สงครามการค้ายังระอุหลังจีนงัดไพ่เด็ด จับตาสหรัฐฯออก "หมัดปริศนา" สู้ยิบตา!

เดือดร้อนกันทั่วหน้า หลังจากที่นายโดนัลด์ ทรัมป์ ประธานาธิบดีสหรัฐฯ ประกาศขึ้นกำแพงภาษีจีนจากเดิม 10% เป็น 25% พร้อมสั่งห้ามใช้เทคโนโลยีของจีน และบอยคอต Huawei ชั่วคราวเป็นเวลา 90 วัน

ทว่าผลกระทบมาตรการแข็งข้อของ โดนัลด์ ทรัมป์ กลับไม่สะทกสะท้านจีนเลยแม้แต่น้อย คนที่รับเคราะห์ก็หนีไม่พ้นผู้บริโภค และเจ้าของแบรนด์รายใหญ่ของสหรัฐฯมากกว่า ถึงขั้นวอนขอให้ ทรัมป์ ยกเลิกการขึ้นกำแพงภาษี 25% เนื่องจากสินค้าที่สหรัฐฯ นำเข้าจากจีนจะมีราคาแพงขึ้น ไม่ว่าจะเป็น Nike, Addidas และ Under Armour หากพลิกดูด้านหลังสินค้าจะพบกับคำคุ้นเคย

“Made In China” แม้จะห้อยท้ายว่า “Designed In U.S.A.” ก็ตาม

สงครามการค้าสหรัฐ-จีน ปะทุและระอุต่อเนื่อง สมัยที่นายโดนัลด์ ทรัมป์ เข้ารับตำแหน่งเป็นประธานาธิบดี เมื่อวันที่ 20 มกราคม 2560 พร้อมรักษาสัญญาที่ให้ไว้กับชาวอเมริกันว่า “Make America Great Again” ด้วยการไล่เช็กบิลประเทศที่ทำให้สหรัฐฯ เสียดุลการค้ามากที่สุด ซึ่งก็หนีไม่พ้นประเทศจีนนั่นเอง

แต่! ต้นตอที่แท้จริงของสงครามการค้าสหรัฐฯ-จีน (Trade War) เกิดขึ้นเมื่อหลาย 10 ปีก่อน และอะไรเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดความยืดเยื้อ? เรามีคำตอบมาฝากกัน

Sanook! Money ได้มีโอกาสพูดคุยกับ ดร.นริศ สถาผลเดชา เจ้าหน้าที่บริหารศูนย์วิเคราะห์เศรษฐกิจทีเอ็มบี ธนาคารทหารไทย หรือ TMB ถึงจุดเริ่มต้นของสงครามการค้าสองขั้วมหาอำนาจที่ป่วนตลาดเศรษฐกิจทั่วโลก

ดร.นริศ สถาผลเดชา เจ้าหน้าที่บริหารศูนย์วิเคราะห์เศรษฐกิจทีเอ็มบี

การค้าเสรีสู่สมรภูมิกีดกันทางการค้า "มังกร VS อินทรี" 

ดร. นริศ เล่าย้อนไปเมื่อปี 2001 ประเทศจีนเข้าเป็นสมาชิกองค์การการค้าโลก หรือ World Trade Organization (WTO) ซึ่งเป็นองค์การที่ส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศโดยเสรี ขจัดอุปสรรคทางการค้ากำแพงภาษีศุลกากร มาตรการต่างๆ ที่บิดเบือนกลไกการค้าเสรี ให้ความช่วยเหลือแก่ประเทศกำลังพัฒนา และยังเป็นเวทีการแก้ไขข้อพิพาททางการค้าระหว่างประเทศ

การเข้าเป็นสมาชิก WTO ของจีนทำให้สินค้าที่ผลิตด้วยค่าแรงที่ถูก เข้าถึงตลาดโลกได้ง่ายขึ้น นักลงทุน หรือผู้ประกอบการเห็นข้อดีจึงแห่ย้ายฐานการผลิต-ทิ้งโรงงานในประเทศที่มีต้นทุนการผลิตสูงมาที่ประเทศจีนแทน ส่งผลให้จีนก้าวขึ้นมาเป็นผู้ผลิตรายใหญ่ของโลก และประเทศที่นำเข้าสินค้าจากจีนมากที่สุด คือ สหรัฐอเมริกา

จนสหรัฐฯ เริ่มเกิดการขาดดุลทางการค้าและบริการตั้งแต่นั้นมาอย่างต่อเนื่อง  

"ทรัมป์" หวังกู้ศักดิ์ศรีอินทรีให้ผงาดอีกครั้งตามสโลแกน "Make America Great Again"

