จดทะเบียนสมรส เปิดข้อดี-ข้อเสีย ทางกฎหมาย-ทรัพย์สิน-มรดก ที่คู่ชีวิตจะได้รับ
จดทะเบียนสมรส มีข้อดี ข้อเสียอย่างไร เปรียบเทียบกันชัดๆ ในแง่กฎหมาย ทรัพย์สิน และมรดก ที่อีกฝ่ายจะได้รับและไม่ได้รับ
ทะเบียนสมรส เป็นเอกสารทางกฎหมายสำคัญที่อีกฝ่าย หรือคู่ชีวิตใช้เป็นหลักฐานยืนยันสิทธิ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นระหว่างสามี และภรรยา ซึ่งก็มีคู่รักหลายคู่ที่เลือกใช้ชีวิตร่วมกัน ทั้งที่มีทะเบียนสมรส และไม่มีทะเบียนสมรส แต่ทราบหรือไม่ว่า การทะเบียนสมรสมีข้อได้เปรียบอย่างไรบ้าง Sanook Money มีข้อมูลดีๆ จากเว็บไซต์ SCB ที่มาเปิดเผยว่า การจดทะเบียนสมรส มีข้อดี-ข้อเสีย แตกต่างกันอย่างไร เราไปดูพร้อมๆ กัน
จดทะเบียนสมรส มีสิทธิต่างๆ ตามกฎหมาย
- การอุปการะเลี้ยงดูซึ่งกันและกัน
- สิทธิที่ภรรยาจะได้ใช้ชื่อสกุลสามี และเปลี่ยนสัญชาติตามสามีได้ (หรือไม่เปลี่ยนก็ได้)
- สิทธิที่จะได้รับมรดกหากอีกฝ่ายจากไปก่อน (เป็นทายาทโดยธรรมในการรับมรดก)
- สิทธิที่จะหึงหวงคู่สมรสอย่างถูกกฎหมาย ถ้ามีชู้ สามารถฟ้องร้องค่าเสียหายจากคู่สมรสและชู้ได้
- ถ้าหย่าร้าง มีสิทธิเรียกร้องค่าเลี้ยงดูได้
- มีสิทธิฟ้องเรียกค่าเสียหาย หรือเอาผิดแทนกันได้
- มีสิทธิรับเงินสินไหม หรือเงินชดเชยจากราชการ กรณีเสียชีวิตและทุพพลภาพ
ไม่จดทะเบียนสมรส มีสิทธิตามกฎหมายด้วยหรือไม่?
- ไม่สามารถเรียกร้องสิทธิใดๆ ได้ตามกฎหมาย
- ไม่มีสิทธิในทรัพย์มรดก ยกเว้นมีชื่อเป็นทายาทตามพินัยกรรม (พินัยกรรมระบุให้รับมรดก)
จดทะเบียนสมรส มีสิทธิในทรัพย์สินอย่างไร?
- สินสมรส ได้แก่ รายได้ ทรัพย์สินที่เกิดขึ้นหลังสมรสแล้ว รวมถึงดอกผลของสินส่วนตัว ซึ่งต่างก็มีอำนาจจัดการสินสมรสเองได้ ไม่ต้องขออนุญาตต่อกัน เว้นแต่เป็นเรื่องที่มีผลกระทบต่อความมั่นคงทาง
- เศรษฐกิจของครอบครัว ตามที่กฎหมายบัญญัติควบคุมไว้ จะต้องได้รับความยินยอมจากอีกฝ่ายหนึ่งก่อน
- ต่างฝ่ายมีสิทธิในสินสมรสกึ่งหนึ่ง
ไม่จดทะเบียนสมรส มีสิทธิในทรัพย์สินด้วยหรือไม่?
- หากพิสูจน์ได้ว่ามีการอยู่กินฉันท์สามีภรรยา มีทรัพย์สินที่เกิดจากการทำมาหาได้ร่วมกัน จะถือว่ามีสิทธิร่วมกันในทรัพย์สินนั้น โดยจะมีสิทธิในทรัพย์คนละครึ่ง แต่หากอีกฝ่ายไม่ยินยอมให้แบ่งทรัพย์สิน อาจ
- ต้องฟ้องร้อง (และต้องหาหลักฐานมายืนยัน)
จดทะเบียนสมรส มีผลต่อการทำนิติกรรมต่างๆ อย่างไร?
- ต้องได้รับความยินยอมจากคู่สมรส ทำให้มีความยุ่งยากในการจัดการทรัพย์สิน
ไม่จดทะเบียนสมรส มีผลต่อการทำนิติกรรมอย่างไร?
- ถ้าเป็นนิติกรรมเกี่ยวกับทรัพย์ที่มีสิทธิร่วมกัน ต้องได้รับความยินยอมเช่นกัน แต่ถ้าเป็นนิติกรรมส่วนตัว ไม่ต้องขอความยินยอม
จดทะเบียนสมรส มีผลต่อหนี้สินไหม?
