กาแฟ′ดาว′กาแฟ′ลาว′ก้าวใหญ่สู่ไทย

ธุรกิจร้านกาแฟดูจะเป็นธุรกิจยอดฮิตไม่เสื่อมคลายของผู้ต้องการเปิดกิจการใหม่ ทั้งในกรุงเทพฯและต่างจังหวัด เพราะดูว่าใครๆ ก็อยากมีร้านกาแฟส่วนตัวไว้นั่งจิบกาแฟสบายๆ ชิกๆ คูลๆ ทั้งนั้น คนไทยก็ดื่มกาแฟมากขึ้นทั้งจากร้านกาแฟโลคัลแบรนด์และกาแฟแฟรนไชส์ต่างชาติ แม้ว่าเมื่อเปิดแล้วจะมีอัตราการล้มหายตายจากเจ๊งไปกว่าร้อยละ 80 ก็ตามที

ร้านกาแฟนั้นจะเปิดอย่างไร ก็ต้องอาศัยเมล็ดหรือผงกาแฟคุณภาพเพื่อสร้างรสและกลิ่นที่เลิศล้ำให้สมระดับคอกาแฟ กาแฟผลิตในไทยที่มีเอกลักษณ์สร้างตราสินค้าให้โดดเด่นก็เช่น กาแฟดอยช้าง ที่มีระบบควบคุมคุณภาพ ส่งออกต่างประเทศเป็นส่วนใหญ่สร้างชื่อเสียงและนำเงินเข้าประเทศได้อย่างมาก ส่วนประเทศเพื่อนบ้านของไทยที่มีภูมิประเทศเหมาะสมกับการปลูกกาแฟได้แก่ลาวและเวียดนาม ที่มีที่ราบสูงภูเขาอากาศดีเหมาะแก่การปลูกกาแฟ โดยเวียดนามนั้นถือได้ว่าเป็นผู้ผลิตกาแฟส่งออกอันดับสองของโลกรองจากบราซิล ส่วนลาวก็เพิ่มกำลังการผลิตมากขึ้นจนเริ่มได้รับการยอมรับจากนานาชาติ

การพัฒนาตราสินค้ากาแฟในลาว เริ่มต้นโดยกลุ่มบริษัทดาวเฮือง กรุ๊ป จำกัด ซึ่ง คุณดาวเฮือง ลิดดัง นักธุรกิจหญิงผู้ทุ่มเทได้ขยายกิจการจากเมืองจำปาสัก สร้างตราสินค้า "ดาว" ให้เป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลาย พร้อมไปกับธุรกิจ ตลาดดิวตี้ฟรีและอสังหาริมทรัพย์ แต่ที่เป็นที่ติดอกติดใจของคอกาแฟมากที่สุดคือ กาแฟสดติดตรา "ดาว" ที่ตอนนี้ได้เข้ามาทำตลาดในประเทศไทยเต็มที่ ซื้อโฆษณาในช่วงเวลาทองของช่องหลักให้รู้จักกันทั้งประเทศไทย 

แต่การโฆษณาอย่างไรก็ไม่เท่ารสชาติจริง กาแฟลาวติดตรา "ดาว" มีความโดดเด่นในกลิ่นและรสเป็นเอกลักษณ์แตกต่างจากกาแฟอื่น ด้วยสภาพภูมิประเทศที่ใช้ปลูก คือที่ราบสูงโบโลเวน หรือพูเพียงบอลิเวน อันเป็นเขตที่ราบสูงกว้างใหญ่มีความสูงเหนือน้ำทะเล 1,000-1,350 เมตร มีสภาพอากาศเย็นประมาณ 20 องศาเซลเซียสตลอดทั้งปี และสภาพดินเป็นดินภูเขาไฟเก่าอุดมด้วยแร่ธาตุสำคัญต่อการเติบโตของต้นกาแฟ ซึ่งชาวฝรั่งเศสเจ้าอาณานิคมได้นำกาแฟมาปลูกตั้งแต่ต้นศตวรรษที่ 20 ภายหลังสิ้นสงครามได้มีการรื้อฟื้นการปลูกกาแฟเพื่อพัฒนาเศรษฐกิจ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเมืองปากซองที่เป็นแหล่งปลูกกาแฟใหญ่ โดยมีพื้นที่เก็บเกี่ยวกว่า 3.5 แสนไร่ ผลผลิตกว่าปีละ 5 หมื่นตัน สร้างงาน สร้างรายได้แก่ประชาชนชาวลาวจำนวนมาก 

นอกจากนี้ กาแฟที่ปลูกในพื้นที่พูเพียงบอลิเวน ไม่ได้มีแค่พันธุ์ยอดนิยมอย่างอราบิก้าหรือโรบัสต้า แต่ยังมีพันธุ์คุณภาพอื่นๆ จากทั่วโลกที่เมื่อมาเพาะปลูกในดินดีอากาศดีแล้วให้กลิ่นรสที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวชวนลิ้มลอง และแม้ว่าในเขตพูเพียงบอลิเวนจะไม่ได้มีเพียงไร่กาแฟของ "ดาว" แต่ด้วยฝีมือและการสร้างความรู้จักเชื่อถือให้กับแบรนด์สินค้า ทำให้กาแฟ "ดาว" เข้ามาอยู่ในการรับรู้ของคนลาวและคนไทยอย่างถ้วนทั่ว ด้วยความร่วมมือจากทั้งผู้นำเข้าฝั่งไทย และเจ๊ดาวเฮืองที่มีชื่อเสียงออกสื่อไทยในฐานะนักธุรกิจคนสู้ชีวิตที่ยิ่งใหญ่คนหนึ่ง

ธุรกิจของกาแฟ "ดาว" เป็นอีกหนึ่งธุรกิจของลาวที่เติบโตขึ้นผงาดพร้อมกับการเปิดประเทศและก้าวสู่ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ยังมีธุรกิจของผู้ริเริ่มสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์อีกมากในลาวที่รอการเติบโตและทะยานเข้ามาอยู่ในความรู้จักของทั้งคนลาวคนไทยและไปทั่วโลก เจ๊ดาวเฮืองเคยให้สัมภาษณ์ไว้ว่า "การค้าขายไม่ยั่งยืน ทำโรงงานยั่งยืนกว่า" ซึ่งผู้เขียนเห็นว่า ทำโรงงานแล้วค้าสิ่งที่โรงงานผลิตเองแบบกาแฟ "ดาว" นั้น ดูจะยั่งยืนที่สุด

คอลัมน์เดือนหงายที่ชายโขง มติชนรายวัน                                                                                                                                                         โดยธีรภัทร เจริญสุข