อุตสาหกรรมเทคโนโลยีในยุโรปผนึกกำลัง เรียกร้อง EU เร่งเครื่องลดพึ่งพา Big Tech ต่างชาติ

กลุ่มบริษัทเทคโนโลยีชั้นนำของยุโรปกว่า 80 แห่ง (เป็นตัวแทนราว 100 องค์กร) ส่งจดหมายเปิดผนึกถึงประธานคณะกรรมาธิการยุโรปและหัวหน้าฝ่ายดิจิทัล เรียกร้องให้สหภาพยุโรป (EU) ดำเนิน "มาตรการขั้นเด็ดขาด"

เพื่อลดการพึ่งพาโครงสร้างพื้นฐานและบริการดิจิทัลจากต่างชาติ โดยมุ่งหวังที่จะเสริมสร้างเศรษฐกิจ ความแข็งแกร่ง และความมั่นคงของภูมิภาค ท่ามกลางสถานการณ์โลกที่ผันผวน

เนื้อหาในจดหมายระบุว่า EU ควรปรับแนวทางการสนับสนุน โดยเน้นส่งเสริมการใช้เทคโนโลยีทางเลือกที่พัฒนาในยุโรปเอง ซึ่งมีศักยภาพทางการค้าสูง ตั้งแต่แอปพลิเคชัน แพลตฟอร์ม โมเดล AI ไปจนถึงชิป คอมพิวเตอร์ พื้นที่จัดเก็บข้อมูล และการเชื่อมต่อ

บริษัทต่างๆ ในหลากหลายภาคส่วน เช่น คลาวด์ โทรคมนาคม การป้องกันประเทศ รวมถึงสมาคมธุรกิจและสตาร์ทอัพระดับภูมิภาค ได้ร่วมลงนามในจดหมายฉบับนี้ โดยเสนอให้ EU เปลี่ยนกลยุทธ์ด้านเทคโนโลยีไปสู่ "สถานะกึ่งสงคราม" และมุ่งมั่นที่จะสนับสนุน "โครงสร้างพื้นฐานดิจิทัลที่มีอำนาจอธิปไตย"

แผนดังกล่าวผลักดันให้ลดการพึ่งพาบริษัทเทคโนโลยีขนาดใหญ่จากต่างชาติ (Big Tech) โดยส่งเสริมการพัฒนาสิ่งที่เรียกว่า "Euro stack" อย่างจริงจัง ข้อเสนอนี้ไม่ได้เกิดขึ้นโดยบังเอิญ แต่มีรากฐานมาจากเอกสาร "Euro Stack" ที่เผยแพร่เมื่อเดือนมกราคม ซึ่งให้รายละเอียดเกี่ยวกับกลยุทธ์นี้

นอกจากนี้ ยังมีการพูดคุยในวงกว้างในช่วงครึ่งปีที่ผ่านมา เกี่ยวกับโอกาสที่ยุโรปจะใช้ประโยชน์จากสถานการณ์ทางภูมิรัฐศาสตร์ที่ไม่แน่นอนนี้ เพื่อผลักดันให้ EU นำกลยุทธ์อุตสาหกรรมดิจิทัลที่เน้นการสนับสนุนนวัตกรรมในท้องถิ่นมาใช้

การเรียกร้องให้ "ยุโรปต้องมาก่อน" ในด้านเทคโนโลยี ได้รับการสนับสนุนจากบริษัทต่างๆ เช่น Airbus, OVHCloud และ Proton เกิดขึ้นหลังจากการประชุมความมั่นคงมิวนิก ซึ่งรองประธานาธิบดีสหรัฐฯ ได้แสดงท่าทีแข็งกร้าวต่อยุโรป ทำให้เกิดความกังวลเกี่ยวกับความไม่แน่นอนของระเบียบโลก และสิ่งที่สหรัฐฯ อาจทำภายใต้การนำของอดีตประธานาธิบดีทรัมป์