- หนี้ส่วนตัว ใช้สินส่วนตัวชำระก่อน ถ้าไม่พอจึงใช้สินสมรสในส่วนของตน
- หนี้ร่วม (หนี้สมรส) เจ้าหนี้มีสิทธิเรียกบังคับชำระหนี้ได้จากสินสมรส หากไม่พอชำระหนี้ เจ้าหนี้สามารถเรียกเอาจากสินส่วนตัวของทั้ง 2 ฝ่าย
ไม่จดทะเบียนสมรส มีผลต่อหนี้สินไหม?
- ถ้ามีหนี้สินที่เกิดจากการทำมาหาได้ร่วมกัน ใช้ทรัพย์สินที่มีสิทธิ์ร่วมชำระ
- ถ้าเป็นหนี้ส่วนตัว ก็เป็นภาระส่วนตัว
จดทะเบียนสมรส มีผลต่อการดูแลบุตรไหม?
- บุตรจะเป็นบุตรที่ถูกต้องตามกฎหมายของทั้งบิดาและมารดา
- ในกรณีเกี่ยวกับสิทธิของผู้รับค่าสินไหมทดแทนตามกฎหมาย บิดาหรือมารดา มีสิทธิเรียกร้องค่าเสียหาย ค่าสินไหม แทนกันและกัน ตัวอย่างเช่น รับเงินชดเชย ค่าสินไหมทดแทน กรณีที่ผู้เยาว์ มีบิดาหรือ
- มารดา ซึ่งเป็นผู้ใช้อำนาจปกครองยังมีชีวิตอยู่
- เป็นทายาทโดยธรรมของทั้งบิดาและมารดา
- บิดามารดาก็เป็นทายาทโดยธรรมของบุตรเช่นกัน
ไม่จดทะเบียนสมรส มีผลต่อการดูแลบุตรไหม?
- บุตรจะเป็นบุตรที่ถูกต้องตามกฎหมายของมารดาเท่านั้น และจะไม่สามารถฟ้องเรียกค่าเลี้ยงดูจากบิดา เว้นแต่บิดาจดรับรองบุตร หรือรับรองโดยพฤติการณ์ (เชิดชู ให้ใช้นามสกุล ส่งเสียเลี้ยงดู) บุตรจึงจะมี
- สิทธิรับมรดกในฐานะทายาทโดยธรรมของบิดา และสามารถเรียกค่าเลี้ยงดูได้ (แต่บิดาไม่มีสิทธิรับมรดกจากบุตร เพราะไม่ใช่บิดาตามกฎหมาย)
จดทะเบียนสมรส ลดหย่อยภาษีไหม?
- ลดหย่อนคู่สมรส*
- ลดหย่อนบิดามารดาของคู่สมรส*
- ลดหย่อนประกันชีวิตของคู่สมรส*
- ลดหย่อนประกันสุขภาพของบิดามารดาคู่สมรส*
- ลดหย่อนบุตร
- มีสิทธิเลือกที่จะแยกยื่นแบบหรือรวมยื่นแบบกับคู่สมรสได้ เพื่อการวางแผนภาษีที่เหมาะสม
* กรณีรวมยื่นหรือคู่สมรสไม่มีรายได้
ไม่จดทะเบียนสมรส ลดหย่อนภาษีได้ไหม?
- ไม่สามารถใช้สิทธิลดหย่อนได้
จดทะเบียนสมรส ได้รับผลประโยชน์จากกรมธรรม์ประกันชีวิตไหม?
- เงินคืนรายงวด เงินปันผล และเงินครบสัญญาจากกรมธรรม์ประกันชีวิตถือเป็นสินสมรส
- หากเป็นผู้รับผลประโยชน์จากกรมธรรม์ประกันชีวิต เช่น พ่อแม่ทำประกันชีวิตไว้ และให้คู่สมรสเป็นผู้รับผลประโยชน์ หากพ่อแม่เกิดเสียชีวิต ผลประโยชน์ที่ได้จากกรมธรรม์ถือเป็นสินส่วนตัว
ไม่จดทะเบียนสมรส ได้รับผลประโยชน์จากกรมธรรม์ประกันชีวิตไหม?
- ถือเป็นทรัพย์สินส่วนตัว
คู่ที่จดทะเบียนสมรส ถ้าจะเลิกราทำได้เลยไหม?
- ต้องไปจดทะเบียนหย่า ซึ่งหากอีกฝ่ายไม่ยินยอม ต้องฟ้องร้องกัน
ไม่จดทะเบียนสมรส ถ้าจะเลิกทำได้เลยไหม?
- สามารถเลิกรากันได้เลยทีทัน
สรุป แม้ใบทะเบียนสมรสจะเป็นเอกสารทางกฎหมายเพื่อยืนยันสิทธิ์ต่างๆ ของอีกฝ่ายได้ก็จริง แต่สุดท้ายการจดทะเบียนสมรสจะดีกับคู่รักของเราไหม ก็ขึ้นอยู่กับการพูดคุยของทั้ง 2 ฝ่ายที่จะต้องหาข้อตกลงร่วมกันบนพื้นฐานความสุขของครอบครัวน่าจะดีไม่น้อย
