ประกาศเพลงญี่ปุ่นให้โลกรู้จักด้วยรายการ "Songs of Tokyo" จากช่อง NHK

Songs of Tokyo คือรายการใหม่ที่ออกอากาศทางสถานี NHK WORLD ในวันที่ 1 และ 2 มกราคม 2018 ที่ผ่านมา ถ้าคุณเป็นคนที่สนใจเพลงญี่ปุ่นร่วมสมัยล่ะก็ นี่คือรายชื่อศิลปินที่มาร่วมงานและเหตุผลที่ว่า ทำไมคุณถึงไม่ควรพลาด

เพลงญี่ปุ่นโดดเด่นและเป็นตัวของตัวเองมาก

Kyary Pamyu Pamyu ©NHK

อาจมีหลายเหตุผลที่ทำให้คนชอบไปเที่ยวญี่ปุ่น ไม่ว่าจะวัฒนธรรม การ์ตูน ไปจนถึงประวัติศาสตร์ และประเพณี แต่คุณสังเกตไหมว่า ทุกๆ ด้านเหล่านี้ล้วนมีแง่มุมที่เกี่ยวข้องกับ เพลงญี่ปุ่น ทั้งสิ้น

การ์ตูนกับเพลงญี่ปุ่น

T.M.Revolution ©NHK

เริ่มจากการ์ตูนญี่ปุ่น หนึ่งในสิ่งที่คนรู้จักกันดีว่าเป็นภาพสะท้อนวัฒนธรรมของญี่ปุ่นนั้น ข้องเกี่ยวกับเพลงญี่ปุ่นอย่างใกล้ชิด ศิลปินเพลงดังๆ หลายคน ล้วนเคยเขียนเพลงและร้องเพลงให้การ์ตูนเรื่องดังกันมาแล้วทั้งนั้น ตัวอย่างเช่น

T.M.Revolution ที่รู้จักกันดีจากเพลง "Aqours" เพลงประกอบการ์ตูนเรื่องกันดั้ม การ์ตูนที่ทำให้ฟิกเกอร์กลายเป็นของสะสมกันไปทั่วบ้านทั่วเมือง หรือ โจ ฮิซาอิชิ ที่ประพันธ์เพลงให้หนังการ์ตูนจากสตูดิโอจิบลิ มากกว่า 20 ปี เหล่านี้เป็นต้น

ครั้งหน้าถ้าดูการ์ตูนเรื่องโปรด อย่าลืมลองเช็คว่า ศิลปินคนไหนเป็นคนเขียนเพลงนะ

บทเพลงกับประเพณีญี่ปุ่น

MIYAVI ©NHK

เสื้อผ้าสวยงามที่ใส่บนเวทีของเหล่าศิลปินคนดัง หลายครั้งได้แรงบันดาลใจมาจากเสื้อผ้าในประเพณีดั้งเดิมของญี่ปุ่น เช่น การแสดงคาบูกิ หรือละครโนห์ องค์ประกอบในเสื้อผ้าอย่างชุดบ่ากว้าง หรือผืนผ้าที่ระยิบระยับ ก็ล้วนได้รับอิทธิพลมาจากศิลปะดั้งเดิมเหล่านี้แหละ

และยิ่งถ้าคุณได้เห็นเสื้อผ้าอันอลังการของเหล่าศิลปินวิชวลเค (Visual Kei คือศิลปินที่เน้นแต่งตัวให้โดดเด่นในภาพลักษณ์ ส่วนสไตล์ของเพลงนั้นมีแตกต่างกันไปทั้งร็อค พังก์ หรือโกธิค) คุณจะยิ่งร้องอ๋อ เพราะสไตล์ที่หม่นมืด แต่งหน้าแรงๆ ผมพองฟูนั้น เหมือนคาบูกิและละครโนห์มาก

นอกจากคาบูกิและละครโนห์ หากมองลงไปในรายละเอียด คุณจะยิ่งพบการนำชุดกิโมโนตามประเพณีดั้งเดิม มาหล่อหลอมลงในเสื้อผ้าสมัยใหม่ที่แสดงบนเวที โดยยังคงเก็บรักษากลิ่นอายของเก่าไว้ให้ได้รู้สึก

ไม่ใช่แค่ภาพลักษณ์ด้านเสื้อผ้าเท่านั้นที่มีประเพณีดั้งเดิมสะท้อนอยู่ให้เห็น ในบทเพลงก็มีให้สัมผัสด้วย อย่างเช่นนักดนตรีบางคนที่มีชื่อในเรื่องการเล่นดนตรีอย่างรวดเร็วสุดขั้วโดยไม่สูญเสียการควบคุมนั้น ก็ดูไม่ต่างอะไรจากซามูไรหรือนินจาในตำนานที่กำลังสะบัดอาวุธว่องไวไม่พลาดเป้าเลย