ความกังวลหลักคือโครงสร้างพื้นฐานทางเทคโนโลยีที่สำคัญ ซึ่งเป็นเจ้าของและดำเนินการโดยบริษัทในสหรัฐฯ อาจไม่น่าไว้วางใจสำหรับยุโรป หากคำสั่งประธานาธิบดีสามารถบังคับให้บริษัทสหรัฐฯ หยุดให้บริการหรือตัดขาดห่วงโซ่อุปทานได้โดยง่าย

Wolfgang Oels ผู้บริหารระดับสูงของ Ecosia กล่าวว่า "ลองจินตนาการถึงยุโรปที่ไม่มีการค้นหาทางอินเทอร์เน็ต อีเมล หรือซอฟต์แวร์สำนักงาน มันจะหมายถึงการล่มสลายอย่างสมบูรณ์ของสังคมของเรา... สิ่งที่คล้ายกันเพิ่งเกิดขึ้นกับยูเครน" เขายังเน้นย้ำถึงความจำเป็นที่ยุโรปต้องมีอำนาจอธิปไตยในโครงสร้างพื้นฐานที่สำคัญ รวมถึงด้านดิจิทัล

ท่าทีล่าสุดของรองประธานาธิบดีสหรัฐฯ ที่งาน AI Action summit ซึ่งวิพากษ์วิจารณ์กฎหมายของยุโรปว่าเป็นอุปสรรคต่อนวัตกรรมและอำนาจของเทคโนโลยีสหรัฐฯ ยิ่งตอกย้ำความตั้งใจของสหรัฐฯ ในการครองความเป็นผู้นำด้านดิจิทัลในยุค AI

อย่างไรก็ตาม จดหมายจากภาคอุตสาหกรรมไม่ได้ตอบสนองต่อภัยคุกคามภายนอกเท่านั้น แต่ยังอ้างอิงถึงรายงาน Draghi ปี 2024 เกี่ยวกับความสามารถในการแข่งขันของ EU ซึ่งสร้างความกังวลเกี่ยวกับอัตราการเติบโตที่ชะลอตัวของภูมิภาค แต่ยังไม่มีมาตรการที่เป็นรูปธรรมมากนัก

กลุ่มพันธมิตรนี้เสนอแนวทางการแก้ไข พร้อมเตือนถึงความเสี่ยงหาก EU ยังคงดำเนินการในลักษณะเดิม โดยระบุว่าหากไม่มีการดำเนินการอย่างเร่งด่วนเพื่อส่งเสริมความต้องการเทคโนโลยีที่ผลิตในยุโรป มีความเสี่ยงที่บริษัทเทคโนโลยีขนาดใหญ่ของสหรัฐฯ จะเข้าครอบครองโครงสร้างพื้นฐานดิจิทัลที่สำคัญ เช่น คลาวด์คอมพิวติ้ง อย่างสมบูรณ์ และยุโรปจะสูญเสียโอกาสในการเติบโตของนวัตกรรมดิจิทัลและผลิตภาพ

ข้อเสนอหลักคือการให้ EU สนับสนุนการจัดซื้อจัดจ้างจากผู้ให้บริการในยุโรป (Buy European) เพื่อกระตุ้นความต้องการและปลดล็อกการลงทุน นอกจากนี้ ยังมีการเสนอให้ส่งเสริมความร่วมมือและการรวมกลุ่มระหว่างผู้ให้บริการเทคโนโลยีในยุโรป เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันกับบริษัทต่างชาติ

ผู้สนับสนุนแนวคิดนี้มองว่า ในโลกที่สหรัฐฯ ให้ความสำคัญกับ "อเมริกาต้องมาก่อน" การที่ยุโรปยังคงความเป็นกลางในการลงทุนทรัพยากรนั้นดูเหมือนจะเป็นแนวคิดที่ล้าสมัย และยุโรปจำเป็นต้องมีกลยุทธ์ที่ชัดเจนในการสนับสนุนเทคโนโลยีของตนเอง เพื่อความมั่นคงและอนาคตของภูมิภาค