ดร.นริศ เล่าว่าเมื่อปีที่ผ่านมาทั่วโลกขาดดุลทางการค้ามากถึง 1 ล้านล้านดอลลาร์ โดยสหรัฐฯขาดดุลทางการค้า 43% มูลค่าอยู่ที่ราว 430,000 ล้านดอลลาร์

โดยประเทศคู่ค้าของสหรัฐฯ ที่เกินดุลการค้ามี 3 ประเทศหลัก ดังนี้

• จีน
• แคนนาดา
• เม็กซิโก

แต่เป้าหมายหลักของสหรัฐฯ คือ จีน เนื่องจากตลาดจีนเติบโตเร็วมาก หากปล่อยให้จีนโตต่อไปก็อาจจะกินรวบประเทศแทบทั้งโลกเลยก็ว่าได้ ซึ่งเรื่องนี้สหรัฐฯไม่มีทางยอมอย่างแน่นอน จึงเกิดการกีดกันทางการค้าด้วยการตั้งกฎเหล็กเกี่ยวกับกำแพงภาษี มาตรการการนำเข้าสินค้า รวมถึงคุณภาพ และสุขภาพของผู้บริโภค เป็นต้น โดยเริ่มตั้งแต่ปี 2008 – ปัจจุบัน

ปี 2008

• สหรัฐฯ กีดกันทางการค้ากับจีน 643 ข้อ
• จีน กีดกันทางการค้ากับสหรัฐฯ 10,813 ข้อ

ปี 2018

• สหรัฐฯ กีดกันทางการค้ากับจีน 126,115 ข้อ
• จีน กีดกันทางการค้ากับสหรัฐฯ 98,449 ข้อ

ปัญหาระหว่างสหรัฐฯ-จีน ที่ยืดเยื้อมานาน 18 ปี และหนักขึ้นหลายเท่าเมื่อนายโดนัลด์ ทรัมป์ เป็นประธานาธิบดีสหรัฐฯ 

ถอดรหัสไพ่เด็ดดวงสองขั้วมหาอำนาจ

หากถามถึงตอนนี้ใครเป็นแต้มต่อระหว่างสหรัฐฯกับจีน ดร.นริศ มองว่า แต่ละฝ่ายต่างมีไพ่ในมือที่ต่างกัน โดยแบ่งได้ดังนี้

ไพ่เด็ดของจีน

1. Rare Earth เป็นแร่ที่ใช้ผลิตชิปคอมพิวเตอร์ อุปกรณ์ไฮเทค รวมถึงแบตเตอรี่รถยนต์
2. จีนถือพันธบัตรรัฐบาลสหรัฐรายใหญ่ที่สุดในโลกเกือบ 1.13 ล้านล้านดอลลาร์
3. เทคโนโลยี Artificial Intelligence (AI) ของจีนใช้สแกนใบหน้าได้เป็นเจ้าแรกของโลก
4. เทคโนโลยี 5G ที่สามารถรับส่งข้อมูลในปริมาณที่มากกว่า 4G ถึง 1,000 เท่า

ไพ่เด็ดของสหรัฐฯ

1. ผู้บริโภคชาวอเมริกัน (American Consumers) ที่ซื้อของจากประเทศจีน

ดูเหมือนไพ่ของสหรัฐฯ จะเป็นการรักษาสัญญาของนายโดนัลด์ ทรัมป์ เพราะอีกไม่นานจะครบวาระแล้ว และจะมีการเลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐฯ ในปี 2020 ด้วย

สุดท้ายไพ่เด็ดของสองขั้วมหาอำนาจนี้ ใครจะงัดออกมาข่มขู่อีกฝ่ายได้ผลมากกว่ากัน

หรือนี่…จะเป็นการออกท่าทาง (Action) เพื่อที่จะหาข้อตกลงเรื่องการค้าอีกครั้งในการประชุม G20 ที่จะจัดขึ้นปลายเดือนมิถุนายน 2019 เมืองโอซาก้า ประเทศญี่ปุ่น ตามที่นักวิเคราะห์หลายคนได้คาดการณ์ไว้

หลังจากนี้คงต้องติดตามกันระหว่าง “อินทรี” กับ “มังกร” ใครจะกลับมาผงาดอีกครั้ง หรือจะแต้มเท่ากัน?

>> ไล่เหตุการณ์สงครามการค้าสหรัฐ-จีน สะท้านโลก ตั้งแต่เริ่มปล่อยหมัดกำแพงภาษียกแรก