หลากหลายความเชื่อ "ธงจระเข้" ในงานทอดกฐิน หลังออกพรรษา

ใกล้จะถึงอีกหนึ่งวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาแล้ว นั่นก็คือวันออกพรรษา ซึ่งตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11 ของทุกปี โดยในปีนี้ตรงกับวันพฤหัสบดีที่ 21 ตุลาคม 2564 และต่อจากนี้ก็จะเข้าสู่ประเพณีการทอดกฐิน ที่มีกำหนดคือจะจัดภายใน 1 เดือน หลังจากวันที่ออกพรรษา

• ความหมาย-ปริศนาธรรมของ "ธงกฐิน" จระเข้ ตะขาบ นางมัจฉา เต่า
• วันออกพรรษา 2564 กิจกรรมที่ควรปฏิบัติในวันออกพรรษา

ซึ่งหากกล่าวถึงประเพณีทอดกฐินแล้ว อีกหนึ่งความเชื่อในประเพณีนี้ก็คือ "ธงกฐิน" ซึ่งเป็นเครื่องหมายว่าวัดดังกล่าวได้รับผ้ากฐินแล้ว โดย ธงกฐิน จะมีด้วยกัน 4 สัญลักษณ์ คือ ธงจระเข้ ธงนางมัจฉา ธงตะขาบ และ ธงเต่า ซึ่งแต่ละสัญลักษณ์ แต่ก็มีความหมาย และปริศนาธรรมที่แตกต่างกันออกไป แต่ในวันนี้ Sanook Horoscope จะมาพูดถึง ธงจระเข้ ว่ามีตำนานความเชื่อ หรือเรื่องเล่าใดบ้างเกี่ยวกับเรื่องนี้ ไปดูกันเลย

• ในสมัยโบราณ การแห่ผ้ากฐินจะใช้เรือเป็นพาหนะในการสัญจรไปตามลำน้ำ เพื่อป้องกันสัตว์อันตราย เช่นจระเข้ จึงได้คิดทำธงเป็นสัญลักษณ์จระเข้ขึ้น แล้วนำไปไว้หน้าเรือ เพื่อให้จระเข้ตามลำน้ำ หรือสัตว์ที่มีความดุร้ายได้รับรู้ว่าจะมีงานบุญเกิดขึ้น จะได้มีจิตใจที่อ่อนลง และอนุโมทนาบุญไปกับงานบุญครั้งนี้ และไม่คิดที่จะทำร้ายผู้ที่มาร่วมประเพณี
  
  
• เชื่อว่าการเดินทางในสมัยโบราณ จะต้องอาศัย "ดวงดาว" ในการเดินทาง ซึ่งดาวจระเข้ จะขึ้นในตอนใกล้สว่าง หากวัดไหนอยู่ไกลกว่าจะเคลื่อนผ้ากฐินไปถึงที่วัด ก็สว่างพอดี เมื่อมีผู้คิดทำธงกฐินก็อาจจะนำดาวจระเข้มาใช้เป็นสัญลักษณ์ว่า ธงจระเข้ คือการประกาศว่าทอดกฐินแล้ว หรือเป็นการบอกเวลาเพื่อเคลื่อนกฐิน
  
  
• เป็นเรื่องเล่าจากนิทานโบราณ โดยเล่าเรื่องราวว่า อุบาสกคนหนึ่ง ได้ทำการแห่กฐินในทางเรือ และมีจระเข้ตัวหนึ่งอยากได้บุญ จึงได้ว่ายน้ำตามเรือไปด้วย แต่จระเข้ตัวดังกล่าวหมดกำลัง ว่ายต่อไปไม่ไหว แต่ด้วยความที่อยากร่วมบุญ จึงได้บอกกับอุบาสกคนดังกล่าวว่า ช่วยเขียนรูปตนเองเพื่อให้เป็นตัวแทน หรือสักขีพยานแทนการไปร่วมบุญในครั้งนี้ อุบาสกจึงได้เขียนรูปจระเข้ขึ้นเป็นธงสัญลักษณ์ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา
  
  
• เป็นอีกหนึ่งเรื่องเล่าในสมัยโบราณ ที่ได้พูดถึงเศรษฐีคนหนึ่ง ที่มีนิสัยตระหนี่ ไม่เคยเข้าวัดทำบุญ และจะนำเงินใส่ไหไปฝังไว้ริมน้ำ เมื่อเศรษฐีคนนั้นเสียชีวิต และเกิดเป็นจระเข้เฝ้าสมบัติของตนเอง ได้รับความทุกข์ทรมาน ต่อมาจึงได้เข้าฝันญาติให้ขุดเงินที่เคยฝังไว้ริมน้ำเอาไปทำบุญทอดกฐิน และจระเข้ หรืออดีตเศรษฐีก็ได้ว่ายตามเรือผ้ากฐินไป เมื่อจระเข้ได้รับบุญก็มุดน้ำหายไป กลายเป็นธรรมเนียมธงจระเข้ขึ้นมา