ดู MIYAVI เป็นตัวอย่าง เขาที่เป็นที่รู้จักทั่วโลกในฉายามือกีตาร์ซามูไร (Samurai Guitarist) เพราะสไตล์การลีดกีตาร์ที่รุนแรง รวดเร็วยากที่ใครจะเปรียบปาน

บทเพลงกับวัฒนธรรมญี่ปุ่น

X JAPAN ©NHK

ถ้าคุณได้ลองฟังเพลงญี่ปุ่นดู คุณจะรู้ว่า มันไม่เหมือนชาติใดในโลก หนึ่งในสาเหตุที่ทำให้เป็นแบบนั้นก็คือ การเรียบเรียงเพลงที่เป็นเอกลักษณ์ อันเกิดจากการผสานวัฒนธรรมญี่ปุ่นลงไปในเพลงนั่นเอง อีกหนึ่งสาเหตุก็คือ การปรากฏของ Vocaloids หรือนักร้องโฮโลแกรม ที่เสียงร้องถูกสร้างขึ้นจากเสียงสังเคราะห์ในคอมพิวเตอร์ ดังนั้นในทางเทคนิคคือ พวกเขาเหล่านั้นไม่มีตัวตนจริงๆ ด้วยซ้ำ แต่ก็ยังได้รับความนิยม สามารถจัดคอนเสิร์ตและมีคนมาดูกันมากมาย

ยิ่งไปกว่านั้น คนญี่ปุ่นส่วนใหญ่ ได้เรียนดนตรีคลาสสิกกันมาตั้งแต่เด็กๆ ทำให้นักดนตรีสามารถนำเครื่องดนตรีคลาสสิกมาใส่ในผลงานได้อย่างไพเราะ อย่างเช่นวงร็อคอย่าง X Japan

ที่เด่นคือ องค์ประกอบทั้งหมดนี้จะกลายเป็นเพลงญี่ปุ่นที่มีคำภาษาอังกฤษสั้นๆ แทรกในเนื้อร้อง วิธีนี้เป็นที่นิยมมาก และนี่แหละเป็นความโดดเด่นในวัฒนธรรมญี่ปุ่น คือการมาพร้อมวิวัฒนาการที่มากขึ้น แต่ไม่ทิ้งความเคารพในแก่นแท้ดั้งเดิม เพลงญี่ปุ่นก็เป็นเช่นนั้นไม่ต่างกัน

รายชื่อศิลปินที่มาร่วมงาน Songs of Tokyo

คุณอาจจะอยากรู้ว่า แล้วมีศิลปินคนไหนมาร่วมงานนี้บ้าง เราจะแนะนำให้ฟัง

X JAPAN

X JAPAN ©NHK

ถ้าพูดถึงเพลงญี่ปุ่น เป็นไปไม่ได้ที่จะไม่เอ่ยถึงวงนี้ ตั้งแต่เป็นวงวิชวลเคมาจนถึงปัจจุบัน X Japan มีอายุกว่า 30 ปีแล้ว พวกเขาเป็นวงญี่ปุ่นเพียงหนึ่งในสองวงเท่านั้นที่เคยเปิดการแสดงยังเมดิสันสแควร์การ์เดน สหรัฐอเมริกา เรานิยามได้เลยว่า X Japan คือตำนานที่ยังมีชีวิตอยู่ของดนตรีญี่ปุ่นร่วมสมัย ซึ่งการแสดงของเขาเป็นอะไรที่คุณไม่ควรพลาด

T.M.Revolution

T.M.Revolution ©NHK

ทากาโนริ นิชิคาวะ (Takanori Nishikawa) หรือ T.M.Revolution ซึ่งย่อมาจาก Takanori Makes Revolution นั้น อยู่ในวงการเพลงมากว่า 20 ปีแล้ว นอกจากจะทำงานเพลงของตัวเองในชื่อ T.M.Revolution นี้ เขายังปั้นวงดนตรีชื่อ Abingdon Boys School ด้วย ส่วนงานเพลงสร้างชื่อไปถึงต่างประเทศคงหนีไม่พ้นเพลงประกอบการ์ตูนเรื่องกันดั้มอันโด่งดัง

