ถ้าไม่อยากเป็นหมันและเซ็กซ์เสื่อม นี่คือ 3 ข้อที่คุณควรรู้ ถ้าคุณจะเริ่มเลิกสูบบุหรี่

แปลและเรียบเรียง: มัชฌิมา โพธาราม

     การสูบบุหรี่มีต้นกำเนิดมาหลายพันปีแล้ว และก่อนที่เราจะรู้ถึงอันตราย แพทย์มักจะแนะนำให้ผู้ป่วยใช้บุหรี่เพื่อช่วยเคลียร์ปอด

     ตอนนี้เราไม่มีข้อสงสัยแล้วว่าบุหรี่นั้นแย่กับคุณแค่ไหน มีโรคมากมายที่เกี่ยวข้องและเกิดจากการสูบบุหรี่ ซึ่งสามอันดับแรกของโรคที่เกิดจากการสูบบุหรี่คือ คือมะเร็งปอด โรคปอดเรื้อรัง และโรคหัวใจ แต่ที่มีการพูดถึงกันร้อยกว่าก็คือโรคมะเร็งช่องปาก ผมร่วง เป็นหมันและเสื่อมสมรรถภาพ

     ข่าวดีก็คือจำนวนคนสูบบุหรี่นั้นลดลง ผ่านนโยบายสุขภาพของประชาชน (มีการคิดภาษีบุหรี่ โฆษณาและแบนการสูบบุหรี่ในบ้าน) อัตราการสูบบุหรี่จึงลดลงอย่างเห็นได้ชัดเมื่อเทียบกับจำนวนประชากร

     แต่ก็ยังมีคนอีกมากที่ยังสูบบุหรี่อยู่ ถ้าการสูบบุหรี่ส่งผลเสียกับคุณ และเราก็รู้ว่ามันไม่ดีกับเราเช่นกัน ทำไมถึงเลิกสูบได้ยากนัก?

     สิ่งสำคัญคือต้องจำไว้ว่านิโคติน (Nicotine) เป็นสารเสพติดในบุหรี่ ที่กระตุ้นการผลิตโดพามีนในสมอง โดยมีบทบาทสำคัญของการเสพติดในมนุษย์ นิโคตินคือหนึ่งในสารที่ทำให้เสพติดได้มากที่สุดที่มนุษย์รู้จัก และถูกมองว่าเป็นสารที่ทำให้เสพติดได้เท่ากับยาเสพติด Class A เลยทีเดียว

     ในขณะที่นิโคตินคอยทำให้เราเสพติดอยู่เรื่อยๆ ยังมีสารทาร์ และสารเคมีอื่นๆ  ในบุหรี่ที่อาจทำให้เกิดมะเร็ง มันทำลาย DNA ของเรา เช่นเดียวกันกับอุดตันหลอดเลือดสำคัญ ซึ่งสามารถทำให้เกิดอาการหัวใจวายและเส้นเลือดอุดตันในสมองได้

     ผู้ป่วยที่ไปพบแพทย์เพื่อขอความช่วยเหลือในการเลิกบุหรี่ ในตอนแรกไม่สงสัยเลยว่านิสัยประจำวันของพวกเขาอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ พวกเขามักจะอยากหยุดเพราะไม่ชอบนิสัยนี้ และรู้สึกถึงความผิดปกติที่ปอดและตอนหายใจ

เราจะเลิกได้อย่างไร?
     สิ่งแรกที่ต้องนึกถึงคือการสูบบุหรี่ไม่ใช่แค่เรื่องของนิโคติน ลองนึกถึงพฤติกรรมที่มาเป็นกลุ่มก้อนพร้อมๆ กันแทนที่จะมาแค่อย่างเดียว นี่คือปัจจัยที่ทำให้มันยิ่งเลิกได้ยากขึ้นไปอีก ผู้ป่วยบางคนบอกเราว่า การสูบบุหรี่ช่วยเริ่มต้นวันให้เป็นรูปเป็นร่างและแม้กระทั่งทำให้มันมีความหมาย ถ้าคุณเป็นนักสูบ ลองคิดถึงตอนที่คุณสูบและทำไมถึงสูบ ในตอนเช้าหลังจากตื่นมาคุณสูบบุหรี่เป็นอย่างแรกพร้อมกับดื่มกาแฟแก้วแรกเลยหรือไม่? หรือหลังจากอาหารเช้า? หรือตอนที่คุณทนมองจอคอมพิวเตอร์ไม่ได้แล้วแม้แต่นาทีเดียวและต้องการพักสักเดี๋ยว บางทีอาจจะเป็นตอนที่มีบางอย่างหรือบางคนทำให้คุณเครียด? นอกจากนี้ ผู้ที่สูบบุหรี่ยังมีความสุขไปกับส่วนประกอบอื่นๆ ของการสูบที่รวมถึงการถือบุหรี่ การสูดดมและรสชาติ บุหรี่กลายมาเป็นเพื่อนในกิจวัตรประจำวันของเรา เราคิดว่ามันจะช่วยเรารับมือกับปัญหาต่างๆ ได้

