ความเชื่อ "ส้มป่อย" พืชศักดิ์สิทธิ์ ใช้ในพิธีกรรมปัดเป่าสิ่งชั่วร้าย ชำระสิ่งอัปมงคล

Sanook Horoscope วันนี้ พามาทำความรู้จักไม้มงคลอีกหนึ่งชนิด นั่นก็คือ ส้มป่อย ที่เชื่อว่าเมื่อนำมาปลูกในบ้านจะช่วยปลดปล่อยความทุกข์โศกโรคภัยต่างๆ และมีความเชื่อด้วยว่า ส้มป่อย สามารถช่วยปัดเป่าสิ่งชั่วร้าย และสิ่งอัปมงคลได้ด้วย

สำหรับ ส้มป่อย นั้น เป็นไม้พุ่มรอเลื้อย เป็นไม้ที่มีฝักลักษณะแบบยาว แบ่งเป็นข้อๆ คล้ายกับมะขามเทศ เปลือกฝักอ่อนสีเขียวอมแดง แต่งถ้าฝักแก่แล้วจะเป็นจะเป็นสีน้ำตาลเข้ม ไปจนเกือบถึงสีดำ

ส้มป่อย เป็นไม้ที่มีประโยชน์เป็นสรรพคุณทางยาในทุกส่วน เช่น ใบ ฝัก เปลือก สามารถนำมาเป็นยาช่วยขจัด ขับเสมหะได้ ยอดอ่อน หรือใบอ่อนนำมาใช้รับประทาน หรือนำไปใส่แกงเพิ่มรสเปรี้ยว หรือน้ำของฝักส้มป่อย ก็นำมาใช้ขัดเครื่องเงิน เครื่องทอง ให้เงาวับได้ด้วยเช่นกัน

นอกจากประโยชน์ของส้มป่อยที่มีหลากหลายแล้ว ส้มป่อย ยังเป็นไม้ที่เข้ามาเกี่ยวข้องกับเรื่องราวความเชื่อด้วย ทั้งการเป็นไม้มงคลที่เชื่อว่าหากนำมาปลูกบริเวณบ้านทางฝั่งทิศเหนือ จะช่วยขจัดทุกข์ต่างๆ ให้หมดไปแล้ว ยังเป็นไม้นำมาใช้ในพิธีกรรมต่างๆ

โดยจะใช้ "ฝัก" ของส้มป่อยที่เก็บมาแล้ว นำไปตากให้แห้ง เมื่อจะใช้ก็นำฝักส้มป่อยไปเผา และนำไปแช่ในน้ำสะอาดที่มีผงขมิ้นละลายอยู่ และเรียกน้ำนี้ว่า น้ำขมิ้นส้มป่อย ไว้ใช้ในพิธีกรรมต่างๆ ทั้งพิธีที่เป็นมงคล และอัปมงคล ใช้ทำเป็นน้ำมนต์ ใช้ในพิธีรดน้ำดำหัว ก็เชื่อว่าจะช่วยปัดเป่าสิ่งชั่วร้าย ชำระสิ่งที่เป็นอัปมงคลได้ 

การที่เผาฝักส้มป่อย เชื่อว่าจะทำให้ส้มป่อยมีอิทธิฤทธิ์เพิ่มขึ้น และถ้าอยากให้ส้มป่อยมีความศักดิ์สิทธิ์มากยิ่งขึ้น ก็จะเก็บฝักส้มป่อยในวันเพ็ญเดือนห้า ต้องเป็นส้มป่อยที่ไม่ได้ขึ้นในป่าช้า หรือริมน้ำ และฝักส้มป่อยที่เก็บมานั้นควรเลือกฝักที่มี 7 ข้อ และใช้จำนวน 7 ฝัง ก็จะเพิ่มความศักดิ์สิทธิ์มากยิ่งขึ้น

อีกความเชื่อหนึ่งเกี่ยวกับส้มป่อย คือ ในบางพื้นที่ที่งานศพจะมีการเตรียมน้ำส้มป่อยให้ผู้ที่มาร่วมงานศพไว้ลูบหน้า ล้างมือหลังจกเสร็จพิธีเผาศพด้วย เพราะเชื่อว่าน้ำส้มป่อยจะช่วยขจัดความทุกข์ และไม่ให้สิ่งไม่ดีมารบกวนอีกด้วย