SEKAI NO OWARI

SEKAI NO OWARI ©NHK

วงที่ชวนสังเกตจากดีเจที่แต่งเป็นตัวตลก แต่นี่ไม่ใช่จุดขายของวงแค่อย่างเดียว เพราะการแสดงบนเวทีของพวกเขาก็โดดเด่นด้วย โดยเฉพาะเสียงของนักร้องนำที่แหลมสูง บวกกับการร้องเสียงแตกแบบ Distortion ชวนแปลกหู บอกเลยว่า SEKAI NO OWARI ไม่ได้ให้คุณดูแค่การร้องเพลง แต่ให้ยังประสบการณ์ที่หาจากวงอื่นได้ยากด้วย  

Perfume

Perfume ©NHK

วงสามสาวที่เริ่มก่อตั้งมาตั้งแต่ปี 2003 วงนี้ เริ่มเป็นที่สนใจในสื่อหลักหลังจากปล่อยเพลงที่ใช้ในแคมเปญรีไซเคิลให้กับ NHK เพลงของพวกเธอเรียกว่าแนว เทคโน-ป็อป ซึ่งมีอิทธิพลต่อศิลปินมากมายในช่วงยุคเดียวกัน การแสดงบนเวทีของ Perfume นั้นได้ชื่อว่า เป็นการนำทั้งเพลง ศิลปะ และเทคโนโลยีมาผสานรวมเข้าด้วยกันอย่างน่าชม

NEWS

ถ้าพูดถึงบอยแบนด์ในญี่ปุ่นแล้วล่ะก็ จะตกหล่นวงจากค่ายจอห์นนี (Johnny & Associates) วงนี้ไปไม่ได้เลย เพราะ NEWS คือวงดังที่แสดงคอนเสิร์ตใหญ่ในโตเกียวโดมมาแล้วหลายครั้ง

MIYAVI

MIYAVI ©NHK

ศิลปินอีกคนที่มีจุดเริ่มมาจากการเป็นสมาชิกวงวิชวลเค แต่หลังจากที่วงยุบไป MIYAVI ได้กลายเป็นศิลปินเดี่ยวที่ได้รับการยกย่องในด้านสำเนียงกีตาร์อันเป็นเอกลักษณ์ นอกจากงานเพลงแล้ว เขายังได้แสดงเป็นตัวละครในหนังดังระดับฮอลลีวู้ดอย่าง Kong: Skull Island และ Unbroken ด้วย

MAN WITH A MISSION

MAN WITH A MISSION ©NHK

มีใครเคยคิดไหมว่า จะมีวงที่แต่งตัวใส่หน้ากากเป็นหมาป่าออกมาแสดงบนเวที? แต่นี่แหละคือ MAN WITH A MISSION วงแนว New Rock ที่เด่นทั้งลุคและอารมณ์ขัน มือกีตาร์ของวง คือ ฌอน-เคน จอห์นนี นั้น อยู่ในอเมริกามาตั้งแต่เด็ก จึงไม่แปลกที่เนื้อเพลงของวงหลายเพลงจะเป็นภาษาอังกฤษ วงนี้กำลังโด่งดังไปหลายประเทศ อย่างล่าสุดมีคิวจะไปออกทัวร์เล่นดนตรีที่สหราชอาณาจักร ดังนั้นถ้ามีโอกาส อย่าพลาดชมพวกเขา

Kyary Pamyu Pamyu

Kyary Pamyu Pamyu ©NHK

อดีตสาว Harajuku Girl การแสดงของเธอคือการผสานระหว่างแฟชั่นจัดจ้านแบบฮาราจูกุกับเพลงชวนติดหูที่แสนมีเอกลักษณ์ ที่ญี่ปุ่นนี้เธอไม่ได้เป็นแค่ศิลปินนะ แต่เป็นเหมือนแบรนด์เลย เพราะสาวแครี่เธอสามารถเปลี่ยนข้าวของทุกอย่างให้เป็นแฟชั่นได้หมด ตั้งแต่หมีเท็ดดี้ ยันลูกบอลพลาสติก เวทีนี่ถือเป็นแคทวอล์คของเธอเลย

KANJANI EIGHT

อีกหนึ่งบอยแบนด์วงดังจากค่ายจอห์นนี (Johnny & Associates) ที่มีต้นกำเนิดจากโอซาก้า KANJANI EIGHT โดดเด่นในเรื่องการแสดงที่มีทั้งชีวิตชีวาและอารมณ์ขัน พร้อมๆ ไปกับเพลงที่สนุกสนานและเปี่ยมพลัง

