"ธนบัตรชำรุด" ต้องทำอย่างไร แลกหรือเปลี่ยนได้ไหม

คงเคยเห็นข่าวธนบัตรได้รับความเสียหายทั้งจากการฉีกขาด ไฟไหม้ ลบเลือน ปลวกกิน หรือจะมาจากสาเหตุใดก็ตามเราก็คงนึกเสียดาย โดยเฉพาะถ้าปริมาณเงินที่เสียหายนั้นมีปริมาณมาก แม้จะทราบว่าเราสามารถแลก หรือเปลี่ยนธนบัตรชำรุดเหล่านั้นได้ แต่การแลกหรือเปลี่ยนธนบัตรมีเงื่อนไข และรายละเอียดอย่างไรบ้าง พวกคุณรู้ไหม

ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ได้ระบุเกี่ยวกับลักษณะธนบัตรชำรุดไว้ว่ามีลักษณะใดบ้าง

ธนบัตรชำรุดไม่เป็นเงินที่ชำระหนี้ได้ตามกฎหมาย ตามพระราชบัญญัติเงินตรา พุทธศักราช 2501 มาตรา 18 จำ​แนกไว้ 4 ลักษณะ ดังนี้

1) ธนบัตรครึ่งฉบับ คือ ธนบัตรที่ถูกแยกตรงกลาง หรือใกล้กับกลางเป็นสองส่วนตามยืนเท่านั้น

หลักเกณฑ์การรับแลก - ให้รับแลกเปลี่ยนแต่ละครึ่งฉบับ ได้ครึ่งราคาของราคาเต็มของธนบัตรนั้น โดยต้องเขียนคำร้องการขอแลกเปลี่ยนธนบัตรชำรุด

2) ธนบัตรต่อท่อนผิด คือ ธนบัตรซึ่งมีส่วนของธนบัตรฉบับอื่นมาต่อเข้าเป็นฉบับเดียวกัน  

หลักเกณฑ์การรับแลก - ถ้าไม่เกินสองท่อน แต่ละท่อนเป็นธนบัตรแบบและชนิดราคาเดียวกัน ให้รับแลกเปลี่ยนได้เต็มราคาของธนบัตรนั้น ในกรณีที่ธนบัตรชำรุดขาดออกจากกันมากกว่าสองท่อน จะต้องเขียนคำร้องการขอแลกเปลี่ยนธนบัตรชำรุด

3) ธนบัตรขาดวิ่น คือ ธนบัตรซึ่งมีส่วนหนึ่งส่วนใดขาดหายไป

หลักเกณฑ์การรับแลก - ​หากส่วนที่เหลืออยู่มีมากกว่าครึ่งฉบับ และสามารถพิสูจน์ได้อย่างชัดเจนว่าเป็นธนบัตรรัฐบาล และมีสภาพที่จะไม่เสียหายจากจัดส่ง  ให้รับแลกเปลี่ยนได้เต็มราคาของธนบัตรนั้น

4) ธนบัตรลบเลือน คือ ธนบัตรที่มีเหตุทำให้อ่านข้อความหรือตัวเลขไม่ได้ความ

หลักเกณฑ์การรับแลก - หากการลบเลือนนั้น ไม่ถึงกับทำให้ไม่รู้ได้ว่าเป็นธนบัตรแท้จริง โดยให้รับแลกเปลี่ยนได้เต็มราคาของธนบัตรนั้น ซึ่งในกรณีนี้จะต้องเขียนคำร้องการขอแลกเปลี่ยนธนบัตรชำรุด เพื่อให้เจ้าหน้าที่ได้ทำการพิสูจน์ว่าเป็นธนบัตรรัฐบาล

สถานที่ติดต่อขอแลกเปลี่ยนธนบัตรชำรุด

ธนาคารออมสินทั่วประเทศ (ให้บริการในเวลาทำการทุกวัน)
ธนาคารพาณิชย์ทั่วประเทศ (ให้บริการเฉพาะวันพุธ ยกเว้นสาขาย่อยและสาขาในห้างสรรพสินค้า)

กรณีธนบัตรชำรุดถูกปลวกกัด/ไฟไหม้ และธนบัตรติดกันเป็นก้อน

-แนะนำให้นำธนบัตรตามสภาพที่เป็นก้อน ไม่ควรแยกหรือแกะออกจากภาชนะที่จัดเก็บ บรรจุธนบัตรชำรุดดังกล่าวในกล่องที่แข็งแรงเพื่อป้องกันไม่ให้ธนบัตรชำรุดมากไปกว่าเดิมระหว่างการเคลื่อนย้าย

-ให้นำบัตรประชาชนและสมุดบัญชีเงินฝากประเภทออมทรัพย์ของธนาคารใดก็ได้ ไปติดต่อที่ธนาคารออมสินหรือธนาคารพาณิชย์ และทำคำร้องขอแลกเปลี่ยนธนบัตร เมื่อเจ้าหน้าที่ธนาคารพิจารณาแล้วจะออกใบนำส่งธนบัตรชำรุด เพื่อให้ผู้ขอแลกนำธนบัตรมายื่นด้วยตนเองที่ ธปท. เนื่องจากธนบัตรอาจชำรุดเสียหายมากขึ้นระหว่างการนำส่ง

-ถ้าเป็นกรณีไฟไหม้ให้นำเอกสารแจ้งความไปด้วย

โดยสามารถติดต่อสอบถามหรือติดตามคำร้องฯ ได้ที่แผนกตรวจพิสูจน์ธนบัตร  โทร. 02 356 8736 ถึง 8