ภัยเงียบปลิดชีพนักปั่น เรื่องเดิมๆ ที่ไม่มีใครพูดถึง

อาฮุย แผ่นดินใหญ่ : เรื่อง

ไม่น่าเชื่อว่าวงการกีฬาต้นปีจะต้องพบความสูญเสียหลายครั้งในเวลาอันสั้นทั้งการจากไปของตำนานในหลายแวดวง แต่ที่ดูจะเป็นเรื่องน่าเศร้าไม่แพ้กันคืออุบัติเหตุ รวมถึงเหตุการณ์ไม่คาดฝันที่เกิดขึ้นระหว่างการแข่ง ซึ่งกลายเป็นโศกนาฏกรรมอีก

ปลายเดือนมีนาคม วงการนักปั่นสองล้อสูญเสียนักกีฬาชาวเบลเยียม 2 ราย จากเหตุไม่คาดฝัน เริ่มต้นจาก อองตวน เดมัวทีนักปั่นจักรยานวัย 25 ปี ของทีมแวนตี โกแบร์ ซึ่งเสียชีวิตจากอุบัติเหตุระหว่างการแข่งจักรยานเกงค์ วีเวลเกม ทางตอนเหนือของฝรั่งเศส หนุ่มนักปั่นถูกมอเตอร์ไซค์ที่ติดตามขบวนนักแข่งชนหลังขบวนนักปั่นเกิด เฉี่ยวชนเกี่ยวกันล้มลงไป ขณะที่เดมัวทีถูกมอเตอร์ไซค์ติดตามดูแลขบวนนักแข่งชน และเสียชีวิตที่โรงพยาบาลในภายหลัง

หลังการสูญเสียของเดมัวที วงการจักรยานสูญเสีย แดน มินเจียร์ นักปั่นวัยเพียง 22 ปี ซึ่งเพิ่งเทิร์นโปรเมื่อปีที่แล้ว แต่ล่าสุดแดนเสียชีวิตจากอาการหัวใจล้มเหลว กลายเป็นนักปั่นชาวเบลเยียมคนที่ 2 ซึ่งเสียชีวิตในช่วงเวลาห่างกันเพียงไม่กี่วัน

ถึงเป็นเหตุการณ์ที่มีต้นเหตุซึ่งแตกต่างกัน แต่เมื่อมีเหตุเกิดย้ำซ้ำในช่วงใกล้กัน สื่อและคนในแวดวงเริ่มกลับมาตั้งคำถามกับมาตรการรักษาความปลอดภัย สำหรับนักกีฬากลุ่มกีฬาประเภทที่ไม่มีการปะทะและมักถูกมองว่าความเสี่ยงน้อย

แรงกระเพื่อมจากอุบัติเหตุซึ่งเกิดกับอองตวน ส่งผลทำให้สหภาพจักรยานนานาชาติ องค์กรหลักขนาดใหญ่ที่ดูแลวงการจักรยานถูกกดดันให้สอบสวนอุบัติเหตุอย่าง จริงจัง เช่นเดียวกับนักปั่นแถวหน้าของวงการหลายคนที่มองว่า วงการต้องการมาตรการดูแลหรือควบคุมสภาพแวดล้อมอย่างเข้มงวดอีกระดับ โดยเฉพาะมาตรการควบคุมมอเตอร์ไซค์ติดตามดูแลขบวน ซึ่งมักเห็นติดเข้ามาอยู่ในหน้าจอเมื่อมีการถ่ายการแข่งขัน

ไม่แน่ใจว่าบริบทหรือปัจจัยทางสังคมหลายอย่างทำให้นึกถึงสังคมบ้านเราพอสมควร หลังจากอุบัติเหตุครั้งล่าสุด สื่อต่างประเทศสืบค้นข้อมูลอุบัติเหตุจักรยานล้มที่ผ่านมา ทำให้เห็นว่าช่วงต้นปีนี้มีนักปั่นจำนวนหนึ่งถูกมอเตอร์ไซค์ที่ดูแลขบวนผู้ แข่งชนจนกระดูกหัก และปีที่แล้วก็มีอุบัติเหตุที่จักรยานโดนมอเตอร์ไซค์หรือรถยนต์ชนเกิดขึ้น ระหว่างแข่งจักรยานไม่ต่ำกว่า 2 ครั้ง ขณะที่อุบัติเหตุครั้งล่าสุดมีผู้เสียชีวิตจนได้

