เรียนรู้เกี่ยวกับ…ทักษะการโฟกัสภาพ

Marcus Hawkins แสดงวิธีการเลือกใช้โหมดโฟกัสอัตโนมัติที่เหมาะสม และวิธีการควบคุมสิ่งต่างๆ เวลาที่คุณเลือกใช้โหมดแมนวล

 - ทำไมเราจึงต้องควบคุมการโฟกัสทั้งๆ ที่กล้องของเราควรจะโฟกัสได้โดยอัตโนมัติ?

ระบบโฟกัสอัตโนมัติ (AF) ก็เหมือนกับระบบอัตโนมัติอื่นๆ ในกล้องถ่ายภาพ มันไม่สามารถทำงานได้อย่างถูกต้องตลอดเวลา ระบบ AF อาจจบลงด้วยการโฟกัสในส่วนที่คุณไม่ต้องการ และในบางครั้งมันก็อาจจะไม่สามารถล็อกโฟกัสลงบนวัตถุได้ ซึ่งผลลัพธ์ที่ได้ก็คือภาพที่พร่าเบลอนั่นเอง แต่อย่าเพิ่งเข้าใจผิดไป กล้อง SLR และเลนส์ในปัจจุบันสามารถโฟกัสได้รวดเร็วขึ้นและมีความแม่นยำสูงขึ้นกว่า สมัยก่อนมาก แต่ก็เหมือนกับการวัดแสงและค่าการเปิดรับแสง คุณจำเป็นต้องเข้ามามีส่วนเกี่ยวข้องในกระบวนการเพื่อผลลัพธ์ที่ดีที่สุด

 - มีสภาพลักษณะใดบ้างที่ระบบโฟกัสอัตโนมัติจะทำงานผิดพลาด?

กล้องของคุณสามารถมีปัญหากับการโฟกัสอัตโนมัติในเวลาที่มีแสงไม่เพียงพอ หรือเวลาที่กล้องต้องโฟกัสวัตถุที่มีความเปรียบต่างต่ำหรือมีโทนสีเดียวกัน ทั้งภาพ อย่างเช่นสุนัขสีน้ำตาลบนพื้นโคลน ลักษณะเช่นนี้จะไม่มีขอบภาพที่ชัดเจนที่จะให้ระบบ AF ค้นหา ดังนั้นเลนส์ของคุณจะโฟกัสไปมาเพื่อหาจุดล็อกโฟกัส แต่ถ้ามีวัตถุใดอยู่หน้าตัวแบบ อย่างเช่นหน้าต่างหรือขอบกรง นั่นก็มีโอกาสที่กล้องจะล็อกโฟกัสในจุดนี้แทน

ตัวแบบที่เคลื่อนไหวก็เป็นอีกปัจจัยท้าทายปัจจัยหนึ่งของระบบ AF ด้วย คุณจำเป็นต้องตรวจดูว่าคุณได้เลือกใช้โหมดโฟกัสที่เหมาะสมเพื่อที่คุณจะได้ มีโอกาสในการสร้างสรรค์ภาพแอ็คชั่นที่คมชัด

 - เช่นนั้นแล้ว เราควรเลือกใช้โหมดโฟกัสอย่างไร?

สิ่งแรกที่ต้องตัดสินใจก็คือคุณต้องการโฟกัสอัตโนมัติหรือโฟกัสแมนวล มีบางสถานการณ์ที่ระบบโฟกัสแมนวลจะทำงานได้ดีกว่า ซึ่งเราจะกล่าวถึงสิ่งนี้ในภายหลัง สมมุติว่าตอนนี้คุณเลือกใช้ระบบโฟกัสอัตโนมัติก่อน ดังนั้นคุณก็ต้องตรวจดูสวิตช์บนเลนส์ว่าปรับไว้ที่ค่า AF ไม่ใช่ MF เป็นสิ่งแรก ระบบโฟกัสอัตโนมัติจะมีโหมดหลักสองโหมด ซึ่งคุณจำเป็นต้องตั้งค่านี้บนกล้อง นั่นก็คือ One-Shot AF (Canon)/Single-Servo AF (Nikon) และ AI Servo AF (Canon)/Continuous-Servo AF (Nikon) โดยโหมด One-Shot AF/Single-Servo นั้นเป็นตัวเลือกที่เหมาะกับตัวแบบที่อยู่นิ่ง เมื่อระบบโฟกัสอัตโนมัติหาโฟกัสได้ กล้องจะทำการล็อกโฟกัส และคุณก็สามารถถ่ายภาพได้โดยที่คุณทราบแล้วว่าตัวแบบของคุณจะมีโฟกัสที่คม ชัด

