โกษาปาน หรือ เจ้าพระยาโกษาธิบดี (ปาน) ใน พรหมลิขิต ชีวิตสุดรันทด โดนตัดจมูก ขังคุก ริบทรัพย์
ชีวิตของ โกษาปาน หรือ เจ้าพระยาโกษาธิบดี (ปาน) หลังถูกบังคับให้ไล่ชาวฝรั่งเศสออกจากพระนคร ทั้งโดนตัดจมูก ขังคุกทั้งครอบครัว ริบทรัพย์ และเสียชีวิตในเวลาต่อมา
ในละคร พรหมลิขิต มีฉากที่เจ้าพระยาโกษาธิบดี (ปาน) ได้รับคำสั่งให้ขับไล่ชาวฝรั่งเศสออกจากพระนคร แต่ถูกกรมพระราชวังบวรฯ สงสัยว่าจะสามารถทำได้หรือไม่ เพราะเจ้าพระยาโกษาธิบดี (ปาน) เคยสนิทสนมกับชาวฝรั่งเศสในช่วงที่สมเด็จพระนารายณ์ส่งไปเป็นทูตที่ฝรั่งเศสมาก่อน
ชีวิตของ เจ้าพระยาโกษาธิบดี (ปาน) เริ่มพลิกผันจากหน้ามือเป็นหลังมือด้วยเหตุนี้
ชีวิตของเจ้าพระยาโกษาธิบดี (ปาน)
เจ้าพระยาโกษาธิบดี (ปาน) ได้รับได้บรรดาศักดิ์ ออกพระวิสุทธสุนทร และได้รับแต่งตั้งเป็นทูตออกไปเจริญสัมพันธไมตรีกับฝรั่งเศส เขาและชาวคณะได้เข้าเฝ้าพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 ที่พระราชวังแวร์ซาย ในปี พ.ศ. 2229 และเดินทางกลับในปี พ.ศ. 2230
ในขณะที่ดำรงตำแหน่งทูตฝรั่งเศส จากกหลักฐานบันทึกทั้งของพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 และ เองเงิลแบร์ท เคมพ์เฟอร์ นักธรรมชาติวิทยาชาวเยอรมันที่เคยพบกับเจ้าพระยาโกษาธิบดี (ปาน) ระบุว่า เจ้าพระยาโกษาธิบดี (ปาน) เป็นคนรอบคอบ ทำงานละเอียดถี่ถ้วน ใช้คำพูดได้น่าฟัง และน่าเชื่อถือ เป็นคนน่ามองและมีวิสัยทัศน์ดี เข้าใจอะไรได้เร็ว และมีความกระตือรือร้นอีกด้วย
ในช่วงปฏิวัติสยาม ปี พ.ศ. 2231 เจ้าพระยาโกษาธิบดี (ปาน) ถูกกดดันให้เข้ากลุ่มต่อต้านฝรั่งเศสของพระเพทราชาซึ่งประกอบด้วยขุนนางที่ไม่พอใจฝรั่งเศสที่มีอำนาจมากในกรุงศรีอยุธยา การยึดอำนาจที่เกิดขึ้นในเวลาต่อมาส่งผลให้สมเด็จพระนารายณ์พ้นจากราชบัลลังก์และขับไล่ทหารฝรั่งเศสซึ่งปานได้รับการส่งให้ไปเจรจาด้วย จากนั้น ปานจึงได้เป็นเจ้าพระยาพระคลัง
ถูกกล่าวหา โดนลงโทษ
เมื่อสิ้นสมเด็จพระนารายณ์ใน พ.ศ. 2231 สมเด็จพระเพทราชาขึ้นครองราชย์ต่อ ปานได้รับแต่งตั้งเป็น เจ้าพระยาโกษาธิบดี ว่าการพระคลัง ใน พ.ศ. 2239 ปานถูกลงอาญาอยู่บ่อยครั้ง เนื่องด้วยเป็นที่นิยมในหมู่ราษฎร มีครั้งหนึ่งพระเพทราชากริ้วมาก ใช้พระแสงตัดปลายจมูกของปาน บางแหล่งว่า ที่ถูกตัดจมูก เพราะเขาถูกกล่าวหาว่า จงรักภักดีต่อฝรั่งเศส และสมเด็จพระนารายณ์
ใน พ.ศ. 2242 เขาถูกลงพระราชอาญา ภรรยา อนุภรรยา รวมทั้งบุตรสาวและบุตรชาย ถูกคุมขัง ทรัพย์สมบัติก็ถูกริบหมด บางแหล่งว่า เขาตัดสินใจฆ่าตัวตายใน พ.ศ. 2243 บางคนว่า เขาใช้มีดแทงตัวตาย บางคนว่า เขาถูกโบยด้วยเชือกจนตาย
ต้นตระกูลราชวงศ์จักรี
ว่ากันว่า เจ้าพระยาโกษาธิบดี (ปาน) เป็นต้นตระกูลของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เพราะเป็นบิดาของเจ้าพระยาวรวงษาธิราช (ขุนทอง) ซึ่งภายหลังเข้ารับราชการกับพระเจ้าเสือ และยังเป็นปู่ของพระยาราชนิกูล (ทองคำ) ซึ่งเป็นบิดาของสมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก พระราชบิดาของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
อัลบั้มภาพ 17 ภาพ