Promising Young Woman: อย่าบอกว่า "เธอแรดเอง" โดย ก้อง ฤทธิ์ดี

Promising Young Woman เป็นหนังที่อาจจะเรียกหยาบ ๆ ว่าอยู่ในตระกูล “หนังแก้แค้นแบบเฟมินิสต์” ที่ว่าหยาบก็เพราะอธิบายแบบนั้นมันอาจจะง่ายและเรียกร้องความสนใจ แต่ขณะเดียวกันก็มองข้ามความละเอียดอ่อนในแนวทาง เนื้อเรื่อง และความพยายาม “หักมุม” ของหนัง ตอนนี้ Promising Young Woman ถูกมองว่าน่าจะไปได้ไกลถึงชิงรางวัลออสการ์บางสาขา โดยเฉพาะนักแสดงนำหญิง แครี่ มัลลิแกน ดาราอังกฤษที่ข้ามฝั่งมาเล่นเป็นสาวเมืองเล็กในอเมริกาที่ออกตระเวน “ล่าเหยื่อ” เพื่อแก้แค้นและสั่งสอนผู้ชายที่เคยทำร้ายเธอและเพื่อนของเธอ

เล่าเรื่องมากก็จะสปอยล์ไป Promising Young Woman (ชื่อหนังแปลตรง ๆ ว่า “สาวผู้มีอนาคตไกล” ถูกใช้เพื่อถากถางมากกว่า) ว่าด้วยเรื่องของแคสซี่  บาริสต้ารานกาแฟเล็ก ๆ ในเมืองหนึ่งของสหรัฐฯ ที่กลางวันก็ทำงานปกติ มีชีวิตพื้น ๆ ออกจะประหลาดหน่อยตรงที่เธอยังอยู่กับพ่อแม่ และไม่มีเพื่อน ไม่มีแฟน ไม่พยายามทำตัวเป็น “สาวผู้มีอนาคตไกล” อย่างที่ทุกคนคาดหวัง ตกกลางคืน แคสซี่จะออกไปตามบาร์ และแกล้งทำเป็นเมาจนเกือบขาดสติเพื่อมุ่ง “จับผู้ชาย” แต่ไม่ได้จับมาทำอะไรหวาดเสียวหรือรุนแรง แต่จะเพื่ออะไรคงต้องไปดูกันเอง

เรื่องจะค่อย ๆ เฉลยว่าแคสซี่ทำแบบนั้นเพื่ออะไร และแผนการใหญ่ของเธอในการแก้แค้นแก๊งค์ผู้ชายหื่น ในงาน stag party หรือปาร์ตี้สละโสดของหนึ่งในนั้น จะลงเอยอย่างอำมหิตเพียงใด

Promising Young Woman

หนังของผู้กำกับเอเมอรัลด์ เฟนเนล (เธอเป็นนักแสดงด้วย บทที่เราอาจจะคุ้นกันคือบทคามิลล่า ปาร์คเกอร์ ใน The Crown) เรื่องนี้ได้ลมส่งจากกระแส #Metoo ที่อาจจะแผ่วไปบ้างตั่งคงไม่หายไปไหน และจากประเด็นการเรียกร้องสิทธิความเท่าเทียมทางเพศ รวมทั้งข่าวคราวอื้อฉาวมากมายในช่วงสองสามปีหลังเกี่ยวกับการคุกคามผู้หญิงในแวดวงต่าง ๆ อีกทั้งตอนที่หนังออกฉาย ยังมีเรื่องดราม่าพ่วง เมื่อนักวิจารณ์หนังของหนังสือยักษ์ใหญ่ Variety ไปเขียนทำนองว่า แครี่ มัลลิแกน ดารานำที่แสดงเป็นแคสซี่ อาจจะไม่ใช่ตัวเลือกที่ดีที่สุดสำหรับบทนี้ และบอกเป็นนัย (หรือคนอาจจะตีความกันเอง) ว่าเขามองว่ามัลลิแกน ไม่เซ็กซี่พอที่จะรับบทนางยั่วสวาทที่คอยหลอกผู้ชายให้ติดกับ มัลลิแกนเคยออกจากให้สัมภาษณ์เรื่องนี้ว่าเธออ่านรีวิวแล้วรู้สึกแปลกใจ จนถึงขั้นหนังสือ Variety ต้องออกมาขอโทษการใช้ภาษาของนักวิจารณ์คนดังกล่าว (ตัวคนเขียนก็ไม่ยอม ออกมาบอกว่าเขาวิจารณ์อย่างสุจริตตามหน้าที่ และไม่เคยบอกเลยว่ามัลลิแกน ไม่เซ็กซี่พอสำหรับบท ประมาณว่าเธอคิดตีความไปเองมากไป)