Kana Nishino

Kana Nishino ©NHK

สาวคานะเดบิวต์ปี 2008 ในฐานะ Shibuya girl ที่มีเสียงร้องอันแสนไพเราะ ความโด่งดังของเธอเริ่มมาจากที่บทเพลงเพลงหนึ่งของเธอได้รับเลือกให้เป็นเพลงตอนจบของอนิเมะเรื่อง Soul Eater แทนที่เพลงจากวง Abingdon Boys School ของ T.M.Revolution แล้วจากนั้นชื่อของเธอก็ไม่เคยหายไปจากชาร์ตเพลงอีกเลย

Joe Hisaishi

Joe Hisaishi ©NHK

คุณชอบฟังเพลงการ์ตูนจากสตูดิโอจิบลิไหม? ถ้าชอบ คุณจะต้องเคยได้ยินผลงานของ โจ ฮิซาอิชิ มาแล้วแน่นอน เพราะเขาคือผู้ประพันธ์เพลงในหนังการ์ตูนทุกเรื่องของจิบลิที่กำกับโดย ฮายาโอะ มิยาซากิ (Hayao Miyazaki) มาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1984 ไม่ว่าจะเป็นเรื่อง โทโทโร่เพื่อนรัก (My Neighbour Totoro), มิติวิญญาณมหัศจรรย์ (Spirited Away) หรือ เจ้าหญิงจิตวิญญาณแห่งพงไพร (Princess Mononoke) ใน Songs of Tokyo ครั้งนี้ โจ มาพร้อมกับออร์เคสตราวงใหญ่ ซึ่งถือเป็นหนึ่งในไฮไลท์ของงานเลยทีเดียว

LiSA

LiSA ©NHK

นักร้องสาวคนนี้โด่งดังในกลุ่มแฟนเพลงอนิเมะ โดยผลงานสร้างชื่อของเธอก็คือ เพลงจากการ์ตูนซีรีส์เรื่อง Angel Beats! นอกจากนี้เธอยังได้พากย์เป็นเสียงหนึ่งในสองของนักร้องนำจากวงชื่อ Girls Dead Monster วงดนตรีในการ์ตูนเรื่องนี้ด้วย และหลังจากนั้นชื่อของเธอก็เป็นที่รู้จักในแวดวงอนิเมะเรื่อยมา

Linked Horizon

Linked Horizon ©NHK

Linked Horizon คือสมญานามของโปรเจ็คต์ที่ใช้ชื่อว่า Sound Horizon ซึ่งมีนักร้องนำที่ชื่อว่า Revo คำว่า Linked ในชื่อนั้น หมายถึงการเชื่อมต่อระหว่างเพลงญี่ปุ่นกับสิ่งอื่นๆ ไม่ว่าจะเป็นอนิเมะ เกม หรือมังงะ Linked Horizon มีผลงานทั้งเพลงการ์ตูนและเกม เพราะนักร้อง Revo คนนี้ เขามีอวตารทั้งในโลกจริงและโลกการ์ตูน

Cornelius

Cornelius ©NHK

Cornelius ถือเป็นศิลปินเพลงที่กำลังมีอิทธิพลและได้รับความสนใจอย่างมากในช่วงนี้ เพราะเพลงแนวทดลองของเขาทำลายแนวคิดเก่าๆ เกี่ยวกับดนตรีไปเลย ดังนั้น การแสดงสดของวงนี้จะไม่เหมือนกับเพลงแนวใดๆ ที่คุณเคยได้ยินมาก่อน Cornelius กำลังโด่งดัง จนมีคิวแสดงเวิลด์ทัวร์ในต่างประเทศปีหน้า ถือเป็นอีกวงที่มีคุณค่าน่าชม

Aqours

Aqours ©NHK

กลุ่มสาวที่กำลังถูกกล่าวขานในวงการเพลงญี่ปุ่นขณะนี้ เพราะว่าพวกเธอมีตัวตนในฐานะการ์ตูนอนิเมะด้วย ซึ่งแฟนๆ จะได้พบเจอกับพวกเธอตัวเป็นๆ ขึ้นมาโลดแล่นได้บนเวทีคอนเสิร์ตเท่านั้น ด้วยความสดใสที่ราวกับจะถอดแบบมาจากการ์ตูน ทั้งเพลงและบุคลิกของสาวๆ ทำให้มีแฟนๆ ที่ติดตามอยู่ไม่น้อย ใครอยากเห็นว่าถ้าตัวการ์ตูนมีชีวิตจะเป็นแบบไหน อย่าลืมมาชมการแสดงของวงนี้กัน

AKB48

AKB48 ©NHK

ไม่เอ่ยถึงวงนี้คงไม่ได้แน่ เพราะนี่คือไอดอลแห่งชาติญี่ปุ่น วงเกิร์ลกรุ๊ปที่มีสมาชิกถึง 48 คน แบ่งออกเป็นหลายทีม แตกแยกย่อยกันมีผลงาน ทั้งการแสดงบนเวที เพลงและภาพยนตร์

