ดวงตาเป็นมากกว่า หน้าต่างหัวใจ เพราะอาจเผยว่าเราโกหกหรือไม่

อาจเป็นเรื่องปกติธรรมดาที่ดวงตา อวัยวะที่เราใช้ในการรับภาพนั้น มักอยากจับจ้องมองสิ่งที่ดีและสวยงาม แต่ขณะเดียวกันนักวิจัยก็บอกว่า ลักษณะหรือพฤติกรรมการมองของเราอาจจะช่วยบอกได้ว่าเราเคยรู้จักบุคคลหรือเคยเห็นสิ่งนั้นมาก่อนหรือไม่

นักวิจัยสนใจศึกษาเรื่องนี้เพื่อนำมาใช้ประโยชน์ในกระบวนการยุติธรรมที่อาจจะช่วยพิสูจน์หาข้อเท็จจริงบางอย่างได้ เพราะโดยปกติแล้ว เครื่องจับเท็จซึ่งมุ่งที่การตอบสนองทางร่างกายบางอย่าง เช่น การเต้นของหัวใจ ระดับเสียงในการตอบคำถาม และปฏิกิริยาทางร่างกายนั้น อาจจะไม่สามารถยืนยันได้อย่างถูกต้องน่าเชื่อถือ 100 เปอร์เซ็นต์ เพราะผู้ที่มีความชำนาญอาจจะสามารถควบคุมพฤติกรรมเหล่านี้ได้

แต่นักวิจัยบอกว่า สายตาและลักษณะการมองสิ่งต่างๆ ของคนเรา โดยเฉพาะสิ่งที่เรารู้จักคุ้นเคยมาก่อนนั้น จะแตกต่างจากสิ่งที่เราไม่เคยเห็นมาก่อน เพราะเมื่อเรามองภาพหรือสิ่งที่รู้จักคุ้นเคย สายตามักจะมองจับที่ส่วนต่างๆ ของใบหน้าซึ่งเป็นที่คุ้นตาอย่างรวดเร็ว เพื่อสำรวจและยืนยันความจำ

แต่หากภาพหรือใบหน้าที่นำมาแสดงนั้นเป็นสิ่งที่ไม่เคยเห็นมาก่อน เราก็มักจะใช้เวลานานกว่า และใช้สายตาสำรวจส่วนต่างๆ บนใบหน้ามากกว่า เมื่อเทียบกับการมองสิ่งที่เราเคยรู้จักแล้ว

แม้ว่าการศึกษาพฤติกรรมการใช้สายตามองนี้อาจจะไม่ใช่วิธีที่จะใช้ยืนยันการจับเท็จได้อย่างสมบูรณ์ แต่อย่างน้อยที่สุดวิธีนี้ก็จะช่วยให้เจ้าหน้าที่สอบสวนสามารถมีข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับพยานหรือหลักฐานทางวัตถุต่างๆ ที่นำมาแสดงว่าเป็นสิ่งที่บุคคลนั้นเคยรู้จักหรือเคยเห็นมาก่อนหรือไม่

และขณะที่ดวงตาเปรียบเสมือนหน้าต่างของหัวใจนั้น แต่ในแง่ของการมองแล้ว นักวิจัยเชื่อว่าคนเราอาจจะโกหกคนอื่นด้วยคำพูดได้ แต่สายตานั้นไม่สามารถจะโกหกได้อย่างแน่นอน