หลักการใช้งานมอเตอร์ไซค์และรถยนต์เข้ามาระหว่างการแข่งจักรยานถูกอธิบายว่า ใช้เพื่อประโยชน์สำหรับการเคลื่อนที่ของนักข่าว, ตำรวจ, เจ้าหน้าที่ประจำการแข่งขัน หรือการช่วยเหลือเบื้องต้นรูปแบบต่าง ๆ ตามสถานการณ์ แต่ไม่พบว่าผู้ที่ขี่จะต้องมีทักษะหรือเข้าอบรมฝึกฝนการขับขี่ในสภาพการแข่ง จักรยานอย่างจริงจัง นอกเหนือจากการเข้าคอร์สระยะเวลาไม่เกิน 1 วัน

สิ่งที่เกิดกลายเป็นแรงกดดันและผลักดันให้องค์กรที่เกี่ยวข้องต้องตอบสนองด้วยการยอมรับความเป็นจริง และเริ่มปรับตัวให้ทันต่อสถานการณ์ซึ่งเปลี่ยนไป กีฬาจักรยานไม่ใช่กีฬาเฉพาะกลุ่ม หรือกีฬากึ่งสมัครเล่น ตามภาพจำของคนบางกลุ่มอีกแล้ว แวดวงจักรยานเติบโตขึ้น ไม่ใช่แค่ในระดับการใช้งานในชีวิตประจำวันเท่านั้น แต่ในระดับการแข่งขันจนถึงอาชีพ บริบทแวดล้อมการแข่งขันที่เปลี่ยนแปลงไปย่อมส่งผลต่อรูปทรงของการแข่ง

จากคำบอกเล่าของนักแข่งในวงการและสื่อที่เคยสัมผัสประสบการณ์การแข่งในรายการระดับนานาชาติ ผู้จัดแข่งเองก็ต้องพึ่งพาการเข้าถึงของช่างภาพ ซึ่งถือเป็นส่วนหนึ่งของการสร้างความน่าสนใจให้การแข่งขันเพื่อต่อยอดไปสู่รายได้ แม้ไม่มีกฎกำหนดจำนวนมอเตอร์ไซค์สำหรับช่างภาพที่วิ่งต่อการแข่งขัน หรือจำกัดความเร็วในการแข่งขัน แต่ที่เป็นประเด็นคือกระบวนการที่มันทำงานในสภาพการแข่ง ซึ่งมีพื้นที่ว่างบนถนนน้อยลงทุกขณะต่างหาก

ตอนนี้น่าจะถึงเวลาที่องค์กรควรนำข้อเสนอของคนที่เกี่ยวข้องมาปรับใช้ โดยกลุ่มนักปั่นและสื่อมองว่า ควรจำกัดความเร็วที่มอเตอร์ไซค์ใช้แซงกลุ่มนักปั่น รวมถึงกำหนดระบบการออกใบอนุญาตขับขี่ในการแข่งระดับโปร ซึ่งควรต้องใช้ความระมัดระวังอย่างสูง โดยกรณีของอองตวน ผู้ขับขี่มอเตอร์ไซค์เป็นคนมีประสบการณ์กว่า 20 ปี และพยายามหลบแล้ว ถึงจะไม่ใช่ความผิดของคนขับขี่มอเตอร์ไซค์โดยตรง แต่มาตรการที่วางกรอบการรักษาความปลอดภัยเป็นที่ตั้งจะช่วยสร้างความมั่นใจ และเรียกศรัทธาจากนักปั่นไปจนถึงแฟน ๆ ให้กลับมาอีกครั้ง

เชื่อว่าอีกไม่นานน่าจะมีการออกมาตรการอย่างเป็นรูปธรรมเพื่อป้องกันอุบัติเหตุซ้ำรอยอีก บทเรียนจากความคาดไม่ถึงเล็ก ๆ น้อย ๆ อีกอย่างหนึ่ง คือ การหาสมดุลระหว่างการดูแลความปลอดภัยแก่นักปั่น โดยไม่กระทบกระเทือนต่อกระบวนการทำงานของส่วนอื่น ๆ ที่สนับสนุนการแข่ง เช่น กลุ่มสื่อ น่าจะเป็นโจทย์ที่ต้องกลับไปคิดว่าจริงอยู่ ถ้าไม่มีช่างภาพหรือผู้สนับสนุนดูแลติดตามขับขี่มอเตอร์ไซค์ตาม ภาพลักษณ์ความน่าสนใจของการแข่งน่าจะลด แต่อีกแง่ถ้าขาดความเชื่อมั่นไว้วางใจจากนักแข่งเอง

เมื่อจำนวนนักแข่งลดลงเพราะกังวลเรื่องความปลอดภัย การแข่งจะเป็นการแข่งได้สมบูรณ์หรือไม่