หน้ากากผีตาโขน ของระลึก อ.ด่านซ้าย

หน้ากากผี รูปร่างประหลาด หัวบาน หน้าแหลม แต่งแต้มลวดลายสวยงาม มีหลากหลายรูปแบบวางขายอยู่ตรงหน้า ปัจจุบันได้กลายเป็นของที่ระลึกอย่างดี ของ อ.ด่านซ้าย จ.เลย เมื่อนักท่องเที่ยวเดินทางมา แล้วมักจะซื้อติดตัวกลับบ้านทำให้ธุรกิจเล็ก ๆ มีอนาคตสดใส

“ปรกติหน้ากากผีตาโขน จะขายดีในช่วงเทศกาลผีตาโขน อ.ด่านซ้าย ซึ่งจัดขึ้นปีละครั้ง ต่อมาก็นำไปออกขายในเทศกาลงานท่องเที่ยวต่าง ๆ ซึ่งจัดขึ้นที่กรุงเทพฯ ก็ได้รับความสนใจจากลูกค้า นอกจากจะเป็นของแปลกใหม่ ยังทำให้คนเมืองหลวงรู้จักศิลปะพื้นบ้านของ จ.เลย มากขึ้น” คุณอภิญญา พรหมพยัคฆ์ เจ้าของกวินทิพย์หัตถกรรม ผู้ผลิตหน้ากากผีตาโขนของที่ระลึกใน อ.ด่านซ้าย บอกถึงที่มาของผลิตภัณฑ์หน้ากากผี

คุณอภิญญา บอกว่า การละเล่นผีตาโขน เป็นประเพณีของ อ.ด่านซ้าย จ.เลย โดยมีขึ้นในช่วงงานบุญหลวง ซึ่งเป็นงานบุญใหญ่ประจำปีของท้องถิ่นที่วัดโพนชัย ตามความเชื่อของชาวบ้านที่ว่าปีใดไม่จัดปีนั้นอาจเกิดภัยพิบัติ ผู้เล่นผีตาโขนจะต้องแต่งกายและสวมหน้ากากที่ตกแต่งเป็นเอกลักษณ์ ทำให้หน้ากากผีตาโขนเป็นที่ต้องการของนักท่องเที่ยว เราเลยเห็นช่องทาง หันมาผลิตหน้ากากผีตาโขนเป็นของที่ระลึก ออกจำหน่าย

“หน้ากากผีตาโขน เราทำมาได้ประมาณ 10 ปี ทำออกมา 2 แบบคือ ขนาดใหญ่ เท่าของจริง เหมาะนำไปตกแต่งบ้านและร้านค้า ทั้งยังสามารถสวมใส่ได้ด้วย อีกแบบเป็นขนาดเล็ก และจิ๋วเหมาะนำไปเป็นของฝาก ซึ่งขนาดเล็กนี้ ได้มีการออกแบบสามารถนำไปใช้ประโยชน์ เช่น เป็นที่ใส่ปากกา ที่วางโทรศัพท์ แก้วน้ำ โคมไฟ แม็กเน็ตติดตู้เย็น พวงกุญแจ ฯลฯ “
แม้จะเป็นผลิตภัณฑ์ท้องถิ่น ใช้วัตถุดิบราคาไม่แพง และหาง่าย แต่สำหรับ คุณอภิญญา มองว่า การทำหน้ากากผีตาโขนนั้นค่อนข้างยาก โดยเฉพาะหน้ากากขนาดใหญ่ ซึ่งต้องใช้ฝีมือในการเขียนลวดลายนาน 1-2 วัน โดยช่างผู้ชำนาญการ กว่าจะแล้วเสร็จ ถือเป็นงานละเอียดอ่อน

“วัสดุที่ใช้ทำหน้ากาก ประกอบไปด้วย ส่วนหัวของหน้ากากทำด้วยหวดนึ่งข้าวเหนียว ส่วนหน้าทำจากโคนก้านมะพร้าว จมูกลักษณะยาวคล้ายงวงช้าง ทำจากไม้นุ่น ซึ่งเป็นไม้เนื้ออ่อน ส่วนเขาทำจากปลีมะพร้าวแห้ง การตกแต่งลวดลายต่าง ๆ ในปัจจุบันนิยมใช้สีน้ำมัน ในสมัยก่อนยังไม่มีสีน้ำมัน จะใช้สีจากธรรมชาติ เช่น ขมิ้น ปูนขาว ขี้เถ้า ปูนแดง เขม่าไฟ “

สำหรับหน้ากากผีตาโขน มีวางขายอยู่ทั่วไปใน อ.ด่านซ้าย เป็นสินค้าขายได้ตลอดทั้งปี เนื่องจากมีนักท่องเที่ยวแวะเข้ามาตลอด นอกจากนี้ ก็มีจำหน่ายตามร้านขายของที่ระลึกในตลาดนัดสวนจตุจักร โดยพ่อค้ามารับไปจำหน่าย ผู้สนใจหน้ากากผีตาโขนไปประดับบ้าน โทร. (042) 892-339, 08-6862-4812 facebook : กวินทิพย์ หัตถกรรม