ส่วนโหมด AI Servo/Continuous-Servo นั้น เลนส์จะทำการโฟกัสอย่างต่อเนื่อง ทำให้โหมดนี้เหมาะกับการติดตามตัวแบบที่เคลื่อนไหว โดยหลักแล้ว คุณจะสามารถถ่ายภาพได้ตลอดเวลา แม้ในจังหวะที่ตัวแบบยังไม่อยู่ในโฟกัสก็ตาม

กล้องหลายๆ ตัวมีโหมด AF แบบที่สาม ได้แก่ AI Focus AF (Canon) หรือ Auto AF (Nikon) โดยโหมดนี้จะตรวจสอบว่าตัวแบบนั้นอยู่นิ่งหรือเคลื่อนไหวและทำการเลือกระบบ โฟกัสให้อย่างเหมาะสม แต่เพื่อผลลัพธ์ที่แม่นยำ คุณก็ควรเป็นคนเลือกโหมดโฟกัสอัตโนมัติด้วยตัวคุณเอง แต่คุณไม่ควรสับสนระหว่างการเลือกโหมด AF กับโหมด AF Area ซึ่งสามารถเลือกใช้แบบอัตโนมัติและแมนวลได้เช่นกัน

 - อะไรคือความแตกต่างระหว่างโหมด AF และโหมด AF Area?

ขณะที่การเลือกโหมด AF จะกำหนดวิธีที่เลนส์โฟกัส โหมด AF Area จะกำหนดตำแหน่งที่กล้องโฟกัส วิธีที่คุณจะเข้าควบคุมโหมด AF Area นั้นก็ขึ้นอยู่กับกล้องแต่ละรุ่น แต่ส่วนใหญ่แล้วออปชั่นการทำงานนั้นจะคล้ายคลึงกัน คุณจะสามารถเลือกได้ว่าคุณจะใช้จุด AF แบบจุดเดียว แบบเป็นกลุ่ม หรือจะใช้งานจุด AF ทุกจุดพร้อมกัน เมื่อคุณมองผ่านช่องมองภาพขณะที่คุณทำการปรับค่าเหล่านี้ คุณก็จะเห็นจุด AF สว่างขึ้นตามค่าที่คุณตั้งไว้

 อธิบาย โหมดโฟกัสภาพของกล้อง SLR

คำแนะนำง่ายๆ ในการใช้งานกล้อง SLR ของคุณที่จะสร้างความแตกต่างระหว่างการบันทึกภาพที่คมชัดและภาพที่พร่าเบลอ

โหมด AF Area
เลือกจำนวนจุด AF ที่คุณต้องการใช้งาน เพื่อผลลัพธ์ที่ดีที่สุดให้เลือกจุด AF ด้วยตัวคุณเองแทนที่จะปล่อยให้กล้องเลือกให้คุณ

ปุ่ม AF
กดปุ่มนี้แล้วใช้แป้นควบคุมหลักเลือกโหมด AF แต่ในกล้อง Nikon คุณสามารถปรับสวิตช์เพื่อเลือกโหมดที่คุณต้องการได้เลย

ปุ่มลั่นชัตเตอร์
กดปุ่มลั่นชัตเตอร์ลงครึ่งหนึ่งเพื่อเริ่มการโฟกัสอัตโนมัติ สำหรับโหมด One-Shot AF เมื่อคุณกดปุ่มชัตเตอร์นี้ลงครึ่งหนึ่ง โฟกัสล็อกแล้วเลนส์ก็จะไม่ทำการโฟกัสอีก

เลือกจุด AF
ในกล้องระดับมืออาชีพจะมีจุด AF และรูปแบบเซ็นเซอร์ที่หลากหลายสำหรับการโฟกัสอัตโนมัติกับเลนส์ที่มีช่องรับแสงที่กว้างมากๆ

ปุ่ม AF Lock
คุณสามารถเปิดและปิดระบบโฟกัสอัตโนมัติได้ด้วยการใช้ปุ่มด้านหลังกล้อง วิธีนี้จะช่วยให้คุณหยุดเลนส์ไม่ให้โฟกัสใหม่ในโหมด Continuous AF

การเลือกจุด AF
ถ้าคุณใช้กล้อง Canon คุณก็จำเป็นต้องกดปุ่มนี้แล้วใช้แป้นควบคุมหรือล้อควบคุมเลือกจุด AF ที่คุณต้องการใช้งาน

