รู้หรือไม่ ความเครียดทำให้เราอ้วนและลดไขมันได้ยาก

ทำไมนอนน้อยถึงไขมันขึ้นง่าย ทำไมเครียดถึงทำให้อ้วนลงพุง ทำให้ออกกำลังกายก็เยอะกินก็น้อยแล้วแต่หุ่นไม่ลีนซักที ทำไมเราถึงตบะแตกบ่อย ควบคุมการกินไม่ได้ซักที บทความนี้ผมสรุปให้จากการเข้าคลาส “Stress, Recovery and Overtraining” ของ Fabio Comana Exercise Physiologist; Faculty Instructor - SDSU and NASM Master Instructor. มาให้อ่านกันครับ

ก่อนที่เราจะไปคุยกันว่าทำไมความเครียดทำให้เราอ้วนขึ้น และทำให้เราลดไขมันได้ยาก เราต้องเข้าใจกันก่อนว่า ความเครียดคืออะไร และเกิดจากสาเหตุใดได้บ้างครับ

"Stressor = Any non-specific stimulus that overcomes, or threatens to overcome body’s ability to maintain homeostasis."

แปลให้เข้าใจง่าย ๆ “ความเครียด" คือ อะไรก็ตามที่ทำให้ร่างกายเสียสมดุล เช่น การอดอาหาร การกินเยอะเกินไป ดื่มน้ำน้อย การอดนอน อุณหภูมิที่ร้อน-เย็นเกินไป ความเจ็บป่วย การทำงาน ความวิตกกังวล ความกลัว ทัศนคติของแต่ละคน โซเชียลมีเดีย การบาดเจ็บ การออกกำลังกายที่หนักเกินไป ครอบครัว สภาพการเงิน รถติด ชีวิตคู่ เพื่อน เป็นต้น

ที่สำคัญร่างกายไม่ได้แยกความเครียดออกเป็นส่วน ๆ แต่รวมทั้งหมดเข้าด้วยกัน แถมยังสะสมเพิ่มขึ้นไปเรื่อย ๆ ด้วย เมื่อเรามีความเครียดที่สูงตลอดเวลา ฮอร์โมน Cortisol ที่ขึ้นชื่อว่าเป็น “ฮอร์โมนแห่งความเครียด” ก็จะสูงขึ้นด้วย และเป็นสาเหตุที่ส่งผลต่อฮอร์โมนตัวอื่น ๆ ที่ทำให้เราลดไขมันได้ยากขึ้น และอ้วนได้ง่ายขึ้น ดังนี้

- ทำให้ฮอร์โมนเพศชาย (Testosterone) ลดลง ส่งผลต่อการสร้างกล้ามเนื้อลดลง และสะสมไขมันบริเวณหน้าท้องเพิ่มขึ้น ผู้ชายจะรู้สึกเซื่องซึม ไม่กระฉับกระเฉง ความต้องการทางเพศลดลง

- ทำให้ฮอร์โมนเพศหญิง (Estrogen) ลดลง ส่งผลต่อการใช้ไขมันลดลง และสะสมไขมันบริเวณหน้าท้องเพิ่มขึ้น ผู้หญิงจะประจำเดือนมาไม่ปกติ วิงเวียนศีรษะ หรือรู้สึกจะเป็นลมง่าย

- ทำให้ Growth Hormone ลดลง ส่งผลต่อการซ่อมแซมและฟื้นฟูร่างกายลดลง รวมถึงการใช้ไขมันเป็นพลังงานลดลง

- ทำให้ต่อมไทรอยด์ทำงานลดลง ส่งผลให้อัตราการเผาลาญลดลงขั้นพื้นฐานลดลงได้สูงถึง 20% หรือประมาณ 250-300 แคลอรี่ต่อวัน

- ส่งผลต่อการทำงานของสมองลดลง ความจำ การประมวลผล และการสั่งการร่างกายแย่ลง ซึ่งส่งผลต่อการเผาผลาญพลังงานลดลงด้วยเช่นกัน

- ทำให้ฮอร์โมน Ghrelin และ Neuropeptine Y สูงขึ้น ส่งผลให้เกิดความอยากอาหารเพิ่มขึ้น

- ทำให้ร่างกายตอบสนองกับฮอร์โมน Leptin น้อยลง ทำให้อิ่มยาก กินมากเกินความจำเป็น

- ทำให้เกิดความอักเสบในร่างกาย เซลล์เสื่อม แก่เร็ว และเจ็บป่วยง่าย

เพราะฉะนั้น การจัดการและการบริหารความเครียดก็มีส่วนสำคัญมาก ๆ ในการที่จะทำให้เราหุ่นดีขึ้น ลดไขมันได้ง่ายขึ้น ความคุมการกินได้ดีขึ้น ไม่ใช้แค่การโหมออกกำลังกาย กินน้อย ๆ นอนดึก ใช้ชีวิตแบบเร่งรีบ ไม่ใส่ใจในการดูแลตัวเองนะครับ

หวังว่าบทความนี้จะช่วยให้เราเข้าใจถึงสาเหตุ และส่วนหนึ่งของปัญหาที่เรายังอ้วนอยู่ ลดไขมันยาก หุ่นไม่ดีขึ้น หรือควบคุมการกินได้ยากได้นะครับ ถ้าใครอ่านแล้วทำให้เข้าใจมากขึ้น ช่วยพิมพ์ว่า “จะจัดการความเครียดให้ดีขึ้น” จะได้เป็นการตอกย้ำตัวเองหน่อยนะครับ



นิว วีระเดช ผเด็จพล

MSc. Sport & Exercise Nutrition, Leeds Beckett University, UK
Certified Strength & Conditioning Specialist (NSCA)
Certified Personal Trainer (NSCA)
ผู้ร่วมก่อตั้ง Fit-D Fitness และเว็บไซต์ fit-d.com
Educator at FIT