4 สถานีวิจัยโครงการหลวง จุดเริ่มต้นแห่งการพัฒนาตามพระราชดำริ

จากจุดเริ่มต้นในการก่อตั้งโครงการหลวงที่ดอยอ่างขาง ตามพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ในหลวงรัชกาลที่ 9ในปี 2512 ที่เริ่มต้นความใส่พระทัยในเรื่องของการใช้ชีวิตและความเป็นอยู่ของชาวเขาบนดอยสูงที่ประกอบอาชีพปลูกฝิ่น และทำไร่เลื่อนลอย หลังจากนั้นก็ได้มีสถานีวิจัยโครงการหลวงตามมาอีกหลายโครงการไม่ว่าจะเป็นสถานีวิจัยเกษตรหลวงอินทนนท์ สถานีเกษตรหลวงปางดะ และสถานีวิจัยโครงการหลวงแม่หลอด

และด้วยพระปรีชาสามารถของพระองค์ท่านที่เล็งเห็นว่าพื้นที่ของโครงการหลวงส่วนใหญ่เป็นพื้นที่สูงที่มีสภาพแวดล้อมแตกต่างกัน ทำให้การเพาะปลูกพืชพรรณต่าง ๆ จะมีความแตกต่างจากพื้นที่ราบทั่วไป ส่งผลให้งานหลักและงานสำคัญของสถานีโครงการหลวง จึงมุ่งเน้นไปที่การวิจัยและพัฒนาการผลิตและขยายพันธุ์พืช รวมไปถึงการทำหน้าที่ให้บริการทางให้ความรู้และอบรมเกษตรกรและฝึกงานด้านวิชาการแก่ผู้ที่สนใจ

และนอกจากภารกิจที่กล่าวมาแล้ว สถานีโครงการหลวงยังมีภารกิจที่สำคัญคือการพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อความมั่นคงทางเศรษฐกิจและสังคมของชุมชนบนพื้นที่สูง เพื่อนำไปสู่การบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่ยั่งยืนควบคู่ไปกับการเป็นแหล่งความรู้ทางวิชาการและการท่องเที่ยวธรรมชาติที่มีความสวยงาม

ภาระงานแรกของสถานีโครงการหลวงนั้นเน้นการวิจัยเกี่ยวกับพืชและสัตว์ที่จะสามารถนำไปส่งเสริมให้เกษตรกรและชาวเขาสามารถนำไปใช้ทดแทนการปลูกฝิ่น และทำไร่เลื่อนลอยโดยเน้นที่พืชที่สามารถปลูกได้ดีในพื้นที่หนาวเย็น และสามารถปลูกได้ตามวัฒนธรรมท้องถิ่น รวมถึงตามความถนัดในการเพาะปลูก

ส่วนในปัจจุบันภาระงานหลักของสถานีโครงการหลวงทั้ง 4 แห่งนั้นเน้นไปที่บทบาทในการรองรับและสนับสนุนงานวิจัย เป็นแหล่งรวบรวมพันธุ์พืชเมืองหนาวเพื่อนำมาใช้ในการวิจัย ทดสอบ ทดลอง สาธิต และขยายพันธุ์ รวมไปจนถึงหน้าทางด้านการให้บริการทางวิชาการกับเกษตรกรและผู้ที่สนใจผลิตผลงานวิชาการเพื่อการส่งเสริมอย่างกว้างขวางโดยเน้นในเรื่องของการ พัฒนาเทคโนโลยีการผลิตเพื่อความมั่นคงทางเศรษฐกิจและสังคมของชุมชนบนพื้นที่สูง การเป็นต้นแบบการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืนและการเป็นแหล่งความรู้ทางวิชาการและการท่องเที่ยวทางธรรมชาติ

สำหรับผู้ที่สนใจเดินทางไปเยี่ยมชมสถานีโครงการหลวงทั้ง 4 แห่ง ก็สามารถเดินทางไปศึกษาเรียนรู้เกี่ยวกับการปลูกพืชพรรณเมืองหนาว ชื่นชมธรรมชาติ หรือศึกษาแนวทางเกษตรแบบยั่งยืนตามรอยพระราชดำริได้ที่

1.สถานีเกษตรหลวงอ่างขาง ตำบลม่อนปิน อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่

2.สถานีวิจัยเกษตรหลวงอินทนนท์ ตั้งอยู่ในพื้นที่อุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์ ตำบลบ้านหลวง อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่

3.สถานีเกษตรหลวงปางดะ หมู่บ้านปางดะ ตำบลสะเมิงใต้ อำเภอสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่

4.สถานีวิจัยโครงการหลวงแม่หลอด ตำบลสบเปิง อำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่