ค่าใช้จ่ายภายในบ้าน จะประหยัดอย่างไรได้บ้างในยุคนี้

ก็ไม่รู้ว่าข่าวดีเรื่องการขึ้นค่าแรงขั้นต่ำที่กำลังจะมีผลในอีกไม่กี่วันข้างหน้านี้ ทำให้ใครหลายคนดีอกดีใจกันขนาดไหน เพราะเอาเข้าจริงมีคนจำนวนไม่น้อยเลยที่ไม่รู้สึกยินดียินร้ายแม้แต่นิด ค่าแรงปรับใหม่ที่ให้เพิ่มมาให้ยี่สิบกว่าบาท ซึ้อข้าวกินจานหนึ่งยังแทบไม่ได้ด้วยซ้ำ และไหนจะต้องเตรียมรับมือกับค่าครองชีพที่จะแพงขึ้นตามค่าแรงอีกแน่ ๆ อีกด้วย แค่คิดก็ปวดหัวแล้ว รายจ่ายและหนี้สินต่าง ๆ ในบ้าน ก็ยังคงเติบโตไปเรื่อย ๆ ทั้งที่ค่าแรงไม่สมดุลเลยนี่แหละ

ถึงอย่างนั้น นั่นมันก็ไม่ใช่เรื่องที่เราจะไปเปลี่ยนแปลงอะไรกันได้ง่าย ๆ สิ่งที่เราทำกันได้ในเวลานี้ คือการช่วยเหลือตัวเองวนไป ไม่ว่าจะเรื่องการหารายได้เสริม หรือการบริหารจัดการรายจ่ายให้รอบคอบรัดกุมขึ้น มาดูกันว่าเราพอจะมีวิธีประหยัดค่าใช้จ่ายในบ้านได้อย่างไรบ้างในยุคนี้

ทำบันทึกรายรับ-รายจ่าย
บ้านไหนที่ยังไม่มีบันทึกนี้ ให้เริ่มลงมือทำตั้งแต่นี้เป็นต้นไป! การทำบันทึกรายรับ-รายจ่ายเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีในการสร้างวินัยทางการเงิน ช่วยสร้างนิสัยที่ดีในการใช้เงิน ทั้งยังช่วยควบคุมการใช้เงินอย่างได้ผลด้วย มันจะทำให้เรารู้รายละเอียดการใช้เงินในแต่ละวัน ว่ารับเงินมาเท่าไรแล้วใช้จ่ายอะไรไปบ้าง เห็นภาพการใช้เงินชัดเจน และเห็นถึงรายจ่ายส่วนเกินที่ไม่จำเป็นต้องจ่ายได้ง่ายขึ้นเช่นกัน จึงช่วยให้เราบริหารจัดการเงิน ที่จริง ๆ ก็ไม่ได้มีมากมายอย่างชาญฉลาดมากยิ่งขึ้น ด้วยความที่เราเห็นตัวเลขทั้งหมดว่างบประมาณมีเท่าไร เงินหายไปกับอะไรบ้าง และถ้ามันหมดไปกับของฟุ่มเฟือยเสียเยอะ เราควรต้องตัดค่าใช้จ่ายส่วนนี้ทิ้งให้ได้

ควบคุมค่าใช้จ่ายแบบรัดเข็มขัด
ในช่วงที่สถานการณ์เศรษฐกิจไม่ค่อยจะสู้ดีเท่าไรนักทั้งในประเทศและต่างประเทศ มันล้วนแล้วแต่ส่งผลกระทบถึงกันได้หมด ทำให้เวลานี้เราควรเข้าสู่โหมดรัดเข็มขัดกันไว้ก่อน พยายามควบคุมค่าใช้จ่ายต่าง ๆ อย่างรัดกุม รอบคอบ เน้นใช้จ่ายอย่างประหยัด มีเงินเหลือออม ไม่ใช่ความคิดที่ดีที่จะมาหาใช้จ่ายฟุ่มเฟือยในช่วงเวลานี้ หากไม่ได้เป็นคนผลิตเงินได้เอง เข้าใจว่าหลาย ๆ บ้านน่าจะยังไม่ได้เดือดร้อนเท่านักในช่วงนี้ แต่อนาคตก็ไม่มีอะไรแน่นอน ดังนั้น ไม่ต้องรอให้เห็นโลงศพก่อนแล้วค่อยหลั่งน้ำตาก็ได้ ยิ่งเริ่มต้นได้เร็วเท่าไร โอกาสเสี่ยงเราก็จะน้องลงเท่านั้น ที่สำคัญคืออย่าสร้างหนี้สิน การไปกู้ยืมเงินใครขอให้ไว้เป็นหนทางสุดท้ายแล้วจริง ๆ

