รู้หรือไม่! "กากสาเก" มีประโยชน์ต่อการดำรงชีวิตของคนญี่ปุ่น

หากไปเยือนญี่ปุ่นโดยเฉพาะแถบคันไซก็มักจะเห็นร้านขายของฝากวางจำหน่ายผักดองขึ้นชื่อนั่นก็คือ คะสึ ซึเกะ (Kasu Zuke) หรือผักดองที่ได้จากการนำผักมาหมักดองในกากสาเก นอกจากการนำมาดองผักแล้ว ยังมีการนำ กากสาเก มาใช้ประโยชน์มากมาย

---

กากสาเกและประโยชน์ต่อสุขภาพ

กากสาเก (Sake kasu) เป็นส่วนของแข็งที่เหลือทิ้งจากกระบวนการหมักสาเก ซึ่งในการหมักสาเกแต่ละครั้งนั้น ร้อยละ 75 ของสารตั้งต้นจะถูกเปลี่ยนไปเป็นสาเก และจะมีกากสาเกเหลืออยู่ประมาณร้อยละ 25 กากสาเกมีปริมาณแอลกอฮอล์ประมาณ 8 เปอร์เซ็นต์และมีสารอาหารมากมาย เช่น โปรตีน คาร์โบไฮเดรต เส้นใยอาหาร วิตามิน กรดอินทรีย์ และเกลือแร่ เป็นต้น กากสาเกมีประโยชน์ต่อร่างกายในการช่วยบรรเทาอาการโรคเบาหวาน ช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลในเลือดและช่วยบำรุงผิวพรรณให้มีสุขภาพผิวที่ดี

การนำกากสาเกมาใช้ประโยชน์แบบคนญี่ปุ่น

คนญี่ปุ่นสามารถหาซื้อกากสาเกได้ตามซูเปอร์มาร์เก็ต หรือจากโรงงานผลิตสาเก ด้วยประโยชน์ที่มากมายคนญี่ปุ่นนำกากสาเกมาใช้ประโยชน์ดังต่อไปนี้

1. นำกากสาเกมาดองผัก (Kasu-Zuke)

ผักดองคะสึ ซึเกะ หรือ นาระ ซึเกะ (Nara-Zuke) เป็นผักดองขึ้นชื่อในเขตคันไซที่เกิดขึ้นในสมัยนาราเมื่อประมาณ 1,200 ปีที่แล้ว ผักดองคะสึ ซึเกะได้รับการคิดค้นโดยพระญี่ปุ่นซึ่งนำผักต่างๆ เช่น เมลอนอ่อน บวบขาว แตงกวา และมะเขือม่วง เป็นต้น มาดองในกากสาเก ผักดองชนิดนี้จะนำไปใช้เป็นอาหารที่นำไปรับประทานในระหว่างออกรบทำสงครามในยุคซามูไร เมื่อเข้าสู่สมัยเอโดะซึ่งเป็นยุคที่มีการขยายกิจการเหล้าสาเก ผักดองชนิดนี้ก็ถูกแพร่หลายไปทั่วญี่ปุ่นและได้กลายเป็นที่นิยมจนถึงปัจจุบัน

2. นำกากสาเกมาปรุงอาหาร

เมนูอร่อยที่คนญี่ปุ่นนิยมนำกากสาเกมาปรุงอาหาร คือการนำมาใช้เป็นส่วนผสมในการย่างปลาหรือเนื้อ และนำมาใช้แทนมิโซะในการทำซุปสำหรับรับประทานในช่วงฤดูหนาว ดังเช่น ซุปคะสึ หรือ Kasujiru ซุปชนิดนี้ที่มีส่วนผสมของน้ำซุปที่ได้จากดาชิและกากสาเก (บางตำรับอาจเติมมิโซะลงไปเล็กน้อย) และเติมเนื้อปลาแซลมอนเค็มและผักต่างๆ เช่น แครอท บุก หอมใหญ่ และโกโบลงไป ซุปคะสึนอกจากจะช่วยคลายหนาวแล้วยังจัดเป็นซุปที่มีประโยชน์เพื่อสุขภาพเหมาะสำหรับคนที่ชอบอาหารคลีนเป็นอย่างดี

3. นำกากสาเกมาทำสาเกหวาน

สาเกหวานมีประโยชน์ต่อร่างกายเนื่องจากอุดมไปด้วยวิตามินและกรดอินทรีย์ คนญี่ปุ่นดื่มสาเกหวานได้ทั้งปี ทั้งในแบบร้อนเพื่อคลายหนาว และแบบเย็นเพื่อบรรเทาอาการเหนื่อยล้าจากความร้อน ตลอดจนเพื่อความงามของผิวพรรณ วิธีการทำสากเหวานจากกากสาเกทำได้ง่ายๆ โดยนำส่วนผสมของกากสาเก 120 กรัม น้ำ 600 มิลลิลิตร น้ำตาล 4 ช้อนโต๊ะ เกลือเล็กน้อย และขิงขูด 1-2 ช้อนโต๊ะ มาตั้งไฟอ่อนๆ คนให้ละลายจนพอเดือด ก็จะได้สาเกหวานที่มีปริมาณแอลกอฮอล์เล็กน้อยมาดื่มเพื่อเสริมสร้างสุขภาพที่ดีของร่างกายและผิวพรรณ

นอกจากประโยชน์ข้างต้นแล้ว บริษัทเครื่องสำอางมากมายได้นำกากสาเกซึ่งอุดมไปด้วยวิตามิน B6 กรดโฟลิกและกรดอินทรีย์ มาใช้เป็นส่วนประกอบของผลิตภัณฑ์เพื่อความงามต่างๆ เช่นสบู่ และครีมพอกหน้าเป็นต้น

สิ่งหนึ่งที่ผู้เขียนรู้สึกชื่นชมคนญี่ปุ่น คือการใช้ประโยชน์จากสิ่งเหลือใช้อย่างคุ้มค่า การรู้จักสรรหาเมนูอาหารเพื่อประโยชน์ต่อร่างกาย ตลอดจนการสร้างผลิตภัณฑ์จากสิ่งเหลือใช้เพื่อให้เป็นที่ยอมรับของคนทั่วไป ผู้เขียนเองก็เป็นคนหนึ่งที่ชอบเมนูอาหารจากกากสาเกมากๆ