     วิธีการเลิกบุหรี่ที่ทำได้นั้นมีหลายวิธี แต่หลายแง่มุมของการติดบุหรี่หมายความว่าบ่อยครั้งที่วิธีที่ดีที่สุดนั้นคือการมุ่งเน้นไปที่การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม ซึ่งนี่รวมถึงกลุ่มเลิกบุหรี่ การสะกดจิต การบำบัดแบบดั้งเดิมและการเข้าขอคำแนะนำ นี่คือในกรณีของการบำบัดนิโคติน โดนเฉพาะในระยะแรกเริ่มของขั้นตอน แพทย์ของคุณสามารถให้ความช่วยเหลือและสนับสนุนได้มากมายและยังให้ทรัพยากรกับคุณได้ และยังมีวิธีการอื่นๆ ที่มีรายงานความสำเร็จ ที่รวมถึงการสร้างกลุ่มสนับสนุนสำหรับคุณเองจากเพื่อนและครอบครัว อีกทางหนึ่งก็คือ คำนวณว่าคุณจะประหยัดเงินได้มากแค่ไหนกับการเลิกสูบและเก็บเงินแทน หลังจากนั้นก็นำเงินไปซื้อของขวัญชิ้นพิเศษหรือจัดทริปเที่ยวให้กับตัวเอง

ใจดีกับตัวเอง
     บางทีสิ่งที่สำคัญที่สุดที่ต้องจำไว้เมื่อเลิกบุหรี่คือการอดทนและใจดีกับตัวเอง เพราะเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตเกิดขึ้น มันก็จะต้องใช้เวลาและจะมีขึ้นๆ ลงๆ คนส่วนใหญ่ที่เลิกสูบบุหรี่เคยพยายามมามากกว่าหนึ่งครั้งเสมอก่อนที่จะเลิกได้ในที่สุด เพราะความคาดหวังที่สูงเกินไปอาจนำไปสู่ความผิดหวัง

ควรสูบบุหรี่ไฟฟ้าแทนหรือไม่?
     ในตอนนี้มีการใช้ยาสูบอิเล็กทรอนิกส์หรือบุหรี่ไฟฟ้า (Electronic Cigarette) เพิ่มขึ้นเป็นอย่างมากเพราะความเข้าใจผิดว่ามันเป็นตัวเลือกที่ดีกว่าการ "สูบบุหรี่แบบดั้งเดิม" ข้อมูลล่าสุดได้แสดงถึงการสูบบุหรี่ไฟฟ้าที่เพิ่มขึ้นอย่างมากในวัยรุ่น ที่ถูกขับเคลื่อนโดยความเชื่อที่ว่ามันอันตรายน้อยกว่าสูบบุหรี่ทั่วๆ ไป ความจริงคือมันมีราคาถูกกว่ามาก และมีการใช้ Cannabinoid (ทั้ง CBD และ THC) ในบุหรี่ไฟฟ้าด้วยเช่นกัน

     รายงานล่าสุดในสหรัฐอเมริกาได้แสดงถึงความเสียหายที่บุหรี่ไฟฟ้าสามารถก่อให้เกิดขึ้นได้ซึ่งรวมถึงการเสียชีวิต หลังจากมีคนไข้เกือบ 100 เคสที่ถูกส่งตัวเข้าโรงพยาบาลเนื่องจากโรคปอดขั้นรุนแรงและอีก 500 เคส ที่ปอดได้รับความเสียหายจากทั่วทั้งประเทศ นี่นำไปสู่การที่แคลิฟอร์เนียกลายเป็นรัฐแรกของสหรัฐอเมริกาที่ออกประกาศเตือนด้านสุขภาพเพื่อให้หยุดใช้บุหรี่ไฟฟ้าและสั่งห้ามการขายบุหรี่ไฟฟ้าในซานฟรานซิสโก การสูบบุหรี่ไฟฟ้ายังคงเป็นเรื่องใหม่ แต่มันยังคงเป็นสิ่งที่ทำให้เกิดอันตรายต่อร่างกายโดยเฉพาะปอด และเรายังมีผลกระทบระยะยาวที่เรายังไม่รู้อีกด้วย

สรุปก็คือ
     การสูบบุหรี่นั้นไม่ดีและการพยายามเลิกควรโฟกัสทั้งด้านร่างกายและจิตใจ การเปลี่ยนมาสูบบุหรี่ไฟฟ้าอาจจะดีกว่าการสูบบุหรี่ปกติเล็กน้อย แต่ขอให้ระวังเพราะมันมีความเสี่ยงต่อสุขภาพเช่นกัน ถ้าคุณอยากเลิก ก็มีหน่วยงานและวิธีมากมายที่จะเป็นตัวช่วยคุณ ซึ่งรวมถึงการปรึกษาแพทย์ เข้าร่วมกลุ่มซัพพอร์ตและรับบริการทางออนไลน์