ยกเลิกบริการที่ไม่ได้ใช้-เสียค่าธรรมเนียม
เมื่อก่อนตอนที่เศรษฐกิจยังไม่แย่เท่านี้ และข้าวของต่าง ๆ ไม่ได้พาเหรดขึ้นราคากันถ้วนหน้าแบบนี้ เงินที่เรามักจะต้องจ่ายเพราะโดนเรียกเก็บเป็นค่าธรรมเนียม อาจจะดูเป็นเงินจำนวนเล็กน้อยเท่านั้น แต่ทุกวันนี้เงินทองมันค่อนข้างที่จะหายาก ดังนั้น อย่าเสียเงินไปกับเรื่องที่ไม่จำเป็นต้องเสียเลย แม้ว่าจะแค่ไม่กี่บาทก็เถอะ เคยคำนวณดูไหมว่ารวม ๆ แล้วเราเสียหายกับพวกค่าธรรมเนียมไม่กี่บาทไปมากเท่าไรแล้ว รวมกันเนี่ยหลายเงินเชียวแหละ นอกจากนี้ ค่าบริการต่าง ๆ ที่มันออกจะดูฟุ่มเฟือยไปหน่อย ยกเลิกได้ก็ยกเลิกเสีย เช่น บริการสตรีมมิ่งแอปฯ ดูหนัง ที่ผูกตัดบัตรไว้ทุกแอปฯ แอปฯ ไหนที่ไม่ค่อยกดเข้าไปดู ก็แจ้งเลิกรับบริการไปซะ แค่แอปฯ สองแอปฯ ก็ประหยัดได้หลายบาทแล้ว

ประหยัดน้ำ ประหยัดไฟ
รายจ่ายหลัก ๆ ในบ้าน นอกจากค่าอาหารการกินและหนี้สินอื่น ๆ แล้ว ก็ค่าน้ำค่าไฟเนี่ยแหละ เป็นค่าใช้จ่ายที่ต้องจ่ายทุกเดือนไม่พอ ยุคนี้มันยังกลายเป็นปัญหาที่น่าปวดหัวปัญหาใหม่อีกต่างหาก เพราะค่าบริการที่ถูกเรียกเก็บมันแพงขึ้น ทั้งที่เราอาจจะใช้เท่าเดิม ใช้น้อยกว่าเดิม หรือมากกว่าเดิมนิดหน่อย แต่เงินที่ต้องจ่ายก็ชวนกุมขมับอยู่ดี ฉะนั้น สมาชิกในบ้านจึงอาจต้องมาพูดคุยทำข้อตกลงเรื่องการใช้น้ำใช้ไฟอย่างประหยัดเสียหน่อย ช่วยกันได้ก็ช่วยคนละนิดละหน่อย ปิดน้ำให้สนิท ปิดไฟที่ไม่ได้ใช้ ถอดปลั๊กเครื่องใช้ไฟฟ้า หรือลองทำตามทริกเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่มักจะมีคนมาแนะนำวิธีประหยัดไฟเมื่อต้องอยู่บ้านทั้งวัน ก็เป็นวิธีที่น่าสนใจไม่น้อย

ทำอาหารกินเอง
การซื้ออาหารสดมาทำกินเองนั้นประหยัดกว่าการซื้ออาหารที่สำเร็จมาแล้วมากินนะ แม้ว่าตอนออกไปจ่ายตลาดจะรู้สึกว่าจ่ายเงินไปเยอะทีเดียวกับของสดต่าง ๆ แต่พอนำมาคิดเป็นมื้อ ๆ จะพบว่ามันประหยัดกว่ากันเยอะ ไม่เชื่อลองคำนวณเปรียบเทียบดูก็จะเห็นตัวเลขชัด ๆ เลยว่ามันประหยัดขึ้นขนาดไหน ระหว่างการลงทุนซื้ออาหารสดมาไว้ทำกินเอง กับการซื้อแกงถุงหรือกับข้าวสำเร็จมากิน ใน 1 เดือน ทำครั้งหนึ่งก็กินได้ทั้งบ้าน ครั้งนี้ใช้ไม่หมดก็ยังเก็บเข้าช่องแช่แข็งเอาไว้ค่อยรื้อมาทำกินมื้อต่อ ๆ ไปได้ด้วย อ้อ! แล้วจะบอกว่าพวกอาหารสดเหลือ ๆ ที่มีติดตู้เย็นอย่างละนิดอย่างละหน่ยอเนี่ย เวลาที่นำมารังสรรค์เป็นเมนูแปลก ๆ ใหม่ ๆ นะ บางทีอร่อยจนต้องยกนิ้วเลยทีเดียว

ปลูกฝังเด็ก ๆ แต่เยาว์วัย
ข้อนี้แถม การใช้เงินให้เป็นและวินัยทางการเงิน ควรเริ่มสอนเด็ก ๆ ตั้งแต่พวกเขาเริ่มรู้ความกันเลย เพื่อที่จะได้เป็นรากฐานที่มั่นคงในวันข้างหน้า มันจะเป็นเกราะป้องกันให้พวกเขาในอนาคตได้ โดยเฉพาะเมื่อพวกเขาต้องทำงานหาเงินเอง ผู้ใหญ่ในวันนี้หลาย ๆ คนรู้สึกเสียดายที่พ่อแม่ไม่ได้ปลูกฝังวินัยทางการเงินกับตนเองมาตั้งแต่เด็ก มารู้ซึ้งเอาในวันที่เจอเข้ากับวิกฤติทางการเงินส่วนตัวด้วยตัวเอง อันเป็นผลมาจากบริหารเงินและใช้เงินไม่เป็น สอนเรื่องเงินไม่ได้หมายความว่าสอนให้ประหยัดชนิดที่ไม่สามารถใช้เงินซื้อความสุขได้ตามต้องการ แต่คือการสอนไม่ให้ใช้เงินเกินกำลังที่หาได้ ใช้อย่างรู้คุณค่า หรือถ้าใช้เงินเก่งก็ต้องหาเงินให้เก่ง อีกทั้งต้องรู้จักเก็บออม ทำให้งอกเงยให้เป็น