 อธิบายการตั้งค่ากล้อง

วิธีการตั้งค่าระบบโฟกัสอัตโนมัติ กล้องของคุณภายในสามขั้นตอน

 

ตั้งโหมดโฟกัส

ใช้สวิตช์บนตัวเลนส์เพื่อตั้งค่าโฟกัสอัตโนมัติ (AF) หรือแมนวลโฟกัส (MF) เลนส์บางตัวจะมีออปชั่นจำกัดระยะโฟกัสซึ่งจะช่วยคุณกำหนดระยะที่เลนส์สามารถ โฟกัสเพื่อเพิ่มความเร็วของระบบ AF ในการหาเป้าหมาย

เลือกโหมด AF

อันดับต่อมา คุณจำเป็นต้องเลือกโหมด AF โดยเลือก One-Shot AF สำหรับตัวแบบที่อยู่นิ่งและ AI Servo AF สำหรับตัวแบบเคลื่อนไหว ส่วนโหมดที่สามนั้นกล้องจะทำการเปลี่ยนค่าจาก One Shot มาเป็น AI Servo โดยอัตโนมัติเมื่อกล้องรู้สึกถึงความเคลื่อนไหวในเฟรมภาพ

 

เลือกจุด AF

คุณสามารถเลือกจุด AF ทุกจุดแล้วปล่อยให้กล้องตัดสินใจเลือกใช้จุดใดก็ได้ในการโฟกัส หรือคุณจะเป็นคุณกำหนดจุด AF แล้วเป็นคนเลือกตำแหน่งที่กล้องจะโฟกัสด้วยตัวของคุณเอง

 - เราควรใช้จุด AF จำนวนเท่าใด?

นั้นขึ้นอยู่กับสิ่งที่คุณถ่ายภาพ ถ้าคุณสั่งใช้จุด AF ทุกจุด กล้องก็จะเลือกใช้จุด AF ในการโฟกัสอัตโนมัติ แม้ว่าระบบนี้จะสามารถเลือกโฟกัสบนตัวแบบที่ต้องการถ้าตัวแบบของคุณมีขนาด ที่ใหญ่ในเฟรมภาพ แต่คุณก็จะไม่สามารถกำหนดตำแหน่งของการโฟกัสได้อย่างแท้จริง เพราะจะมีโอกาสที่กล้องล็อกโฟกัสบนฉากหน้าหรือฉากหลัง หรือในส่วนที่คุณไม่ต้องการ อย่างเช่น บริเวณปลายจมูกแทนที่จะเป็นดวงตา

อย่างไรก็ตาม โหมดนี้จะมีประโยชน์มากเวลาที่คุณถ่ายภาพตัวแบบที่ตัดกับฉากหลังเรียบๆ อย่างเช่นนกบินบนท้องฟ้าสีน้ำเงิน ยิ่งกล้องของคุณมีจุด AF มากเท่าไร กล้องก็จะสามารถติดตามตัวแบบได้อย่างแม่นยำมากขึ้นเท่านั้น

แต่ในสถานการณ์ส่วนใหญ่ โฟกัสอัตโนมัติจะเร็วขึ้นและแม่นยำขึ้นถ้าคุณเปลี่ยนโหมด AF Area มากเป็น Single AF แทน ซึ่งในจำนวนจุด AF ทั้งหมด จุด AF จุดกลางจะเป็นจุดที่มีความแม่นยำที่สุด ซึ่งคุณสามารถใช้ประโยชน์จากสิ่งนี้ได้ด้วยการวางตำแหน่งจุด AF จุดนี้บนพื้นที่ที่คุณต้องการให้มีความคมชัดแล้วกดปุ่มลั่นชัตเตอร์ลงครึ่ง หนึ่งเพื่อล็อกโฟกัส ขณะที่คุณยังคงกดปุ่มลั่นชัตเตอร์ค้างไว้ ให้คุณจัดองค์ประกอบภาพอีกครั้งแล้วจึงกดปุ่มลั่นชัตเตอร์ลงจนสุดเพื่อ บันทึกภาพ

เวลาใดที่ควรโฟกัสแบบแมนวล?

