ทำไมต้องไหว้ครูวันพฤหัสบดี และความหมายดอกไม้ไหว้ครู

วันไหว้ครู 2566 ส่วนใหญ่แล้วทางสถานศึกษาจะจัดงานไหว้ครูขึ้น ในวันพฤหัสบดีที่ 2 ของเดือนมิถุนายน ซึ่งในปีนี้ จะตรงกับวันพฤหัสบดี ที่ 8 มิถุนายน 2566 เป็นงานที่จัดให้ศิษย์แสดงความเคารพ แสดงความกตัญญูต่อครูบาอาจารย์ ผ่านพานไหว้ครู หรือดอกไม้ไหว้ครู

ทำไมวันไหว้ครู ต้องจัดวันพฤหัสบดี

สำหรับวันไหว้ครูซึ่งส่วนใหญ่จะตรงกับวันพฤหัสบดี อาจจะได้รับอิทธิพลมาจากตามคติของพราหมณ์-ฮินดู ที่นับถือพระพฤหัสบดีว่าเป็น 'ครู' ของเทวดา โบราณจึงถือว่า วันพฤหัสบดี เป็น วันครู (วันไหว้ครู) โดยถือปฏิบัติสืบต่อกันมาว่าใครจะเรียนวิชา ศาสตร์ใด ๆ ก็จะต้องเริ่มเรียนในวันพฤหัสบดีเป็นวันแรก เพราะนับว่าเป็นวันดี วันมงคลสำหรับผู้เล่าเรียน จึงนิยมไหว้ครูกันในวันนี้

ซึ่งหากใครสังเกตตราของคุรุสภา ก็จะเห็นว่าตรานี้ใช้เป็นรูปของพระพฤหัสบดีเช่นกัน ซึ่งมีความหมายว่าเป็นครูของเทวดาในทางวิชาความรู้ มีกวางเป็นพาหนะ พระหัตถ์ขวาถือดอกบัว พระหัตถ์ซ้ายถือพระขรรค์กับรัศมีเป็นปริมณฑลล้อมรอบ ตราคุรุสภานี้ออกแบบโดยพระยาอนุมานราชธน เมื่อครั้งดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมศิลปากร และได้นำเสนอคณะอำนวยการคุรุสภาพิจารณา

ความหมายดอกไม้ไหว้ครู

อีกหนึ่งสิ่งสำคัญที่ใช้ในพิธีไหว้ครู นอกจากธูปเทียนแล้วนั้น ดอกไม้ก็เป็นสิ่งสำคัญ โดยจะใช้ทั้งหมด 4 อย่าง ได้แก่ ดอกมะเขือ หญ้าแพรก ข้าวตอก และดอกเข็ม ซึ่งแต่ละอย่างก็ล้วนแล้วแต่มีความหมายทั้งสิ้น

ดอกมะเขือ

เปรียบเป็นสัญลักษณ์ของการความเคารพ ความอ่อนน้อม เนื่องจากดอกมะเขือมีลักษณะดอกโค้ง เปรียบเสมือนการแสดงความเคารพบุคคลที่เราบูชา

หญ้าแพรก

เป็นสัญลักษณ์ของความอดทน เนื่องจากหญ้าแพรกเป็นต้นหญ้าที่ขึ้นได้ตลอดทุกฤดูกาล ทนทุกสภาวะ เปรียบเสมือนศิษย์ ถ้ามีความอดทนในการเล่าเรียน ก็จะสำเร็จการศึกษาตามหลักสูตร

ข้าวตอก

เป็นสัญลักษณ์ของความมีระเบียบวินัย เนื่องด้วยข้าวตอกจะต้องได้รับความร้อนจากการคั่วตลอดเวลา ก่อนที่เปลือกจะแตกออกและเมล็ดข้าวบานออก เปรียบเสมือนปัญญาความรู้ที่ได้รับจากครูจะได้แตกฉานเหมือนข้าวตอก นอกจากนี้ข้าวตอกยังใช้ในพิธีมงคล โดยใช้โปรยร่วมกับดอกไม้ เป็นเคล็ดว่าให้รุ่งเรืองเฟื่องฟูเหมือนข้าวตอกอีกด้วย

ดอกเข็ม

เป็นสัญลักษณ์ของสติปัญญาฉลาดหลักแหลม เนื่องจากดอกเข็มมีลักษณะกลีบดอกแหลมเปรียบเสมือนศิษย์ ถ้าใฝ่หาความรู้ ตั้งใจศึกษา ก็จะมีสติปัญญาฉลาดหลักแหลม