ส่วนตัวผู้เขียน คิดว่ามัลลิแกนแสดงได้ดี ได้ทั้งความโกรธ ความคับแค้น และความอ่อนไหว แคสซี่ไม่ใช่นางมารร้าย แต่เป็นผู้หญิงที่จิตใจระส่ำระสาย และต้องรบกับตัวเองข้างในว่าจะยอมก้าวข้ามความเจ็บปวดในอดีต หรือจะเดินหน้าลบรอยแค้นด้วยวิธีการประหลาดของเธอต่อไป มัลลิแกนน่าจะมีชื่อเข้าชิงสาขานักแสดงในแทบรางวัลนับจากนี้

Promising Young Woman

แต่ในขณะเดียวกัน Promising Young Woman มีบทที่เต็มไปด้วยรอยโหว่ หลายสิ่งในหนังไม่ได้ถูกอธิบาย และสุดท้ายเราอาจจะไม่แน่ใจด้วยซ้ำว่าแคสซี่ หลอกผู้ชายไปทำอะไรกันแน่ แน่นอนว่าหนังมีพลังอันมาจากประเด็นที่เข้มข้นขึ้นเรื่อย ๆ จนงวดและขมวดถึงองก์สุดท้าย ความลึกลับของแคสซี่เองก็ทำให้เราต้องติดตามเรื่องอย่างจดจ่อ แต่การที่หนังผสมแนวทางหลากหลาย ทั้งตลกร้าย ใช้สีสัน สไตล์ และเพลงที่ดึงความสนใจ และยังเป็นหนังเฟมินิสต์ที่ล้อเลียนความมาโช จนผู้ชายแทบทกคนเป็นตัวตลก ทั้งหลายทั้งปวงนี้อาจจะเขย่าแล้วไม่เข้ากันเต็มที่  บทพูดที่ราวกับยกคำแก้ตัวของผู้ชายตามข่าวอื้อฉาวมาล้อเลียน เช่น “เธอเมาเอง” “เธอแรดเอง” “เธออยากโดนเอง” “เธอสมยอม” “เราไม่ผิด” ในทางหนึ่งก็เจ็บแสบและได้ใจ อีกทางหนึ่งก็ดูดาษดื่นเกินไปในบริบทของหนัง

หนังที่ว่าด้วยผู้หญิงโดนกระทำแล้วออกตระเวนแก้แค้นชายชั่ว มีหลายเรื่อง ส่วนใหญ่จะออกแนวโหด เช่นหนังฝรั่งเศสสุดอื้อฉาว Baise-moi จากปี 2000  Revenge หนังปี 2017 ว่าด้วยเมียเก็บที่ออกไล่ฆ่าผู้ชาย หรือ Monster จากปี 2003 ที่มีชาร์ลิซ เธอรอน เล่นเป็นโสเภณีที่กลายเป็นฆาตกรต่อเนื่อง Promising Young Woman แตกต่างจากหนังเหล่านั้น ด้วยโทน น้ำเสียง และอารมณ์เย้ยหยันที่แฝงไว้ด้วยความเศร้า ถึงจะไม่สมบูรณ์แบบอย่างที่ว่าไป แต่ก็เป็นหนังที่จับอารมณ์ความรู้สึกแห่งยุคสมัยได้ไม่เลว

Promising Young Woman