงไป คุณก็อาจลืมไปว่าตอนนี้กำลังอยูที่ไหน คุณจะมองเห็นแสงไฟดวงเล็กๆ ในระยะไกลซึ่งก็คือเพื่อนของคุณเอง แต่คุณก็ตะโกนไม่ได้เพราะเสียงจะก้อง จึงต้องใช้วิทยุสื่อสารและพูดเบาๆ เป็นงานที่ไม่ง่ายนัก

 คุณใช้การเปิดรับแสงแบบไหน

กฏข้อแรกเลยคือผมจะไม่ใช้ช่องรับแสงกว้างกว่า f/5.6 ส่วนความไวแสงนั้นผมใช้ค่า ISO 800 กับ Nikon D800 ถ้าเป็น D700 ก็ ISO 400 และจะใช้ ISO 800 ก็ต่อเมื่อต้องดึงบางอย่างขึ้นมาเวลาทำใน Photoshop

 คุณคิดเรื่องการจัดองค์ประกอบแบบเดียวกับเวลาอยู่บนพื้นดินได้ไหม

หลักการจัดองค์ประกอบก็เหมือนกันไม่ว่าจะอยู่บนดิน หรือใต้ดิน ผมมองหาสิ่งที่น่าสนใจในฉากหน้า ฉากกลางและฉากหลัง ผมพยายามทำสิ่งที่ไม่เคยทำ ลองอะไรใหม่ๆ

ถ้าผมกำลังจะถ่ายการเรียงตัวของหินย้อยขนาดมหึมา ผมก็จะต้องทำให้มันออกมาดูใหญ่ที่สุดเท่าที่จะทำได้เพื่อดึงดูดความสนใจคนดู ผมจึงต้องให้มีคนอยู่ในฉากหลังของภาพเพื่อใช้ขนาดของคนเป็นตัวเปรียบเทียบ จากระยะที่ไกล ถ้าเอาคนมาไว้ฉากหน้าทุกอย่างก็จะดูเล็กลง เพราะไม่ใช่ว่าทุกคนจะนึกออกว่าขนาดของสิ่งที่อยู่ใต้ผืนโลกใหญ่โตแค่ไหน

Into the Light 

นักสำรวจถ้ำกำลังปีนออกจากช่องถ้ำขนาดใหญ่ซึ่งเป็นส่วนบนของถ้ำ Boxhead Pot ซึ่งมีผู้บุกเบิกคนแรกคือ Tim Allen ชาวอังกฤษ

Creating Scale

นักสำรวจถ้ำชาวอังกฤษสองคนทำให้โถงถ้ำนี้ดูมีขนาดใหญ่ เป็นส่วนที่ชื่อ The Great Rubble Heap ของถ้ำ Gouffre Berger ซึ่งอยู่ในแคว้น Vercors ของฝรั่งเศส

Keeping Warm

ถ้ำในหุบเขาสูงมักจะมีอากาศเย็นมาก (3-5 องศาเซลเซียส) นักสำรวจถ้ำจึงต้องสร้างความอบอุ่นด้วยการรออยู่ในผ้าห่มและจุดเทียนให้ อากาศรอบๆตัวนั้นอุ่น

Speedwell Cavern, Derbyshire

นักสำรวจถ้ำพยายามเกาะกำแพงระหว่างที่โดนกระแสน้ำพัดลงไปด้านล่าง น้ำวนนั้นมักจะไหลเร็วและแรงในสภาพอากาศที่ชื้นแฉะมากๆ

 Gunung Mulu National Park

นักสำรวจถ้ำค่อยๆ เดินตามน้ำในถ้ำ Clearwater River Cave ที่เกาะบอร์เนียวซึ่งเป็นถ้ำที่ยาวที่สุดเป็นอันดับแปดของโลก

 “ถ้ำที่ลึกลงไปในแนวตั้งต้องอาศัยเทคนิคในการไต่เป็นพิเศษ และคุณก็ต้องมีวิธีการยึดขาตั้งกล้องไว้กับกำแพงถ้ำเพื่อถ่ายภาพ”

Miao Keng, China

เป็นช่องถ้ำที่ลึกที่สุดในโลก เวลาถ่าย Robbie ต้องยึดขาตั้งไว้กับกำแพงถ้ำและถ่ายขณะที่ห้อยตัวอยู่ด้วยเชือก ส่วนเพื่อนที่มาด้วยจะเป็นผู้ยิงแฟลชบัลบ์ให้จากด้านล่างที่ลึกลงไปอีกไกล

The Gouffre Berger, France

ต้องว่ายไปในน้ำเย็นเป็นเวลานาน ในส่วนที่ชื่อ Pseudo Siphon ซึ่งลึกลงไปจากพื้นโลก 1,120 เมตร

 

Going In

Robbie และทีมของเขากำลังข้ามทะเลสาบ Lake Cadoux ในถ้ำ Gouffre Berger ด้วยเรือยางขนาดเล็ก ซึ่งเป็นช่วงที่น้ำลึก 4 เมตรและกั้นทางไปยังแม่น้ำ Starless River

สนับสนุนเนื้อหา: www.digitalcamera-thailand.com