บทเพลงและบุคลิกของสาวๆ กลุ่มนี้แหละ ถือว่าเป็นต้นตำรับวัฒนธรรมแบบคาวาอิไอดอลในญี่ปุ่น คู่เคียงมากับวัฒนธรรม โอตาคุ เหล่าโอตะหรือโอตาคุ พวกเธอมีฐานทัพกันอยู่ที่ย่านอากิฮาบาระ ซึ่งก็เป็นที่มาของชื่อ AKB48 หรือ Akihabara48 ด้วยนั่นเอง ถ้าคุณชอบเพลงการ์ตูน เกม และสาวน่ารักแบ๊วๆ ลองติดตามวงนี้ดู

แล้วเหล่าศิลปิน จะพูดถึง Songs of Tokyo งานนี้ว่าอย่างไรบ้าง?

Photo courtesy of NHK WORLD

งานนี้เราได้เก็บบทสัมภาษณ์จากศิลปินดังอย่าง Kyary Pamyu Pamyu และ T.M.Revolution มาฝากกันด้วย มาฟังจากปากพวกเขาเองกันเลยดีกว่าว่า ทำไมคุณถึงน่าจะมาลองฟังเพลงญี่ปุ่นกัน

Kyary Pamyu Pamyu

Kyary Pamyu Pamyu ©NHK

สาวแครี่เธอบอกเราว่า ถือเป็นสิ่งที่สำคัญมากสำหรับเธอในการส่งผ่านเพลง และแฟชั่นญี่ปุ่นให้กับชาวโลกได้เห็น ตัวเธอเองมีต้นกำเนิดมาจากแนวทางฮาราจูกุในโตเกียว ซึ่งถือว่าไม่เหมือนที่ใดในโลก แครี่เองก็เชื่อว่า ยังมีเอกลักษณ์ความเป็นญี่ปุ่นอีกมากมาย ที่สวยงามและรอให้คนมาพบเจอ

Songs of Tokyo ครั้งนี้ แครี่จะพาคุณไปรู้จักโลกของเธอผ่านแฟชั่นและบทเพลง

Takanori Nishikawa (T.M.Revolution)

T.M.Revolution ©NHK

เราจุดประเด็นด้วยคำถามว่า ใครคือ T.M.Revolution ซึ่ง ทากาโนริ ตอบได้อย่างเรียบง่ายแต่ชัดเจนว่า “คือนักดนตรีครับ” และนี่แหละคือคำนิยามที่อธิบายถึงความมุ่งมั่นในงานของเขา ทากาโนริอธิบายว่า ที่ผ่านมาเขาได้ทดลองทำงานกับหลากหลายวงการ ถึงรวมถึงเพลงการ์ตูนด้วย แต่หัวใจของเขาเป็นนักดนตรี และดนตรีคือเป้าหมายเพียงหนึ่งเดียวเท่านั้น

“เราไม่จำเป็นต้องเข้าใจสิ่งที่นักร้องร้องทุกคำก็ได้ เพราะบทเพลงสามารถสัมผัสและเชื่อมโยงผู้คนได้ในแบบที่ไม่มีสิ่งใดเสมอเหมือน ภาษาไม่ใช่อุปสรรค ขอเพียงแค่คุณฟังเพลงด้วยหัวใจเท่านั้น” นี่ความเชื่อของทากาโนริ

สัมผัสความเป็นญี่ปุ่น ผ่านบทเพลง

เพลงญี่ปุ่นนั้นมีสไตล์ที่เป็นเอกลักษณ์มากๆ เราลองมาสัมผัสอีกด้านที่มีชื่อเสียงของญี่ปุ่นให้ลึกซึ้งกันดีกว่า

ถ้าคุณรักญี่ปุ่น เรามั่นใจเลยว่า คุณจะต้องสนุกกับ Songs of Tokyo อย่างแน่นอน เพราะคุณจะได้รู้จักกับศิลปินหลากหลายในคราวเดียว ตั้งแต่เพลงร็อค จนถึงเพลงการ์ตูน ตั้งแต่สไตล์คูลๆ ไปจนถึงสไตล์คิวท์ๆ หรือแม้แต่หมาป่ามาร้องเพลงก็ยังมี

หากคุณชอบเพลงญี่ปุ่นอยู่แล้ว คุณอาจจะได้พบศิลปินโปรดคนใหม่ บนเวที Songs of Tokyo ครั้งนี้ก็เป็นได้ ติดตามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ https://www.nhk.or.jp/songsoftokyo/