การโฟกัสแบบแมนวลนั้นจะเหมาะในเวลาที่ระยะการโฟกัสอยู่ในระยะเดิม อย่างเช่น ในการถ่ายภาพกีฬารถยนต์ที่วิ่งผ่านเส้นทางเดิม การโฟกัสแบบแมนวลจะช่วยให้คุณถ่ายภาพรถยนต์แต่ละคันที่วิ่งผ่านไป โดยที่ระบบโฟกัสอัตโนมัติจะไม่โฟกัสเลนส์ไปยังจุดอื่นๆ ของภาพที่คุณไม่ต้องการ

ระบบโฟกัสแบบแมนวลยังเป็นตัวเลือกเดียวในกรณีที่กล้องไม่สามารถล็อกโฟกัส ได้ เลนส์บางตัวมีออปชั่นการโฟกัสแบบแมนวลได้ตลอดเวลา (Full-time manual focusing) ดังนั้นคุณจึงสามารถแก้ปัญหาการโฟกัสที่เกิดจากโฟกัสอัตโนมัติได้โดยที่ไม่ ต้องปรับสวิตช์เลนส์ไปที่ MF เลย

 

วิธีการ… โฟกัสด้วย Live View

Live View ช่วยทำให้การโฟกัสแบบแมนวลสะดวกสบายขึ้น เพียงแค่อย่าคาดหวังปฏิกิริยาตอบสนองฉับพลันเวลาที่คุณเปลี่ยนไปใช้โฟกัสอัตโนมัติ…

 

ออปชั่นโฟกัสอัตโนมัติ

ออปชั่นที่มีนั้นก็ขึ้นอยู่กับกล้องแต่ละรุ่น แต่ส่วนใหญ่แล้วจะแยกเป็นโหมดเร็ว (ใช้เซ็นเซอร์ AF ของกล้อง แต่กระจกสะท้อนภาพจะตีกลับลงมารบกวนการทำงานของ Live View) โหมดช้าที่ทำงานได้ราบรื่นกว่า และโหมดจับใบหน้า (ในภาพ)

การโฟกัสที่ยืดหยุ่น

โหมดโฟกัสอัตโนมัติแบบ Contrast-detect ที่ใช้ความเปรียบต่างใช้ภาพบนเซ็นเซอร์เพื่อจับโฟกัสแทนที่จะใช้จุด AF ของกล้อง ดังนั้นคุณจึงสามารถวางตำแหน่งเฟรมโฟกัสอัตโนมัติได้ตามที่คุณต้องการ ให้ใช้แป้นเลื่อนควบคุมหรือวงล้อเพื่อย้ายตำแหน่ง จากนั้นกดปุ่มชัตเตอร์ลงครึ่งหนึ่งจนกว่าโฟกัสจะล็อก

การขยายแบบแมนวล

Live View จะช่วยคุณโฟกัสแบบแมนวลได้ง่ายขึ้น เพราะคุณจะสามารถขยายภาพและปรับแต่งโฟกัสได้อย่างละเอียด วิธีนี้เหมาะสำหรับการถ่ายภาพทิวทัศน์และมาโคร เพียงแค่คุณต้องพิถีพิถันในการปรับวงแหวนโฟกัสภาพ เนื่องจากความคมชัดแบบยอมรับได้กับความคมชัดแบบคมกริบนั้นมีแตกต่างกันเพียง ไม่กี่มิลลิเมตร

คำแนะนำในการถ่ายภาพ การโฟกัสแบบไฮเปอร์โฟกัส

เมื่อคุณต้องการให้ทุกๆ อย่างตั้งแต่ด้านหน้าและด้านหลังมีความคมชัด ลองใช้เทคนิคไฮเปอร์โฟกัส

การถ่ายภาพทิวทัศน์มักต้องใช้ความแม่นยำของการโฟกัสแบบแมนวล แม้ว่าจะมีเพียงจุดๆ เดียวที่มีความคมชัดอย่างแท้จริง แต่คุณสามารถเพิ่มระยะชัดลึกได้ด้วยการใช้ช่องรับแสงขนาดเล็กรวมกับเทคนิค โฟกัสภาพแบบไฮเปอร์โฟกัส (Hyperfocal focusing) เทคนิคนี้ก็คือการโฟกัสภาพแบบแมนวลที่ระยะไฮเปอร์โฟกัส ซึ่งเป็นจุดที่สามารถเร่งความคมชัดทั้งด้านหน้าและด้านหลังได้มากที่สุด การใช้เลนส์ที่มีสเกลระยะการโฟกัสจะช่วยให้คุณโฟกัสภาพด้วยวิธีนี้ได้ง่าย ขึ้น

ภาพใน Live View หรือช่องมองภาพจะปรากฏเป็นความเบลอ ดังนั้นให้คุณใช้ปุ่มพรีวิวระยะชัดลึกเพื่อตรวจเช็คความคมชัดของภาพ

สนับสนุนเนื้อหา: www.digitalcamera-thailand.com