ผลกระทบหากเรื่องนี้เป็นจริง

ผลกระทบที่อาจเป็นไปในทางที่ดีสำหรับประเทศไทย

• โอกาสในการเรียนรู้และร่วมมือ: หาก EU ประสบความสำเร็จในการสร้างระบบนิเวศเทคโนโลยีของตนเอง จะเป็นกรณีศึกษาที่น่าสนใจสำหรับประเทศไทยในการพัฒนาอุตสาหกรรมดิจิทัลของประเทศ และอาจมีโอกาสในการร่วมมือหรือแลกเปลี่ยนความรู้กับบริษัทเทคโนโลยีในยุโรปในอนาคต
• แรงกดดันต่อ Big Tech: การที่ EU พยายามลดอิทธิพลของ Big Tech อาจนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงในแนวทางการดำเนินธุรกิจของบริษัทเหล่านี้ทั่วโลก ซึ่งอาจส่งผลให้เกิดความสมดุลมากขึ้นในตลาดดิจิทัล และเปิดโอกาสให้ผู้เล่นรายอื่น รวมถึงบริษัทไทย มีพื้นที่มากขึ้นในการแข่งขัน
• ส่งเสริมความหลากหลายของผู้ให้บริการ: หากยุโรปลดการพึ่งพา Big Tech ของสหรัฐฯ ได้สำเร็จ จะเป็นการส่งสัญญาณถึงความสำคัญของการมีผู้ให้บริการเทคโนโลยีที่หลากหลาย ซึ่งอาจเป็นแรงบันดาลใจให้ประเทศไทยพิจารณาการกระจายความเสี่ยงและสนับสนุนผู้ให้บริการเทคโนโลยีในประเทศหรือภูมิภาคอื่น ๆ นอกเหนือจากผู้เล่นหลักจากสหรัฐฯ และจีน

ผลกระทบที่อาจเป็นไปในทางที่ไม่ดีสำหรับประเทศไทย

• ข้อจำกัดในการเข้าถึงเทคโนโลยี: หาก EU มุ่งเน้นการใช้เทคโนโลยีที่พัฒนาในยุโรปเป็นหลัก อาจทำให้บริษัทหรือผู้บริโภคในประเทศไทยมีทางเลือกในการเข้าถึงเทคโนโลยีบางอย่างลดลง โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากเทคโนโลยีเหล่านั้นเป็นที่นิยมและใช้งานอย่างแพร่หลายในปัจจุบัน
• ต้นทุนที่อาจสูงขึ้น: การเปลี่ยนไปใช้เทคโนโลยีทางเลือก (หากมีผลกระทบต่อการเข้าถึงเทคโนโลยีปัจจุบัน) อาจมีต้นทุนที่สูงขึ้นสำหรับผู้ใช้งานในประเทศไทย ทั้งในด้านการปรับตัว การเรียนรู้ และค่าใช้จ่ายในการใช้งาน
• ผลกระทบต่อความสัมพันธ์ทางการค้า: หากมาตรการของ EU ถูกมองว่าเป็นการกีดกันทางการค้า อาจส่งผลกระทบต่อความสัมพันธ์ทางการค้าระหว่าง EU กับประเทศอื่น ๆ รวมถึงประเทศไทยได้
• การแข่งขันที่เข้มข้นขึ้นในตลาดอื่น: หากบริษัทเทคโนโลยีจากยุโรปได้รับการสนับสนุนให้เติบโตในภูมิภาคของตนเอง อาจทำให้บริษัทเหล่านี้กลายเป็นคู่แข่งที่แข็งแกร่งขึ้นในตลาดอื่น ๆ รวมถึงตลาดในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่ประเทศไทยก็เป็นส่วนหนึ่ง

อย่างไรีก็ตาม ข่าวนี้เป็นสัญญาณที่บ่งบอกถึงความเปลี่ยนแปลงที่อาจเกิดขึ้นในภูมิทัศน์เทคโนโลยีโลก การที่ยุโรปพยายามสร้างความแข็งแกร่งให้กับเทคโนโลยีของตนเองอาจนำมาซึ่งโอกาสและความท้าทายสำหรับประเทศไทย การติดตามความเคลื่อนไหวนี้อย่างใกล้ชิด และเตรียมพร้อมรับมือกับผลกระทบที่จะเกิดขึ้นจึงเป็นสิ่งสำคัญ